Козге матурлык сочинение татарча

Көз –күркәм чак, матур һәм сокландыргыч!

Сиздермичә җылы җәйге көннәр
Тиз-тиз генә үтеп киттеләр.
Алтын көз дә килеп җитте инде,
Кошлар җылы якка киттеләр.

Коелышкан яфраклар җирне
Җылытканнар, каплап алганнар.
Хәзер көннәр бигрәк кыскарганнар,
Көздән кышка таба баралар.

    Сиздермичә, аяк очларына гына басып, туган шәһәребезгә көз килеп керде.  Әле күптән түгел генә без су коенып, эссе кояш нурлары  астында кызынып ята идек. Көтеп алган җәйге каникуллар да үтеп китте. Сентябрь җитте. Кемдер көзнең килүенә шатлана ,ә кемдер бу вакытны моңсуланып каршы ала… Чөнки көз – яңа уку елы башланган вакыт, табигатьнең кышкы йокыга китәргә әзерләнү чоры. Ләкин борчылуга сәбәп юк. Һәр ел фасылының  үз матурлыгы, гүзәллеге, Һәрберсенең үзенчә иң яхшы сыйфатлары бар. Көз – ул Гүзәллек Патшабикәсе.

   Минем өчен көз – яраткан ел фасылы. Хыялый кеше мин  үзем, ә көз көне хыялланырга җиңелрәк. Көз – бик күркәм вакыт. Мондый матурлык үзе гади дә, үзе тыныч та, ләкин шул ук вакытны ачык та, көчле дә. Менә шәһәр паркы. Көзен монда аеруча матур! Агачларның матурлыгына  игътибар итик. Алар саргая, алсулана  башлый. Яфраклар алтын яңгыр тамчылары кебек җиргә коелалар. Шыбыр-шыбыр коелган яфрак өстеннән атлавы үзе бер кызык! Һавага төрле хуш исләр таралган: монда яфраклар исе дә, яңгыр исе дә, асфальт исе дә… . Минем өчен алар көзнең сулышын хәтерләтәләр. Миләш агачлары,яшь кызлар кебек киенеп, парк сукмагына тезелешеп басканнар. Иелеп, бер яфракны кулыма алам. Карагыз әле: көзге яфрак кешенең эштә арыган кулларына охшаган! Әйтерсең лә, табигать безгә: “Көзге эшләр вакыты тәмамланды, ял итегез!”- дип әйтә. Аяк астында яфракларның кыштырдавы да үзенчә тынычландыра. Кулым үзе фотоаппаратка тартыла һәм мин бу матурлык мизгелләрен фотога төшерә башлыйм. Ә, әнә, мольбертын урнаштырып, шәһәр рәссамы да табигатьне күзәтә икән. Җәй көне дә күргәләгәнем бар аны, ләкин көз көне ешрак килә башлады. Димәк, ул да мондый гүзәллеккә битараф түгел… .

    Барлык тирәлек үзгәрешләр кичерде: моны күк йөзенә, кояшка карасаң, күзәтеп була. Кояшның кыздыруы инде җәйдәгечә түгел, өскә карасаң, аның нурлары күзне чагылдырмый, шатландыра гына. Зәңгәр күктә болытлар да төрле-төрле: алар нәрсәне генә хәтерләтмиләр, сәгатьләр буе күзәтсәң, нинди генә сүрәтләр килеп чыкмый! Таң атуларны, кояш баеганнарны күзәтү дә бик кызыклы. Әлбәттә, бу бик сокландыргыч күренеш!

   Табигатьне күзәтә-күзәтә, вакыт турында онытып та җибәргәнмен. Караңгы да төшә башлаган.  Көннең озынлыгы күпкә кыскарганлыгы тоела шул! Әле бит өйгә кайтып, дәресләр әзерлисе бар. Татар теленнән инша язарга куштылар, “Көз” темасына. Хәзер кайтам да күңелемдә булган барлык хисләремне, уйларымны утырып дәфтәргә язып куям.  Нәрсәдән башлыйм икән? Болай дип башлармын, мөгаен: “Көз – күркәм чак, матур һәм сокландыргыч! …”

Обновлено: 09.01.2023

4 Смотреть ответы Добавь ответ +10 баллов

Ответы 4

Менэ коз дэ килеп житте каникулга чогабыз хэм авылга кайтабыз мин эби янына кайтам мин эбиемне бик яратам мин коз кене авылда дусларым белэн уйныячакмын бик кунелле булачак

Иң матур,якты,ямле тәбигат тормышы ул коз дип уйлыйм.Нигэ дип сез сорарсыз?Тик коз булмаса кыш булмас иде агачлар яфракка торенеп утырырлар иде.Кайбер кешелэр козне яратмайлар ,әйтимме нигэ алай?Тик алар янгыр яратмыйлар,суыкны(бу татар х харефе )хәм пычракны.Ярый искэ тошермик эле ул янгырларны кознен эйбэт яклары да бар:агачлар матур торле тостэ торенеп утыралар,бакчадагы яшелчәләр олгерэ,җимешләр дэ олгерә.Коз коне гомбэлэр җыеп була.Тагын коз коне кошлар җылы якка китә.Коннәр кыскара тоннэр озаная.Миңа коз бигрәк тә ошай!Күрдегезме кознең әйбәт яклары да бар!Булай гына эйтмгэннәр бит «Кара кознең кары ятмас»

Көз­ге ур­ман­ның ма­тур­лы­гын­нан кү­ңел­гә рә­хәт. Ур­ман­ны би­зәп, алан­нар­да ба­лан, ми­ләш ку­ак­ла­ры бал­кып уты­ра. Күч­мә кош­лар очып кит­кән, ур­ман моң­су­ла­нып кал­ган, тын­лык­ка чум­ган. Яң­гыр­лар­дан соң үсеп чык­кан төр­ле-төр­ле гөм­бә­ләр, ми­не күр­мә­сә­ләр ярар иде, ди­гән­дәй, яф­рак ас­ты­на кач­кан­нар. Яңа гы­на явып үт­кән яң­гыр­дан соң там­чы­лар бө­тен җир­гә саф­лык өс­тәп, са­ран гы­на як­тырт­кан ко­яш ну­рын­да җе­мел­ди­ләр. Агач­лар да, төр­ле­дән-төр­ле күл­мәк­лә­рен ки­гән­нәр дә, бәй­рәм­гә әзер­лән­гән ши­кел­ле, те­зе­ле­шеп то­ра­лар. Ара­да иң ма­ту­ры – ак, төз кәү­сә­ле сап-са­ры яф­рак­лы ка­ен кы­зы. Аның янә­шә­сен­дә – ка­ра­су кыз­гылт яф­рак­лы го­рур имән еге­те. Ту­лы­шып пеш­кән кып -кы­зыл тәл­гәш­ле ми­ләш, ба­лан ку­ак­ла­ры ку­нак кыз­ла­рын хә­тер­лә­тә­ләр. Ямь-яшел на­рат­лар­га, чыр­шы­лар­га гы­на көз ка­гыл­ма­ган. Алар бер­ни бул­ма­ган­дай, та­гын да куп­шы­ла­нып, гамь­сез ге­нә уты­ра­лар. Рә­хәт тә ин­де көз­ге ур­ман­да.

??р кемг? ?? тыу?ан я?ы й?р?ген? бик я?ын ??м . ерле.?ай?а ?ына барма?а? да, ?ай?а ?ына й?р?м. д?,нинд?й ген? матур ер??р?е к?рм. д? ?? тыу?ан ер . ерлер?к,матурыра?.Тыу?ан я?ым – ул мине? ?аил?м, тыу?ан йортом ?ына т?гел,тыу?ан я?ым мине? б?т? Баш?ортостаным.

Й?йге каникул етте.Бе? о?он ял?а сы?ты?.Э?е й?й к?нд?ренд? урманда зифа ?айындар к?л?г??енд? й?р?? и? р?х?телер.Мине? тыу?ан я?ым т?рл? ел?к-емешт?рг? бик бай.Мин й?й к?нд?ренд? ?с?йем ??м ?устым мен?н урман?а ел?к-емешк? й?р?н?м,Т?й?л?? йыл?а?ында,Культабан ??м Тал?а? к?лд?ренд? балы? ке?ек сумып-сумып ?ыу т?шт?м.? и? и?т? ?ал?андар?ан ул инде Баш?ортостанды? т?би??т матурлы?ы булып ?анал?ан . елш? шарлауы?ы.Мин уны ?ур бер йыл?а тип к?? алдыма килтерг?н инем.? ул бейект?н таштар?ан а?ып ят?ан ?ыу ик?н.Мин унда са?-са? арып менеп еттем.Тир?-я?ы шундай матур,бейек-бейек ?аялар,таштар,т?рл? а?астар . Бына ул ?ай?а бе??е? т?би??т матурлы?ы!

Эй, каникул ,каникул

Беҙ яратҡан мәл бит ул

Күңелле бул,оҙон бул.

Һәр кемгә үҙ тыуған яғы йөрәгенә бик яҡын һәм ҡәҙерле.Ҡайҙа ғына бармаһаң да, ҡайҙа ғына йөрөмәһәң дә ,ниндәй генә матур ерҙәрҙе күрмәһәң дә үҙ тыуған ер ҡәҙерлерәк,матурыраҡ.Тыуған яғым – ул минең ғаиләм, тыуған йортом ғына түгел,тыуған яғым минең бөтә Башҡортостаным.

Йәйге каникул етте.Беҙ оҙон ялға сыҡтыҡ.Эҫе йәй көндәрендә урманда зифа ҡайындар күләгәһендә йөрөү иң рәхәтелер.Минең тыуған яғым төрлө еләк-емештәргә бик бай.Мин йәй көндәрендә әсәйем һәм ҡустым менән урманға еләк-емешкә йөрөнөм,Төйәләҫ йылғаһында ,Культабан һәм Талҡаҫ күлдәрендә балыҡ кеүек сумып-сумып һыу төштөм.Ә иң иҫтә ҡалғандарҙан ул инде Башҡортостандың тәбиғәт матурлығы булып һаналған Ғәҙелшә шарлауығы.Мин уны ҙур бер йылға тип күҙ алдыма килтергән инем.Ә ул бейектән таштарҙан ағып ятҡан һыу икән.Мин унда саҡ-саҡ арып менеп еттем.Тирә-яғы шундай матур,бейек-бейек ҡаялар,таштар,төрлө ағастар үҫә.Бына ул ҡайҙа беҙҙең тәбиғәт матурлығы!

Тәбиғәттә генә ял итеп ҡалманым,шулай уҡ әсәйемә өй эштәрендә ярҙам иттем:ҡустымды ҡараным,аш-һыу әҙерләнем,өй йыйыштырҙым.Йылайырға инәйҙәремә,Баймаҡҡа апайҙарыма ҡунаҡҡа барып ял иттем. Ҡала китапханаһына йөрөп белемдәремде арттырыу маҡсаты менән төрлө китаптар уҡыным.Яңы көс туплап уҡыу йылына әҙерләндем.Күңелле шул ял итеүҙәре!

Россия. Родина. Это край, где мы родились, где живем, это наш дом, это все, что нас окружает. Моя Родина-это деревня Топкинбашево. Из иллюминатора вертолёта видна проплывающая внизу снежная пустыня. Иногда только проступают на ней тёмные-побольше, поменьше, совсем крошечные-пятна какой-то растительности. Ни домика. Тонкой змейкой вьется узкая дорога. Когда вешняя вода смывает её напрочь, разольются болота и речушки. И тогда расстояние, преодолеваемое по воздуху, за считанные минуты, на долгие месяцы делают территорию труднодоступной. Несмотря на труднодоступность жители деревни любят свой край, свою землю. Большинство родились и живут здесь всю жизнь, многие возвратились на родную землю, не найдя себя ни в каком другом месте. У народов деревни особый менталитет, как говорят сейчас, обусловленный историей, традициями, национальной культурой, условиями жизни. Держать охотничье ружьё и забрасывать рыбацкие сети здешние ребятишки учатся раньше, чем познают азы грамоты.

Почему я люблю свой край?

Потому, что он нравится мне.

Потому, что он мой, он мне дорог.

Нет другого такого нигде!

Из поколения в поколение передаются рассказы о важнейших событиях, выдающихся личностях, об их подвигах и великих делах. Наша Родина — это и люди, которые нас окружают в повседневной жизни. Люди, которые родились в одном краю, всегда как-то ближе друг к другу, всегда лучше смогут понять друг друга, им легче найти общий язык и стать друзьями.

Родина как много в этом слове для каждого из нас звучит! Моя малая родина — неповторимая и любимая, самая прекрасная на земле. Это место, где прошло моё детство. Меня всегда тянет к родной земле, к её природе.

Нет России другой.

Берегите её тишину и покой.

Это небо и солнце,

Этот хлеб на столе

И родное оконце

В позабытом селе.

Предварительный просмотр:

Сочинение на тему

Выполнила ученица 8 класса

Руководитель: учитель русского языка и

литературы Юмадеева З.Х.

Әй, авыл, син мең шәһәрдән

Мең кабат ямьле вә хуш.

Туган җир, туган йорт, туган авыл, Ватан! Болар – җанга иң якын сүзләр.

Туган авылым минем өчен бишектән, әти – әни бусагасыннан, авыл янындагы тугайлардан, урманда үсеп утыручы каеннардан башланды.

Минем туган авылым – сазлык урынының берсендә, Носка елгасында урнашкан Лаемтамак авылы. Ул тату, эш сөючән, атлар, сыерлар тоткан, балык эше белән шөгыльләнгән халкы белән данлы. Шулай ук туган авылым табигатенә сокланып туя алмассың: төрле чәчәкләр белән бизәлгән киң болын, көмеш сулы елга, саф һавалы урман, ап – ак каеннар.

Туган ягыбызда туып – үскән кешеләр арасында игенчеләр, язучылар, укытучылар, табиблар, инженерлар,сугыш ветераннары бар. Алар үз бәхетләрен туган авылда тапканнар. Авылыбыздан ерак яшәгәннәре дә безнең горурлыгыбыз: шагыйрь, язучы – Галия Абайдуллина, җырчы – Закина Арангулова, күренекле врач – Вил Файзуллин, полиция хезмәткәре – Ралит Нигматуллин һ.б.

Хәзерге көндә авылыбыз көннән – көн төзекләнә, ямьләнә, халыкның тормышы өзлексез яхшыра, дәрте үсә, канатлана.

Тик халык юл мәшакәтенә зарлана, чөнки кыш көнендә генә кеше иркенләнеп үз машинасында шәһәргә бара ала. Ә минем өчен бу, киресенчә, юл булмавы яхшы дип уйлыйм. Чөнки бездә сугыш – талаш, никотин исе юк, саф һава, чисталык, тыныч йокы хөкем сөрә.

Мин үз авылымны бик яратам. Лайтамак авылы – минем өчен изге, кадерле, гаҗәеп якын, матур, искиткеч гүзәл, бай авыл.

Кошлар гүзәл авылыма

Күкне терәгән наратлар

Тып – тын калып тыңлыйлар.

Предварительный просмотр:

Муниципаль автоном уку йортынын

7 класс укучысы

Лаемтамак авылы , 2017 ел

Муниципальное автономное общеобразовательное учреждение

Сочинение на тему :

ученица 7 класса

Село Лайтамак, 2017 год

Туган ягымда кыш.

Кышын бары усемлеклэр

Сэер йокыга тала.

Табигатьнен кырыс чагы,

Язны котэргэ кала.

Гажэеп матур,искиткеч гузэл безнен туган ил жире! Бигрэк дэ ягымлы ул кыш коне.

Быел кыш иртэ килде. Жир остенэ ап-ак кар ятты. Беренче кыш ае керугэ, болыннарны,кырларны ап-ак кар каплап китте. Яна чына яуган кар остендэ тэуге чангы эзлэре куренэ башлады .

Чын кыш башлану белэн,ул эзлэр тагын да кубэйде. Елгалар,куллэр битен козге кебек шома боз каплап алды. Коннэр кыскарды,тоннэр озайды. Еш кына суык жиллэр исэ башлады. Балалар кышны котеп алалар. Алар озак-озак чангыда йорилэр,еш кына тимераякта шуалар,боз остендэ хоккей уйныйлар. Тик жылы якларга китми калган кошларга,жэнлеклэргэ азык ягыннан бик авыр.Шуна курэ кубесе кеше яши торган жирлэргэ елыша. Без,балалар кошлар турында кайгыртырга,аларга жим бирергэ тиеш. Безнен ишек алдында жимлек бар, мин хэрбер иртэ кошларга жим салам, хэзер минем тышка чыгуымны котеп торалар, курыкмыйча яныма килэлэр.

Кыш коне-табигатьнен ин матур, чиста, ягымлы чагы . Мин ел саен кышны сагынып котеп алам. Чонки чангы йорергэ яратам, хэрбер елны Тубыл шэхэренэ барып урын алып кайтам. Тагын кышны ни очен яратам? Кыш коне бэйрэмнэргэ бай. Яна ел узе нигэ тора! Ел саен бу бэйрэмне сагынып котеп аласын. Аннан сон тагын да кунелле…Каникуллар. нинди кунелле, онытылмаслык коннэр, каникулнын утуен белми дэ каласын.

Кыш конен авыл халкы да котеп ала, чонки кышын гына шэхэргэ юл безнен авылга бар. Башка ел фасылларында шэхэргэ бару юк, тик жэен генэ самолёт белэн барып була, шулай була калса да, самолётка элэгу авыр, бер ай алда язылып кую.

Мина кыш коне сихерле дэ, серле дэ, монлы да, куркэм дэ, кадерле дэ кебек тоела. Шагыйрьлэрнен кыш турында шигырьлэрен, язучыларнын хикэялэрен укысан да, рэссэмнэрнен картиналарын карасанда сокланып туя алмыйсын! Менэ ни очен кыш конен мин яратам! Сонгэт Бекенин кыш турында мондый сузлэрне эйтсэ дэ:

Кышын бары усемлеклэр

Сэер йокыга тала.

Табигатьнен кырыс чагы,

Язны котэргэ кала.

Пишем, кому на какие темы нужны сочинения.
Язабыз, кемгә нинди темаларга сочинениялар кирәк.

Инша — мин жэйге каникулны ничек уткердем- пожалуйса)))

Рэээхмэт

тырышкан табар, ташка кадак кагар дигән темага инша.

Инша кирэк!! Тема: Шинельлле хэм шинельллсез солдатлар! По произведению: Без -41 ел балалары!(

Мин язгы каникулды нисек уткэрдем_______________шул темага

«Кеше уз язмышына узе хужа» Гаяз ихсакый «Көз» повесьте буенча инша кирэк

Сочинения, рефераты, курсовые, дипломные (на татарском и русском языках). Набор текстов. Тел:89196427162

Читайте также:

  

• Сочинение мои первые впечатления

  

• Сочинение про чижика пыжика

  

• Брэдбери научная фантастика сочинение

  

• Сочинение что принесла васе дружба с валеком и марусей 5 класс

  

• Чем отличается сообщение от сочинения

         Быелгы көз рәссамнар өчен берсеннән-берсе карап туймаслык картиналар язу өчен мөмкинлекләр тудырды. Һәркем көз күренешләренә карап соклана, аның матурлыгын күреп калырга ашыга. Дөрестән дә  табигатьтә алтын көз дәвам итә.Урамдагы агачлар төрле төсләр белән бизәлде: кызыл, сары, яшел, кызгылт-сары төсләргә буялды. Бу яфраклар аз гына җил иссә дә коела башлыйлар, бөтен җир төрле төстәге яфраклар белән түшәлә. Аяк атлаган саен коры яфракларның кыштырдаганы ишетелә. Балаларның шул яфракларга күмелеп уйныйсылары килә башлый. Миләш агачы бигрәк матур күренә, аның яфраклары да, җимешләре дә кып-кызыл булып янып тора.

      Көзге табигатьнең гүзәл мизгелләрен, аның кеше күңеленә тәэсирен, көзге муллыкка рәхмәт хисләрен белдереп бик күп шигырьләр, хикәяләр языла. Якташыбыз, Штерә авылында туып-үскән шагыйрь,бик күп җырлар авторы Илгиз Кадыйровның “Матурлыкны күрә бел” шигыре  аның истәлеге буларак яңгырый.

 Кайберәүләр көзне яратмыйлар,

                                        Ошатмыйлар аның һавасын.

          “Үтә салкын, юеш, пычрак, – диләр, –

                                        Көзнең нинди ямен табасың?”

                        “Көзнең яме, – димен, – өстәлләрдә,

                                                 Яңа оннан пешкән икмәктә.

                    Идән асты тулы сый-нигъмәттә,

                                                 Тозлы гөмбәләре – кисмәктә.

Көзнең яме матур табигатьтә,

Тынып калган ялгыз урманда.

     Түшәк-түшәк алтын яфракларда,

                                         Оста “барабанчы” тукранда.

                           Табигатьнең булмый бик шыксызы,

                                                  Юк шулай ук үтә яхшысы.

                      Һәрбер матурлыкны күрә белеп,

                                                  Кала безгә аны мактыйсы”.

     Көз – табигатьнең иң матур вакыты, аны һәркем ярата. Арча шәһәрендә яшәп иҗат итүче Минһаҗ Кашапов көзнең матурлыгын  үзенчә сүрәтли: 

Көзге шатлык

Юеш асфальтта җилдерә

                                             Бизәлгән машиналар.

       Һәрберсендә шатлык ташый,

 Җилферди лента, шарлар.

             Көз – ул шатлык, муллык чоры,

Тормыш көздә башлана.

Ел буена тырыш хезмәт,

                                              Көздә ясый тантана.

  Көзләрдә уңыш бәйрәме,

                                              Шатлана карты, яше.

Йөзләргә яңгыр сибәли,

  Ул – көзнең шатлык яше.

    Көз – басу-кырларның бушап калган, агачларның яфрак койган, чәчәк-гөлләрнең үз төсләрен үзгәрткән, кешеләрнең кышка әзерләнә торган вакыты. Өстәлләрдәге муллык өчен көзне яратабыз, сокланабыз, табигатьтәге үзгәрешләрне яратып карыйбыз. Арчада яшәп иҗат итүче Роза Шәйхетдинованың да көз турында шигырьләре бик күп.

   Яшел уҗым

       Көз – көз инде, бит-күзләргә

Салкын җил килеп бәрә.

   Җир алтын төсен югалтты,

                                             Агачлар да шәп-шәрә.

                    Җиһан моңсуланып кала,

                Кояш йөзен чытканда.

                Ул яшәреп ала берчак,

                 Яшел уҗым шытканда.

Көз көнендә яшел уҗым –

                                            Ул күңел юанычы.

Һәр яшел сыр – игенченең

                                            Тире һәм ышанычы.

            Ул шатлана тигез булып,

         Чыкса чәчкән орлыгы.

               Диңгездәй уҗым басуы –

     Игенче горурлыгы.

Күңелдән сагышны куа,

                                              Хәтфәдәй яшел уҗым.

 Карлар әйбәт кенә явып,

  Исән чыксыннар кышын.

     Быел көзнең беренче ае бигрәк тә истә калырлык булды. Ә хәзер октябрь ае матур көннәре белән дәвам итә. Кояшлы көннәрнең күп булуы һәркемгә көз көне башкара торган эшләрен тәмамларга, теләгән кешегә рәхәтләнеп ял итәргә, алтын көзнең байлыгы белән хозурланырга мөмкинлек бирде. Бигрәк тә әбиләр чуагы көзнең иң күркәм мизгеле булып тора. Якташыбыз Рәис Сафинның “Әбиләр чуагы” исемле шигыре шушы матур көннәргә багышлана.                                   Әбиләр чуагы

         Әбиләр чуагы – көзләрнең чибәре,

Һәр тарафта серле моңсулык.

 Табигатьне сары төсләр бизи,

                                          Офык читләрендә алсулык.

                                 Зәңгәр күккә кемдер ямау салган,–

                                                      Анда-монда болыт төркеме.

                             Тик аерым торган ак болытның

                                                      Янәшәдә юктыр беркеме.

     Дөнья гизеп, ул күкләрдә йөзеп,

                                          Кояш нурларында коена.

   Ап-ак йөзен галәмнәргә багып,

                                          Рәхмәтенә аның сыена.

                        Әбиләр чуагы – табигать бүләге,

                                                   Хушлашуы ямьле җәйләрнең.

                          Чыдамлыгын сынап карар чаклар

                      Буыннарны бәйләр бәйләүнең.

          Нинди җимеш бирдең, ныкмы җирең?

                                       Нәрсә калдырасың дөньяда?

                                       Акыл бармы нәсел-нәсепләрне

                                       Дәвам итәр ата-балада.

                        Әбиләр чуагы –язмышның бүләге,

                                                  Гүзәллеге көзге вакытның.

                              Җир-күкләрнең шәфкать, мәрхәмәте –

                                                  Чуак чорын күрү картлыкның.

      Көз көне җилле яңгырлар да, ямьсез көннәр дә була. Ләкин ул көннәрне кемнәрдер ярата, тәрәзәдән карап табигатькә серләрен сөйли, үткән гомерен барлый. Гомерләребез тыныч узсын, көзләребез мул уңыш китерсен.

“Казан арты” тарих-этнография  музее

 директор урынбасары Шәфигулла Гарипов

Туган ягымда көз

Салмак кына атлап, җиләкле, чәчәкле җәйгә алмашка туган ягыбызга алтын көз якынлаша. Аның беренче билгеләре булып агачларда сары яфраклар күренгәли башлады, үләннәр дә җете яшеллекләрен югалта баралар. Сезнең игътибарыгызга районыбызның Түбән Уратма мәктәбе укучыларының көз турындагы иҗат эшләрен тәкъдим итәбез. Туган ягымда көз. Менә алтын көз килеп җитте. Яфраклар саргая.

Салмак кына атлап, җиләкле, чәчәкле җәйгә алмашка туган ягыбызга алтын көз якынлаша. Аның беренче билгеләре булып агачларда сары яфраклар күренгәли башлады, үләннәр дә җете яшеллекләрен югалта баралар. Сезнең игътибарыгызга районыбызның Түбән Уратма мәктәбе укучыларының көз турындагы иҗат эшләрен тәкъдим итәбез.

Туган ягымда көз.

Алия Мөбарәкшина,

Сау булыгыз, кошкайлар!

Кара каргалар, кызыл түшләр, сандугачлар, карлыгачлар, туган якларын ташлап, җылы якка киттеләр. Җәнлекләр дә тырышып-тырышып кышка әзерләнделәр. Аю да йоклау ягын чамалый, күбәләк-күбәләк карлар оча башлап, өстенә калын юрган ябылганын көтә.

Дилназ Ибатуллин.

Туган ягыма алтын көз килде. Тышта кискен җилләр исә, салкын яңгырлар явып ала. Агачлардан сары, көрән яфраклар коела. Кошлар җылы якларга очып китәргә әзерләнәләр. Аю да, керпе дә, тиен дә кышка әзерләнә. Куян ак тунын кия. Куак астында керпе үзенә яфрак түши, кышка гөмбәләр киптерә.

Мин көзге урманны бик яратам, чөнки агачлар, куаклар сихри матур төскә керәләр.

Гүзәл Нуриева.

Көзге урман.

Җылы җәй узып киткәч, табигатькә алтын көз килә. Алтын көз агачларның, куакларның яфракларын сары, кызыл, көрән төсләргә мана. Урмандагы җәнлекләрнең эшләре арта, алар кышка әзерләнә башлыйлар. Һәрберсе өннәрен җылыта, азык әзерли. Керпе гөмбә киптерә, тиен чикләвек җыя, куян ак тунын кия. Күчмә кошлар җылы якларга китәргә әзерләнәлр.

Мин көзге урманның сихри төсләрен бик яратам. Ел саен көзге урманга барырга тырышам.

Алия Әхмәтшина.

Көз җитте

Җәй безне җиләкләре, матур чәчәкләре белән сөендерсә, көз мул уңышы белән шатландыра. Агачлар сары, кызыл, коңгырт яфракларга төренә. Кояш бер көлә, бер елый. Туган яклары белән саубуллашып, җылы якларга китеп баралар. Иртән кояш чыкса, кичкә инде яңгыр яуарга да мөмкин. Мәктәпләрдә укулар башлана.

Диләрә Гәрәева.

Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналында укыгыз

Источник

СОЧИНЕНИЕ НА ТЕМУ «ЗОЛОТАЯ ОСЕНЬ»

Туган ягыма алтын көз килде.

Әле кичә генә җәйне көтеп алган идек. Матур, кызу, күңелле көннәре белән җәйнең үтеп киткәнен сизми дә калдык. Ә бүген инде көз! Бакчадагы тулып бешкән җимешләре, кырдагы мул уңышлы игеннәре белән кешеләрне сөендереп, җиргә алтын көз аяк басты. Минемчә, көзне сары төсе өчен генә түгел, ә көзге байлык, муллык өчен дә алтын көз дип атыйлар. Көз җиткәч, көннәр кыскара, төннәр озыная башлый. Укучылар белем алырга дип мәктәпләргә юл тоталар.

Табигать үзенчә матурая башлый. Тирә-яктагы яшеллек, күзгә күренеп, төсен сарыга үзгәртә. Бакчаларга күз салсаң, кып-кызыл, алсу, сары алмаларны, кызарып пешкән миләш, баланнарны күреп хәйран каласың. Иген кырларына карасаң, әйтерсең аларны алтын төсенә буяп куйганнар, сап-сары булып, кояшта күзләрне камаштырып утыралар. Нинди матурлык һәм байлык!

Көз җиткәч, күк йөзе дә үзгәрә. Әле генә кояш балкыган булса, күп тә үтми болытлар барлыкка килә, яңгыр ява башлый. Яңгырсыз көннәрдә көндезләрен бик салкын булмаган һава торышы күзәтелә, ә кичләрен суыта. Иртән тышка чыксаң, җирдәге үләннәргә матур итеп чык төшкән була. Ә әбиләр чуагы дип аталган көннәрдә бигрәк тә җылы һава торышы саклана. Минем өчен бу көннәр ямьле җәй айлары белән саубуллашу көннәре.

Көзге урман үзенең чиста, саф һавасы белән үзенә тартып тора. Урманга килеп керсәң, матурлык та, моңсулык та тоясың. Монда инде җәй көне кебек матур итеп кошлар сайрамый, төрле төстәге күбәләкләр очып уйнамый. Үзләренең хуш исләре белән башны әйләндергән аллы-гөлле урман чәчәкләре соңгы таҗларын коеп утыралар. Агачларга күз салсаң, сары, яшел, кызыл, алтынсу төсләрне күрәсең. Каен агачлары үзләренә бер төрле матур. Ап-ак каеннар сап-сары шәл ябынганнар. Ара-тирә матур, куе яшел төсләре белән җәйне хәтерләтеп, озын нарат агачлары күренә. Урманда да көзге уңыш бик күп була. Гөмбә, чикләвек, балан, алма, миләшләрне кышка җитәрлек итеп җыярга була.

Көз көне җәйге яллар тәмамланса да, мин көзне яратам. Чөнки көз җиткәч, без җәй буена күрмәгән сыйныфташлар белән очрашабыз. Озак күрешми торгач, инде сагынырга да өлгергән дуслар белән төрле хәлләр турында сөйләшәбез, серләшәбез.

Шулай ук мин көз көне һавада кыр казларының, торналарның җылы якка очып киткәннәрен күзәтергә яратам. Шундый матур, тигез итеп тезелеп очалар алар, әйтерсең, бер-берсенә җеп белән бәйләп куйганнар.

Табигаттә бар да бик тиз үзгәрүчән шул. Күп тә үтмәс, бераз вакыт үткәч, агачлардан яфраклар коелып бетәр, иген басулары буш булып калыр, бертуктаусыз яңгырлар ява башлар. Кояш сирәк кенә безгә якты нурлларын бүләк итәр. Беренче кар да явып үтәр. Елга-күлләр ялтырап торган, матур боз белән капланыр. Җир үзенең ап-ак, йомшак юрганын ябынып, татлы йокыга китәр.

Источник

Сочинение по татарскому языку на тему козге эшлэр

27.08.2019 18:49:46 Әнинең кайчан үлгәнен хәтерләмим, мин бәләкәй идем әле. Булса, башлангыч сыйныфларда укыганмындыр. Без, балалары өчен олы булып күренсә дә, әти яшьли тол калды. Мин гаиләдә – икенче бала, миннән олы абыем бар иде. Ялгыз ир-атка сыңар канат белән тормышны тартып барырга нык авыр булгандыр. Балалыгыбыз белән без аны күреп тә бетермәгәнбездер. Әмма ничек кенә авыр булмасын, әти безне какмады, сукмады.
Кайдадыр кунып, кайтмыйча калган көннәрен дә хәтерләмим. Әти безгә бар нәрсәдә дә булдырырга тырышты. Мәктәп кирәк-ярагы дисеңме, абый белән икебезгә дә агачтан чана, чаңгы ясап бирде, өстәлдә һәрвакыт ризык мул булды. Ферма эше авыр булса да, әти хуҗалыкны, йорт янын, бакчаны ташламады. Яз җиткәч, бергәләшеп, бакча чистарттык, казыдык, әйбер утырттык. Хәзерге кебек, әллә нинди яшелчәләр булмаса да, кыш буена җитәрлек итеп кишер, суган, чөгендеребез була. Күп итеп, бәрәңге утырта идек. Боларның барысы да абый белән икебезнең өстә булды. Җәй буе сибү сибү, чүп утау, корт чүпләү – эшнең күплегеннән, билчән, алабута йолкудан гарык булып, елаган чаклар да күп булды. Боларга тагын кош-корт карау да өстәлә. Кыскасы, уйнап-көлеп йөрергә вакытыбыз булмады. Анысы башка балаларныкы да шулай булгандыр инде. Әмма әниле йортта балалар барыбер бу кадәр эшләп үсмәде. Күңелне юксыну басканда, без гел яңа әни турында хыяллана идек. Аның белән ничектер рәхәтрәк, иркенрәк тормыш булыр кебек тоела иде. Ләкин еллар узды, безнең йорт бусагасын бер хатын-кыз да атлап кермәде. Кем белә, бәлки әтине димләп тә караган булганннардыр, без аларын белми калганбыздыр. Үсә төшкәч “ әни” төшенчәсе үзеннән-үзе ничектер юкка чыккан кебек булды. Алай гына түгел, өчәү яшәп яткан дөньяга икенче бер хатынның үтеп керүен мин, бәлки, ошатмас та идем. Булса, үзебезнең әни, юк икән, безгә башка берәү дә кирәкми, дип уйладым.

Ә мин беркая да китмәдем. Чөнки әтине кызгандым. Күз яшьләре белән:“Китмә. Синсез калсам, нишләрмен?” – дип елады ул. Авылда кая барасың? Эш төрлелеге юк. Хыялым укытучылык булса да, әти белән фермага йөри башладым, сыер саудым. Тормыш беркөе генә агылды да агылды. Кечкенәдән мунчаны гел әти белән керә идек. Зурайгач, сирәк булса да ул минем янга: “Аркаңны ышкыйм, кая, яхшылап чабындырыйм”, – дип кергәләп чыкты. Баштарак оялсам да, әти мине,баштан сыйпап, гел тынычландырды. Ул:

– Син нәрсә, әтиеңнән ояласыңмы? – ди торган иде.

Кызганыч, ике баламның берсе кыска гомерле булып чыкты. Авыл кырындагы күлгә батты. Анысына үзем гаепле булганмындыр инде. Казларны алып кайт әле, кояш бата, су буенда төлкеләр күп, бумасын тагын, дип җибәргән идем. Беренче тапкыр гына куып кайтуы да түгел иде, югыйсә, акылга тулы булмаса да,моның ише эшне генә белә иде. Чыкмый калган берничә казны куарга дип кергән дә, баткан, балакаем. 60 яшенә җитеп, әти дә үлеп китте. Гомер буе ир белән хатын булып яшәсәк тә, мин аңа исем белән дәшмәдем. Кычкырышып, талашканны хәтерләмим, бар эшне бергәләп эшләдек. Мунча салдык, өйне яңарттык. Бүрәнәнең бер башында ул булса, икенчесенә мин килеп ябыша идем. Хәзер кызым белән икәү генә калдык.

Источник

Төрлесе

Көзнең сихри бизәкләре

Табигатьтә алтын көз. Инде августтан бирле ук көз үзен сиздерә башлаган иде.Көз гаҗәеп матур,үзенчәлекле фасыл. Көз-минем яраткан фасылым димәс идем.Әмма үзенең матурлыгы белән таң калдыра.

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза
Мы работаем над улучшением нашего сервиса

Теги:

көз