Поурочный план сочинение синтарш дог1ар 2 класс

10-г1а урок.

Урокан ц1е: «Йозанан жима а , доккха а элп л,Л яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш л,Л довзийтар. Уьш яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш л,Л. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта.

• Познавательни: берашна 1емар зорбанан а , йозанан а элпаш вовшех къасто. Хуур ду йозанан элпаш шина кепара хилар (мог1анан а , даккхий а). Керла дош девзар ду (лаьхьа ,лан).

3. Личностни: берашна 1емар ду шайн болх лерина бан. Хазаниг ган и тидаме а лоцуш каллиграфин хаза тоян 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2.Дешаре шовкъ кхоллар.

• Л элпах лаьцна байт 1амор.

Стенах тера ду элп?

Ирахбахна лам а лаьтта,

Шерра цуьнан бохь гуш бу.

— Лам буй и! — ахь соь ма хетта

Хьуна гушдерг Л элп ду.

-Хьан эр дара: стенах тер аду элп Л? (Ломах, тховнах).

-Схьагайтал шайгарчу элпаш юкъара зорбанан элп Лл .(Бераша схьагойту).

-Гайна сунна байта т1ехь бийцина лам , Л элпа т1ехь. Ц1ен къолам хьакха.

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Берийн жоьпаш).

-Вайна тахана девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш л,Л.

3. 1алашо йовзийтар.

• Йоханан элпашна юккъара элп Лл схьакъастор.

-Бераш , схьахаржа элпашна юкъара йозанан жима а , доккха элпаш л,Л. (Цхьанаа дешархочо массарна д1агойту).

-Карадел шайгарчу элпашна юккъехь йозанан жима элп л, караде доккха элп Л.(Бераша д1агойту).

-Тахана вайна даийтина шапталаш. Шуна езий кхораш? Цхьацца кхор схьа а оьцуш шаьш х1ун болх бийр бу дийца сунна.

• Аса дуьйцучуьнга дика ладуг1ур ду.

• Аса хьехархочунна жоьпаш лур ду.

• Суна элп девзар ду.

• Аса хаза яздийр ду.

• Аса накъостана г1о дийр ду.

-Иза шун таханлерачу белхан план ю . Цу планах байда а оьцуш аша болх бахь, шуна дика 1емар ду.

-Хьалха ма дийццара вайна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпашл,Л. Шуна 1емар ду уьш яздан.

4. Йозанан жима элп л яздар.

• Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп л яздан.

-Т1адам буьллу мог1анна юккъе. Лахарчу мог1анна т1е охьавола. Ша волччохь хьаьвзаш хьалавоьду лакхарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Кхузара лечкъарга т1ехула охьавог1у лахарчу мог1анна т1е, юха ша волччохь хьаьвзаш хьалавоьду мог1анна юккъе кхаччалц.

• Берашка ша д1ааларца яздойту элп л.

-Х1инца , уггаре дика ладуг1уш мила ву хьожур ю со. Аса д1ааларца , аша яздийр ду элп л. (Хьехархочо д1а а олуш ,д1аяздойту кхоъ элп).

-Шайн тептарш вовшашка д1ало. Тидам бе дика болх муьлхачо бина. Цунна лур ю вай шаптал. (Бераша тидам бой схьаолу, цунна совг1атана шаптал ло).

-Д1аязбе и мог1а буьззина.

• Тептарш т1ера мог1анаш язбар.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп л яздан).

• Х1етал-металш.

• Со ца кхоьруш лаца ваьхьа

Лаьттахь сетташ, бог1у (Лаьхьа).

• Говрана т1екхаьчча хан,

Тоха деза когех…. (Лан).

-Х1ун ю лаьхьа? Кхечу дашца муха эр дара и дош? (Лаьхьа, текхарг).

-Х1ун ю лан? (Говран когах туху эчиг ду).

5. Сада1аран миноташ.

Л элпах тарбеш когаш д1асабохуьйту, хаьнт1е куьйгаш дохку. Шина a aгlop а те1аш, олу:

Аьтту, аьрру,

Хаза г1уллакх хуьлу.

Дика бераш шу ма ду!

Аьтту — аьрру, аьрру — аьтту…

Хьехархочо цхьацца х1уманийн ц1ераш йоху. Нагахь и т1ема йолуш елахь, берашка «т1емаш ластаде» олу. Дешнаш х1окху тайпана хила мега: йилбазговр, ц1а, беракема, кема, полла, г1арг1ули, тарсал, лом, маккхал.

6. Йозанан доккха элп Л яздар.

• Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп Л яздан.

-Мог1анна юккъе т1адам буьллу,охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш , ша волчохь хьаьвзаш хьалавоьду г1оьнан мог1анна , лакхарчу белхан мог1анна юккъе кхаччалц. Кхузахь лечкъарг юьллуш охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Ша волччохь хьаьвзаш хьалавоьду мог1анна юккъе кхаччалц.

• Хьехархочо д1ааларца бераша д1аяздо кхо элп.

-Аса д1а а олуш яздийр ду вай кхоъ элп Л. Суна хуур ду гуттар тидаме мила ву.

-Таллам бе вовшашна. Муьлхачу яздина элпаш нийса д1а? (Бераша толлий олу. Уггар дика яздиначунна кхор ло).

• Т1ептарш т1ехь яздо элпаш.

-Д1аделла шайн тептарш. Д1аязбе мог1анаш.

-Шаьш уггара хазачу элпашна т1ехула дахка т1адамаш.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан доккха элп Л яздан).

• Фонетически зарядка яр.

-Дешнаш доцу йиш муха локху? («Ла-ла-ла»)

-Муьлха аз хеза хьалхахь? (Аз (Л)).

-Аз (Л) мукъа ду , я мукъаза ду? (Мукъаза).

-Йозанехь муьлхачу элпаца билгалдо аз (Л)? (Л элпаца).

-Схьагайта зорбанан элпаш л,Л. Схьагайта йозанан элпаш л,Л.

6. Жам1 дар.

-Гайтал сунна элп Лл. Х1унда ду уьш шина тайпана?

-Цхьадерш зорбанан, дисинарш йозанан ду уьш.

-Муьлханаш яздо тептарш т1е? (Йозанан элпаш)

7. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

-Хьан язйира угаре хаза элпаш?

-Хьан делира угара дика жоьпаш?

-Алал х1ун кхиамаш бехира тахана?

-Хьалаг1оттуш бийца х1ораммо шен кхиамш , шапталш схьа оьцуш.

• Аса хьехархочун хаттаршан жоьпаш дели.

• Суна йозанан жима а , доккха а элпаш л,Л девзи.

• Аса хаза язди.

• Аса дика ладуьйг1и.

• Аса накъосташна г1о ди.

11-г1а урок.

Урокан ц1е: «Йозанан жима л яздар».

1алашо: йозанан жима элпаш л яздар.Йозанан жима элпаца дешдакъош кхоллар, уьш нийса хуьттуш д1аяздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима элп л. 1емар ду элп л дешдакъошкахь ,дешнашкахь язда. Берашна 1емар ду т1адамийн меттана оьшучохь элп л яздар.

2. Метапредметни:

• Регултяивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта.

• Познавательни: берашна 1емар ду цхьа элп хуьйцуш керла дешнаш х1итто , уьш д1аяздан. Дешан схема х1отто а 1емар ду. Керла дош девзар ду –лила.

3. Личностни: берашна 1емар ду шайн болх лерина бан. Хазаниг ган и тидаме а лоцуш каллиграфин хаза тоян 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2.Дешаре шовкъ кхоллар.

• Хьехархочо уьн т1е д1аяздо.

Лам , лом , лами , лила, ло, илли.

-Д1адеша и дешнаш. Х1ун ду церан юкъара? (Моссо дашехь ду элп Лл).

-Муьлха дош ду совнаха? ( Илли).

-Х1унда ду и совнаха? ( Дисинчу дешнашкахь юьххьехь ду элп Лл, ткъа ИЛЛИ дашна юккъехь).

• ИЛЛИ дешан схема х1оттор.

Маса дешдакъа ду илли дешан? (Шиъ).

-Муьлханиг ду хьалхара? (ИЛ).

-Шолг1а? (ЛИ).

-Маса элп ду ИЛЛИ дашехь? (Диъ).

-Муьлханаш ду уьш? (И,Л,Л,И).

-Маса аз ду? (Диъ).

-Муьлханаш ду уьш? ((И), (Л), (Л), (И)).

-Маса еък1ов хила еза вайн схемин? (Йиъ).

-Муьлханиг ду хьалхара аз ? (И).

-Аз (И) мукъа ду я мукъаза? (Мукъа).

-Х1ун бос хила беза цуьнан схеми т1ехь? (Ц1ен).

-Басар ел хьалхара еък1ов. Муьлханиг ду шолг1а аз? (Л).

-Аз (Л) мукъа ду я мукъаза ду ? (Мукъаза).

-Х1ун бос хила беза цуьнан схеми т1ехь? (Сийна).

-Басар ел и еък1ов.

-Муьлха дешдакъа ду вай схемех билгалдинарг? (ИЛ).

-ИЛ дешдакъа къевлина ду,х1унда аьлча цуьнан чаккъенгахь мукъаза аз ду.

-Муьлханиг дара шолг1а дешдакъа? (ЛИ).

-ЛИ дешдакъа дуй къевлина? (Берийн жоьпаш).

-ЛИ дешдакъа даьстина ду ,х1унда аьлча цуьнан чаккхенгахь мукъа аз ду.

-Шолг1а дешдакъа –иза аьзнийн цхьанакхетар ду : мукъаза а , мукъа а. И дешдакъа билгалден еък1ов ши бос болуш хила еза. Т1ехула сийна,х1унда аьлча хьалхара аз (И) мукъаза ду, бухара- ц1ен,шолг1а аз (И) мукъа ду.

(Берашка шайга д1а ло иштта схеманаш).

3. 1алашо йовзийтар.

-Карадел шайгарчу элпашна юккъехь йозанан жима элп л.(Бераша д1агойту).

-Тахана вайна даийтина хьайбанаш . Шуна езий хьайбанаш? Цхьацца хьайба схьа а оьцуш шаьш х1ун болх бийр бу дийца сунна.

• Аса дуьйцучуьнга дика ладуг1ур ду.

• Аса хьехархочунна жоьпаш лур ду.

• Суна элп девзар ду.

• Аса хаза яздийр ду.

• Аса накъостана г1о дийр ду.

-Иза шун таханлерачу белхан план ю . Цу планах байда а оьцуш аша болх бахь, шуна дика 1емар ду.

-Вай тахана юха а яздийр ду йозанан жима элп л. Шуна 1емар ду элп л юкъадог1уш дешдакъош х1итто , уьш д1аяздан.

4. Йозанан жима элп л яздар.

• Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп л яздан.

(Бераша д1аяздо тептарш т1е).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп л яздан).

• Дешдакъош х1иттор уьш д1аяздар.

Хьехархочо уьн т1ехь яздеш гойту.

-Д1аяздо элп л, т1ех1утту элп а. Муьлха дешдакъа хили? (ЛА).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп л, т1ех1утту элп о. Муьлха дешдакъа хили? (ЛО).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп л, т1ех1утту элп у. Муьлха дешдакъа хили? (ЛУ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп л, т1ех1утту элп и. Муьлха дешдакъа хили? (ЛИ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъош яздан).

5. Сада1аран миноташ.

6. Дешнаш яздар.

• Уьн т1е д1аяздо дешнаш.

-Д1адеша дешнаш. Д1аязде уьш тептарш т1е.

• Дешнашкахь цхьа элп хийцош , керла дешнаш кхоллар.

ЛАЛА АЛУ

-Лала дашехь элп А д1а а даккхий , дилла элп И. Муьлха дош хили? (Лила).

-Х1ун ю ЛИЛА? (Сийна бос болу басар ду).

-АЛУ дашехь У элп д1а а даккхий ,дилла –А. Муьлха дош хили ? (Ала).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешнаш яздан ,ерла дешнаш кхолла).
6. Жам1 дар.

-Муьлха элп язди аша тахана? (Йозанан жима элп л).

7. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

-Хьан язйира угаре хаза элпаш?

-Хьан делира угара дика жоьпаш?

-Алал х1ун кхиамаш бехира тахана?

-Хьалаг1оттуш бийца х1ораммо шен кхиамш , шапталш схьа оьцуш.

• Аса хьехархочун хаттаршан жоьпаш дели.

• Аса хаза язди.

• Аса дика ладуьйг1и.

• Аса накъосташна г1о ди.

12-г1а урок.

Урокан ц1е: «Йозанан жима а , доккха а элп м , М яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш м , М довзийтар. Уьш яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш м , М. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта.

• Познавательни: берашна 1емар ду зорбанан а , йозанан а элпаш вовшех къасто. Хуур ду йозанан элпаш шина кепара хилар (мог1анан а , даккхий а). Керла дош девзар ду (Пе).

3. Личностни: берашна 1емар ду шайн болх лерина бан. Хазаниг ган и тидаме а лоцуш каллиграфин хаза тоян 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2.Дешаре шовкъ кхоллар.

• М элпах лаьцна байт 1амор.

Стенах ер аду элп?

Вовшийн юххехь

Ши стаг лаьтта.

Куьйгаш леци,

Пе хили,

М – элпах тера хили.

(Хьехархочо д1ааларца дагахь1амайо байт).

-Стенах лаьцна ю байт? (М элпах).

-Муьлха дош ду шуна ца девзарг? (Пе).

-Пе тоьхна олу ши адам аг1ор дирзина д1ах1оьттича.

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вайна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш м,М).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вай тахана дуур ду б1араш. Шуна дезий б1араш? Цхьацца б1ара схьа а оьцуш, шаьш бен болу болх билгалбаккха. Х1ун кхиамаш баха дагахь душ у?

• Суна девзар ду керла элп.

• Суна 1емар ду и д1аяздан.

• Суна хуур ду хьехархочун хаттаршан жоьпаш дала.

-Тахана вайна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш м , М. 1емар ду и элпаш д1аяздан.

4. Йозанан доккха а , жима а элпаш м , М довзийтар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш м,М. Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш м , М ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп м ду,х1ара йозанан доккха элп М ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш м,М).

• Йозанан жима элп м яздар.

-Т1адам буьллу , мог1анна юккъе, охьавог1у лахарчу мог1анна т1е кхаччалц. Кхузахь хьаьвзаш хьалавоьду лакхарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Лечкъарг а юьллуш охьавог1у юха лахарчу мог1анна т1е кхаччалц, хьаьвзаш хьалавог1у . Юха а лечкъарг а юьллуш охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Хьаьвзаш мог1анна юккъе кхаччалц сиз яздо.

• Хьехархочо д1ааларца ,бераша д1аяздо элпаш.

(Хьехархочо д1ааларца ,бераша д1аяздо элпаш).

-Уггара хаза яздинчу элпана т1ехула т1адамаш дахка.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?(Суна 1еми йозанан жима элп яздан).

• Ловзар : «Чакхдаккха алар».

—Аса д1аэр ду цхьацца х1уманаша деш дерг, аша чакхдаккха сан алар.

Говр терса, ткъа атто …. («MIy-у» олу)

Ж1аьла лета, ткъа цициго …. («М1аьв» олу)

Пийлачу ц1аро йотту, ткъа чехкачу ц!аро …. (Морцу)

5. Сада1аран миноташ.

Мархаш дог1анах яссало:

— Дола, дог1а, дола!

Чуьппалгаш а кхиссало,

— Мала, к1а, ахь мала.

К1ено охьатаъ1ий,

Молу, молу, молу.

Мела дог1а, ца соцуш,

Дог1у, дог1у, дог1у.

6. Йозанан доккха элп М яздар.

• Хьехархочо уьн т1ехь гойту М элп яздар.

-Моганна юккъе т1адам буьллу. Лахарчу мог1анна т1е кхаччалц охьавог1у ,кхузахь хьаьвзаш хьалавоьду лакхарчу белхан мог1анна ,г1оьнан мог1анна т1е кхаччалц. Лечкъарг юьллуш охьавог1у лахарчу мог1анна т1е кхаччалц . Кхузахь хьаьвзаш хьалавоьду . Юха лечкъарг а юьллуш охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Хьаьвзаш мог1анна юккъе кхаччалц сиз хьакха.

-Д1аязбе шайн тептарш т1ера мог1анаш.

• МАМА дешан схема х1оттор.

-Х1инца шуна хаа деза д1алечкхина дош каро.

-Муьлха дош ду иза?( МАМА).

-Маса дешдакъа ду МАМА дешан? (Шиъ).

-Муьлханиг ду хьалхара? (МА).

-Шолг1аниг? (МА).

-Маса элп ду масса дашехь? (Диъ).

-Маса аз ду? (Диъ).

-Маса еък1ов хила еза вайн схемин? (Шиъ)

-Х1унда? ( И дешдакъош диллина ду).

-Муха хила еза х1ора еък1ов? (Ши бос болуш).

(Бераша цхьацца уьн т1е а вог1уш бо болх).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элп девзи шуна тахана? (Тхуна девзи элп Мм).

-Муьлха аз билгадо Мм элпо? (Аз(М)).

-Элп Мм мукъа ду , я мукъаза ду? (Мукъаза).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

-Хьан гулди уггара дукха б1араш?

13-г1а урок.

Урокан ц1е: «Йозанан жима элп м яздар».

1алашо: йозанан жима элп м кхин д1а а довзийтар. Йозанан жима элп м юкъахь а долуш дешдакъош ,дешнаш яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а девзар ду йозанан жима элп м . 1емар ду элп м дешан юьххьехь , юккъехь кхечу элпашца хотта .

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта.

• Познавательни: берашна 1емар ду ду эделла дешнашна юкъара дешнаш нисдан. Берийн алсамдер ду тидаме хилар ,ойлаяр. Хуур ду адамийн ц1ераш даккхийчу элпашца язъеш хилар.

3. Личностни: берашна 1емар ду шайн болх лерина бан. Хазаниг ган и тидаме а лоцуш каллиграфин хаза тоян 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2.Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ребус таллар.

— Бераш , хьанна девза вайна дерриге элпаш. Вай цхьаний толлр ю ребус. Цу юкъахь ю йо1ан ц1е. Хьалхара элп ду М .

-Муьлха ц1е ю иза? (МАЬЛХАЬЗНИ).

-Муьлха аз ду цу дешан юьххьехь? (Аз (М)).

-Кхин муьлха дешнаш хаьа шуна хьалхахь аз (М) долуш? (МАЛХ, МОВЛА).

-Аз (М) муьлхачу элпаца билгалдо йозанехь? (М элпаца).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вай тахана 1амор ду элп м яздан).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вай тахана лахьор ю конфеташ. Шуна езий конфеташ? Х1ора конфета т1ехь яздина т1едиллар ду. Шайна далур дерг схьакъастаде , шайн белхан план х1оттае.

(Бераша план х1отта йо).

-Вай тахана юха а 1амор ду йозанан жима элп м яздан. 1емар ду элп м юкъахь долуш дешдакъош х1итто , уьш яздан. Дешнаш яздан а 1емар ду вайна тахана.

4. Йозанан жима элп м яздар.

• Хьехархочо д1ааларца д1аяздо элп м. (Хьехархочо яздеш дерг муьлха элп ду ца дуьйцун, яздаран рог1алла юьйцу).

-Муьлха элп ду аша яздинарг? Муьлхачо яздина и нийса?

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан жима элп м яздан).

• Элп м юкъахь долуш дешдакъош кхоллар.

Хьехархочо уьн т1ехь яздеш гойту.

-Д1аяздо элп м, т1ех1утту элп а. Муьлха дешдакъа хили? (МА).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп м, т1ех1утту элп о. Муьлха дешдакъа хили? (МО).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп м, т1ех1утту элп у. Муьлха дешдакъа хили? (МУ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп м, т1ех1утту элп и. Муьлха дешдакъа хили? (МИ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъош яздан).

• Эделла дешнаш юкъара дешнаш карор.

МИЛАМИ

-Д1адеша дош. Цу дашна юкъахь д1алечкъина шиъ дош . Вайна уьш каро деза. (Берашна карадо дешнаш: мила, лами ).

5. Сада1аран миноташ.

6. Дешнашкахь элп м яздар.

• Уьн т1е д1аяздо дешнаш.

-Д1аязде дешнаш. Муьлха дош яздина доккхачу элпаца? (Ама).

-Х1унда яздина АМА дош доккхачу элпаца? (Берийн жоьпаш).

-АМА адаман ц1е ю. Адамийн ц1ераш даккхийчу элпашца язйо.

Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешнаш яздан).

-Х1ун керланиг хиишуна? (Адамийн ц1ераш даккхийчу элпашца яздан).

• Ц1енааларш 1амор.

-Х1инца вай шуна дика 1амийта элп м , ц1енааларш 1амор ду.

Ма — ма — ма — дуьхьал йола Ама.

My — му — му — ков д1аделла, бог1у му — у.

Ми — ми — ми — схьало соьга нами.

Мо — мо — мо — сох катуьйхи цхьаммо.

7. Жам1 дар.

— Муьлха элп яздира вай? (Элп Мм).

-Муьлха элп дайна дешнашкахь: ЛА…., ЛО…..

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

-Муьлхачарех дозалла до аша? Уггаре дукъа конфеташ хьаьнгахь ю?

14-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш с , С яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш с , С довзийтар. Уьш яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш с , С. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду дийцар х1отто. Дешнийн схеманаш а х1иттор ю бераша.

3. Личностни: берашна 1емар ду шайн болх лерина бан. Белхан кхиамаш шайна дахарехь оьшург хуур ду берийн.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• С элпах лаьцна байт 1амор.

Стенах тера ду элп?

Дехко хьуьлла соне хиъна,

Чкъурган эхиг хьалайиъна.

Ишта-вуьшта хьовса шу —

Чкъургах диснарг С элп ду.

-Муьлха элп ду бай т1ехь дуьйцург? (Элп Сс).

-Стенах тера ду элп Сс? (Беттасах, чкъургах).

-Х1ун 1амор ду вай тахана ? (Вайна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш с,С).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш, тахана вайна еана кемсаш. Цу суьрташ т1ехь ду т1едахкарш. Хьовса цаьрга. Муьлханаш кхочушдалур ду шуьга? Шайн белхан план х1отта е.

-Х1ун кхиамаш бохур бу аша?

(Бераша план х1отта йо).

-Вайна тахана девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш с,С. Шуна 1емар и элпаш д1аяздан.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш с,С яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш с , С . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш с , С ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп с ду,х1ара йозанан доккха элп С ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш с, С).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш с,С).

• Йозанан жима элп с яздар.

-Мог1анан кхоалг1ачу декъана юккъе т1адам буьллу вай. Хьалахьокху сиз аьрру аг1ор воьрзуш .Лакхарчу мог1анна т1е кхочуш хьаьвзина гу буьллуш , охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е. Кхузахь ша волччохь хьаьвзаш техкарг а юьллуш жимма хьала а воьдий белхан мог1анан кхоалг1ачу декъехь соцу.

• Тидаме хилар кхиор.

-Аса, д1аэр ду аша яздан деза элпан рог1алла. Аша аса аьлларг дича вайн керла элпаш нислур ду.

(Хьехархочо д1а а олуш , д1аяздо бераша йозанан жима элп с).

-Вовшийн белхаш талла. Уггаре хаза яздинчу элпашна т1ехула т1адамаш дахка.

• Тептарш т1ера д1аяздо бераша йозанан жима элп с.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп с яздан).

• Ловзар : «Аз тиладелла».

-Бераш, аса д1айоьшур ю байташ. Оцу байташ т1ера цхьацца аьзнаш тиладелла. Аша суна дийца : муьлханиг ду галдаьлла аз?

Селима ю чоь ц1анъеш,

Цхьацца чуьра г1уллакх деш.

Суй (нуй) цо хьокхий, нех гулйо,

Юха ара ластайо.

Г1езаш хилахь лелаш вуон

Воллу со уьш вон човхо

Кара (сара) бетташ,къахкош,

Кертал ара лохкуш.

-Х1ун хьокху нехаш гулъеш? (Нуй).

-Муьлха аз тиладелла? (Н).

-Х1ун ю г1езашна тухург? (Сара).

-Муьлха аз тиладелла? (С).

5. Сада1аран миноташ.

Саца, машен!

Х1окху ловзаро ритм ларъян 1амадо бераш.

Массара а цхьаьний:

Саца, машен, саца, машен,

Саца, машен, саца!

Саца, машен, саца, машен,

Саца, машен, саца!

Х1ораммо а ритмехь, цхьанаэшшарехь кераюккъе байн буй бетта, багахь и байташ а йоьшуш. Юха массара а шайн-шайн дагахь йоьшу уьш. Оьшшучу хенахь, массара а цхьаьний «Саца» ала деза.

6. Йозанан доккха элп С яздар.

• Уьн т1ехь гойту С элп яздаран рог1алла.

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1ехула. Цу т1ера хьала гу буьллу. Гу т1ера чувог1у хьаьвзаш , лахарчу белхан мог1анна т1е кхачале техкарг а юьллуш мог1анан юккъе кхаччалц хьалавоьду.

• Тептарш т1е д1аяздо бераша йозанан доккха элп С.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан доккха элп С яздан).

• Грамматически арифметика .

-Х1инца вай жимма садо1ар ду. Уггаре тидаме мила ву хуур ду.

С + бецашна а, дитташна а дахар луш ерг =? (Сорам)

С + г1амаран я кхечу х1уманан барз =? (Соьла)

С + суьде шена гинарг дийца валош верг =? (Стеш)

С + ши де а дитина, кхоалг1а де =? (Сула)

С + д1айоьжна говр юхаозон г1ирс =? (Сурх)

-Муьлха дешнаш дара шуна ца девзарш? ( Урх).

-Х1ун ю элира вай урх? (Говр юхаозон г1ирс).

• Фонетически зарядка яр.

-Ахкарга чуьра мох ара муха болу? («С-с-с»).

-Ала массара С-С-С. Муьлха аз хеза вайна? (С).

• Дозуш долу къамел кхиор. Сайх лаьцна жима дийцар х1оттор.

(Хьехархочо уьн т1е д1ауллу сайн сурт).

-Х1ара х1ун ю? (Сай).

-Муха бу сай? (Сай хаза бу).

-Муха ю сайн ма1аш? (Цуьнан ма1аш яккхий ю).

-Стенгахь беха сай? (Сай хьуьнхахь беха).

-Цо х1ун юу? (Цо юу буц, г1аш).

-Х1ун дира вай? (Дийцар х1оттийра).

-Хьан дуьйцур дара и схьа? (Бераша схьадуьйцу).

• САЙ дешан схема х1оттор.

-Маса дешдакъа ду САЙ дешан? (Цхьаъ).

-Маса элп ду САЙ дашехь? (Кхоъ).

-Муьлханаш ду уьш? (С, А ,Й).

-Маса аз ду? (Кхоъ).

-Муьлханаш ду уьш? (С,А,Й).

-Цхьа а аьзнийн цхьанакхетар дуй САЙ дашехь? (СА ду).

-Муха хила еза цунна йог1у еък1ов? (Ши бос болуш).

-Муха хила еза (Й) озан еък1ов? (Сийна бос болуш).

(Бераша басе ялайо схема).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Аса дешан схема х1отти).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элп девзира шуна? (Элп Сс)

-Стенах тер аду элп Сс?

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

15-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима элп с яздар».

1алашо: йозанан жима элп с кхин д1а а довзийтар. Элп с дешдакъошкахь дешнашкахь яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима элп с . 1емар ду элп с дешдакъошкахь , дешнашкахь кхечу элпех хотта.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта.

• Познавательни: берашна 1емар ду зорбанан а , йозанан а элпаш вовшех къасто. Хуур ду йозанан элпаш шина кепара хилар (мог1анан а , даккхий а). Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду дийцар х1отто. Дешнийн схеманаш а х1иттор ю бераша.

3. Личностни: берашна 1емар ду шайн болх лерина бан. Белхан кхиамаш шайна дахарехь оьшург хуур ду берийн. 1аламе безам а кхоллалур бу берийн.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ребусаш .

-Муьлха дешнаш карий шуна? (Сег1аз, саг1а, салам, салор).

-Муьлха дош ду шуна ца девзарг? (Салор).

-Салор- иза сагалматийн цхьа тайпа ду . Салорш адамаша кхобуш хуьлу. Цара гоьжа бо, гоьжанах тай доккху.

-Х1ун ду оцу дешнийн юкъара? (Оцу дешнийн юьххьехь ду элп Сс).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вай 1аморд ду элп с яздан).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш, тахана вайна еана кемсаш. Цу суьрташ т1ехь ду т1едахкарш. Хьовса цаьрга. Муьлханаш кхочушдалур ду шуьга? Шайн белхан план х1отта е.

(Бераша план х1отта йо).

-Вайна тахана кхин д1а девзар ду йозанан жима элп с. Шуна 1емар элп с юкъадог1уш дешдакъош , дешнаш яздан.

4. Йозанан жима элп с дешдакъошкахь , дешнашкахь яздар.

• Тептарш т1ера д1аяздо бераша элп с.

-Элп с юьххьехь долуш дешнаш карадел.

-Седа, сом, сай, …

-Элп с юккъехь долуш дешнаш карадел.

-Тарсал , аса , масса…

-Элп с чаккхенгахь долуш дешнаш карадел.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Аса йозанан жима элп с язди).

• Йозанан жима элп юкъахь долуш дешдакъош кхоллар , уьш д1аяздар.

Хьехархочо уьн т1ехь яздеш гойту.

-Д1аяздо элп с , т1ех1утту элп а. Муьлха дешдакъа хили? (СА).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп с, т1ех1утту элп о. Муьлха дешдакъа хили? (СО).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп с, т1ех1утту элп у. Муьлха дешдакъа хили? (СУ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е. Д1аяздо элп с, т1ех1утту элп и. Муьлха дешдакъа хили? (СИ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъош яздан).

5. Сада1аран миноташ.

6.Йозанан жима а , доккха а элпаш с , С дешнашкахь яздар.

• Уьн т1е д1аяздо дешнаш.

-Д1адеша и дешнаш. Х1унда яздина и дешнаш даккхийчу элпашца? (Уьш адамийн ц1ерш ю. Адамийн ц1ераш даккхийчу элпашца язйо.

• 1амийнарг т1еч1агдар.

(Х1ора берана карточка ло тедилларца)

-Муьлха элп ду т1адамийн метана яздан дезарг ? ( Хьалхарчу дашехь жима элп с, шолг1ачу -доккха элп С).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешнашкахь элпаш с , С яздан).

• Жима дийцар х1оттор.

(Хьехархочо уьн т1е д1атуху цициган сурт).

-Вай х1инца жима дийцар х1оттор ду.Х1ара х1ун ю? (Цициг).

-Цициг муха ду? (Цициг хаза ду).

-« Цициг хаза ду» — иза хун ю? (Предложени ю).

-Муха бос бу цуьнан? (Цуьнан можа бос бу).

-« Цуьнан можа бос бу»- х1ун ю иза? (Предложени ю ).

-Муха ю цуьнан м1араш? (Цуьнан м1араш ира ю).

-« Цуьнан м1араш ира ю»- х1ун ю иза? (Предложении ю).

-Цициг муха ловзу? (Цициг хаза ловзу).

-« Цициг хаза ловзу»- х1ун ю иза ? (Предложению ).

-Х1ун ю аша х1иттийнарш? (Предложенеш).

-Уьш стенах лаьцна ю? (Цицигах).

— И предложенеш маь1ница йозаелле юй? (Ю).

-М аь1ница йозаеллачу предложенех –текст олу. Текстана ц1е тилла йиш ю. Х1ун ц1е туьллур яра вай текстана? (Цициг).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дийцар х1отто).

• Грамматически арифметика яр.

С + xlopa п1ерасканан буса Къуръан т1ера доьшу сура =? (Сеса)

С + мачин бух =? (Сайр)

С + готтачу ц1а чохь йовхачу хенахь дуккха а адам гулделча х1уттуш ерг =? (Стов)

7. Жам1 дар.

-Муьлха элп девзи шуна? (Элп Сс).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

16-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р довзийтар. Уьш яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта. Берашна хуур ду шайн кхиамех шайна хетарг д1аала.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар т1е а ца хьовсуш хьехархочо д1ааларца элпаш яздан, уьш довза.

3. Личностни: берийн алсамдер ду дешаре лаам. Шайн болх гуттара дика хилийта 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Р элпах лаьцна байт 1амор.

-Стенах тера ду элп?

Диг ахь ира х1оттаде,

Т1аккха дикка ти дамбе:

Девзий хьуна лаьтташ дерг?

Диг ма дац и, ду элп Р.

(Хьехархочо д1аешарца 1амайо бераша байт).

-Стенах лаьцна ю и байт ? (Р элпах).

-Стенах тер аду бах элп Р? (Дагарх тера ду).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вайна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р,Р).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вайна тахана седарчий деана . Цу седарчашна т1ехь яздина ду т1едахкарш. Шайна деззачул схьаэца седарчий. Оцу т1ера т1едиллинарг кхочушдинчунна дуьсур ду уьш.

(Бераша седарчашна т1ера т1едахкаршка а хьовсуш шайн белхан план х1отта йо).

-Х1ун кхиамаш бохур бу аша тахана? (Берийн жоьпаш).

-Вайна тахана девза девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р, Р. 1емар ду нийса а , хаза а и элпаш яздан. 1емарду йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р дешдакъошкахь яздан.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш с,С довзийтар ,яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш р , Р . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш р ,Р ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп р ду,х1ара йозанан доккха элп Р ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р).

• Йозанан жима элп р яздар.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп р яздан).

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1е , сиз хьокху лахарчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе кхаччалц. Лечкъарг т1ехула хьалавог1у лахкрчу белхан мог1анна т1е кхочуш , мог1анан кхоалг1а дакъа дисинчохь гу буьллу. Гу т1ехула чувог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш техкар юьллуш хьалавоьду белхан мог1анна юкъа кхаччалц.

• Тидаме хилар кхиор.

(Хьехархочо ша д1ааларца яздойту берашка кхоъ элп р . Бераша шаьш толлу нийса яздина хилар.)

• Тептарш т1ехь болх бар. Йозанан жима элп р яздар.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп р яздан).

• Шарада .

-Бераш , вай жима са а до1уш шарадаш толлур ду. Шарадашкахь довза деза къайлаха долу дош. Цхьа элп хийцийча карадо иза.

-Цхьана элпа чохь д1алевчкъина дешнаш схьалаха.

Хаза хьожа яржош,

Керт сов къагаеш,

Кхиадо со лардеш,

Эшахь, стоьл т1е х1иттош.

Хь элпаца беша додахь,

Т1ема дер ду со. (Роза — хьоза)

-Х1ун ю уьйтехь хаза хьожа а йолуш кхиош ерг? (Роза).

-РОЗА дашера муьлха элп хийо деза ? (Р элп хийцадо Хь элпаца).

-Муьлха дош хили? (Хьоза).

• Йозанан доккха элп Р яздар.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту Р элпан яздар).

Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе. Охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш техкарг юьллуш хьалавоьду тасалург юьллуш. Юха т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1е аьтту аг1ор хьаьвзаш хьалавоьду, юха аьрру аг1ор д1авоьрзу , хьаьвзаш т1евог1у лакхарчу белхан мог1анна.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан доккха элп Р яздан).

5. Сада1аран миноташ.

Сурт дилларан урокана.

Тахана оха суьрташ дехки,

П1елгаш жимма к1аддели.

К1еззиг вай уьш ластор ду,

Юха а суьрташ дох кур ду.

Когаш — цхьаьна, когаш – д1асхьа,

Вай чутуху боккха хьостам.

• (Бераша меллаша шайн куьйгаш хьаладохуьйту, ластадо, когаш ту ху.)

6. Йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р юкъахь долуш дешдакъош кхоллар , уьш д1аяздар.

Хьехархочо уьн т1ехь яздеш гойту.

-Д1аяздо элп Р , т1ех1утту элп а. Муьлха дешдакъа хили? (РА).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп Р, т1ех1утту элп о. Муьлха дешдакъа хили? (РО).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп Р, т1ех1утту элп у. Муьлха дешдакъа хили? (РУ).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Д1аяздо элп Р, т1ех1утту элп и. Муьлха дешдакъа хили? (РИ).

(Дешдакъош яздо кегий , даккхий шина тайпана элпашца х1иттош).

-Д1аязде и дешдакъош т1ептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъош яздан).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш язди аша? (Йозанан жима а , доккха а элпаш р ,Р язди оха).

8. Рефлекси .

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Хьан гулди уггар дукха седарчий?

17-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р кхин д1а а довзийтар. Уьш нийса яздарах долу хаамаш шорбар.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан дешнашкахь.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта. Берашна хуур ду шайн кхиамех шайна хетарг д1аала.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду дийцар х1отто. Дешнийн схеманаш а х1иттор ю бераша. Берашна девзар ду керла дош рема. Берашна хуур ду предложени х1ун ю. 1емар ду предложении дешнех къасто. Берашна хуур ду предложении доккхачу элпаца йолор , чаккхенгахь т1адам биллар.

3. Личностни: берийн алсамдер ду дешаре лаам. Шайн болх гуттара дика хилийта 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Дог1у дош ала

-Аса д1айоьшу йоца байташ . Со сецча т1етоха дог1уш долу цхьа дош.

Хила лаахь дег1ехь ницкъ,

Доккхуш хила шортта…. (Рицкъ).

Велахь партал, вацахь сема,

Йодур ю хьан говрийн …. (Рема).

Денош хоьрцуш йоьду зама,

Тишлуш, корехь лаьтта…. (Рама).

Юьхь д1аюьлуш, ц1андеш хьаж,

1аьрбис ларйо дийнан… . (Раж).

Тхан уьйт1ара мокха г1аз

Иоду, бетташ когаш…. (Раз).

-Муьлха дешнаш туьйхи аша т1е? (Раз , раж , рама , рема , рицкъ).

-Муьлха дош ду шуна ца девзаш? (Рема).

-Рема –иза дуккха цхьана д1алаьхкина говраш ю.

-Х1ун ду аша т1етоьхначу дешнийн юкъара? (Царна юьххьехь хеза аз (Р)).

-Йозанехь муьлхачу элпаца билгалдо аз (Р)? (Рр элпаца).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вай 1амор ду йозанан жима а , доккха а элпаш р, Р яздан).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вайна тахана седарчий деана . Цу седарчашна т1ехь яздина ду т1едахкарш. Шайна деззачул схьаэца седарчий. Оцу т1ера т1едиллинарг кхочушдинчунна дуьсур ду уьш.

(Бераша седарчашна т1ера т1едахкаршка а хьовсуш шайн белхан план х1отта йо).

-Х1ун кхиамаш бохур бу аша тахана? (Берийн жоьпаш).

-Вайна тахана кхин девза девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш р, Р. 1емар ду нийса а , хаза а и элпаш яздан. 1емарду йозанан жима а , доккха а элпаш р , Р дешнашкахь яздан. 1емар ду предложенеш язъян.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш яздар.

• Тептарш т1ехь д1аязде элпаш.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Оха йозанан жима а , докха а элпаш язди).

• Ч1АРА дешан схема х1оттор.

-Х1ара х1ун ю? (Ч1ара).

-Маса дешдакъа ду Ч1АРА дешан? (Шиъ).

-Муьлханиг ду хьалхара? (Ч1А).

-Шолг1аниг? ( РА).

-Оцу дешдакъошкахь аьзнийн цхьанаэдаларш дуй ? (Ду).

-Муьлхачу дешдекъехь ду? (Шина а дешдекъехь ду).

-Схеми т1ехь муха билгалдоху иштта аьзнийн цхьанаэдаларш? (Церан еък1овш ши бос болуш хуьлу).

-Муьлха аз ду Ч1Ч1АРА дашехь хьалхара? (Ч1).

-Аз (Ч1) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза ду).

-Муьлханиг ду Ч1ААРА дашехь шолг1а аз? ( А).

-Аз (А) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).

-Муьлханиг ду Ч1АРРА дашехь кхоалг1а аз? ( Р).

-Муьлханиг ду Ч1АРАа дашехь доьалг1а аз? ( А).

-Аз (А) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).

-Басар е шайгара схеманаш. (Цул т1аьхьа уьн т1ехь гойту , нийса йина хилар толлуш).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Сунна 1еми дешан схема х1отто).

5. Сада1аран миноташ.

6. 1амийнарг т1еч1аг1дар.

• Дешнашшкахь элп р яздар.

(Хьехархочо уьн т1е д1аяздо).

-Тидам бе элпийн вовшех хиттаран. Муха хоьттина элп о , р элпах ? ( О элпна лахара хьала сиз дахьарца хоьттина).

-Д1аязбе и мог1анаш.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми дешнаш яздан).

• Ц1енааларш.

-Бераш , вай жимма са а до1уш , 1амор ду аз (Р) ц1енанала шуна. Цунна лерина ду шардарш , царех ц1енааларш олу.

Ар — ара — ар — до л ад ел и… . (Ловзар)

Ор — ор — ор —ц1ийелла вайн… . (Помидор)

Ра — ра — ра — пеша таса… (Klopa)

Ро — ро — ро — ведда вог1у… . (Ламаро)

Ру — ру — ру —хьовзаде…. (Буру)

Ре — ре — ре — басар д1ало… . (Заре)

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми аз (Р) ц1ена ала).

• Фонетически зарядка

-Говр муха сацайо? («Тр—р—р»)

(Х1ора бере шега-шега олуьйту).

7. Предложенеш х1иттор , уьш язъяр.

(Уьн т1е д1атуху суьрташ).

-Х1ара мила ву ? (Сулима )

-Х1ун до Сулимас? (Сулимас лам олу).

-Х1ун ю аша аьлларг? (Предложени).

-Маса дош ду оцу предложенехь? (Кхоъ ду).

-Муьлханиг ду хьалхара? (Сулимас ).

-Шолг1а? (Лам).

-Кхоалг1а? (Олу).

-Стенах лаьтта предложени? (Дешнех).

-Д1адеша дешнаш: олу , лам , Саламус. И дешнаш предложени хир юй? (Берийн жоьпаш).

-И дешнаш предложении яц. Предложенехь моссо а дош маь1ница дозаделла хила деза.

-Х1ара мила ву? (Саламу).

-Х1ун до Саламус? (Саламус лору).

-Х1ун ю иза ? (Предложени).

-Д1аязъе и предложенеш.

-Предложени муьлхачу элпаца йолайо? (Доккхачу).

-Х1ун юьллу чаккхенгахь? (Т1адам).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми предложенеш язъян).

-Х1ун керланиг хии шуна? (Предложени доккхачу элпаца йолор, чаккхенгахь т1адам биллар).

8. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш язди аша тахана? (Элпаш Р,р).

-Муьлха аз билгалдо Р элпо? ( Аз (Р) билгалдо).

-Аз (Р) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

9. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша ? Хьан бехи уггар дукха седарчий?

18-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш х , Х яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш х, Х довзийтар. Уьш яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш х, Х. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта. Берашна хуур ду шайн кхиамех шайна хетарг д1аала.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар т1е а ца хьовсуш хьехархочо д1ааларца элпаш яздан, уьш довза.

3. Личностни: берийн алсамдер ду дешаре лаам. Шайн болх гуттара дика хилийта 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Х элпах лаьцна байт 1амор.

-Стенах тера ду элп?

Берийн ловзориг —

Дечкан хьийзариг.

X шех хилла и

Мохо хьийзориг.

Угазлакх яц, газа а яц,

Malаш 1уьттуш со ма яц.

Карахь дечиг латтайо.

Дикка хьажа: X ду со.

—Стенах лаьцна ю байт ? (Х элпах).

-Стенах тер аду элп Х? (Берийн хьийзочу беранах ).

-Муьлха элп девзар ду вайна тахана? (Вайна девзар ду йозанан жима а , доккх а элпаш х , Х).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вайна тахана т1едахкарш дахкийтина ч1еран суьртехь. Х1ора ч1еранна чохь яздина т1едахкарш ду. Шайна кхочуш далун дериш схьакъастош, план х1отта е. Х1ун кхиамаш баха дагахь душ у ? (Бераша план х1отта йо , и йовзуьйту, рог1алла билгалйоккху).

-Вайна тахана девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш х, Х. 1емар ду и элпаш хаза а , нийса а яздан . Вай 1амор ду йозанан доккха а , жима а элпаш дешдакъошкахь кхечу элпех хитта.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш х , Х довзийтар ,яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш х , Х . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш х ,Х ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп х ду,х1ара йозанан доккха элп Х ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш х, Х).

• Йозанан жима элп х яздар.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп х яздан).

-Т1адам буьллу белхан мог1анна кхоалг1а дакъа деш лакхахь. Цу т1ера хьала гу буьллу. Гу т1ера чу вог1у аьтту аг1ор горга сиз хьокхуш. Лахарчу мог1анна т1е кхочуш хьаьвзаш аьрру аг1ор тасалуриг юьллу. Шолг1а дакъа дуьллу вай. Т1адам буьллу белхан мог1анна кхоалг1ачу декъе лакхахь. Хьалавоьду гу а буьллуш. Гу т1ера чувог1у аьрру аг1ор хьаьвзаш вукху меженах хотталуш. Охьакхочуш т1ехкарг юьллу, цу т1ера д1а тасалург.

-Х1инца вай элп х х1аваэхь дуьллу.

• Хьехархочо д1ааларца , бераша яздо йозанан жима элп шайн дагара.

(Хьехархочо яздойту ша д1а а олуш ялх элп. Уггаре хазаниш билгал а дохий , уьш тидаме а оьцуш д1аяздо бераша).

• Т1ептарш т1ехь язбина мог1анаш бузар.

-Бераш ,х1инца шайн тептарш т1ера мог1анаш буза. Гуттара хаза яздан хьовса.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан жима элп х яздан).

• Шарадаш . Дешан схема йиллар.

-Бераш , вай х1инца шарадаш толлур ду. Уггаре тидаме мила ву?

X элп делахь, со ю т1ехь,

С — элпаца ю кафехь. (Халат — салат)

М элп хьалха долуш

Ас ца лелош х1ума дац:

Керта оьккху, ченаш йоху,

Цкъа д1абоьду, схьа а бог1у

М элп хуьйцуш X ахь диллахь, —

1ийр бу бабин хесахь. (Мох — хох)

— Дагаяхкийта т1еюха х1уманаш. (Гоч , хечи, халат).

-Муьлхачу бедаран ду хьалхахь аз (Х)? (Халат).

-Х1ун ю юьйцург? (Халат).

-Х элп д1а а даьккхина С элп диллича х1ун хуьлу цунах? (Салат).

-Х1ун ю шолг1ачу шаради т1ехь юьйцург? (Мох).

— М элп хийца Х элпаца. Муьлха дош хили? (Хох).

-Йуьллур вай ХОХ дешан схема. Маса дешдакъа ду ХОХ дешан? (Цхьаъ)

-Муха дешдакъа ду иза :диллина я къевлина? (Къевлина).

-Аьзнийн цхьанаэдалар дуй цу дашехь? (Ду)

-Муьлханиг? (Хо).

-Муха билгалдо и схеми т1ехь ? (Еък1овш ши бос болуш хуьлу).

-Муьлха аз ду хьалхара ХХОХ дашехь? (Х).

-Мукъа ду и я мукъаза ду аз (Х)? (Мукъаза).

-Муьлханиг ду шолг1а аз ХООХ ? (О).

-Мукъа ду и я мукъаза ду аз (О)? (Мукъа).

-Муьлханиг ду кхоалг1а аз ХОХХ ? (Х).

-Мукъа ду и я мукъаза ду аз (Х)? (Мукъаза).

-Маса аз ду ХОХ дашехь? ( Кхоъ).

-Маса элп ду? (Кхоъ).

-Маса еък1ов хила еза схемин? (Кхоъ).

-Муьлханаш хила еза ши бос болуш? ( Хьалхара, шолг1а).

— Йилла и схема. Басе а яла е.

(Уьн т1ехь юьллий талам бо , бераш болх бина девлача).

5. Сада1аран миноташ.

Хелхадуьйлу «т1ох-дап-т1ох»,

Тхайн ц1ахь чохь а, арахь.

Кхин дан х1ума ца хилахь,

Хелхар дийр ду школехь.

Хуьлийлахьо шианхо

Я т1ехдика дешархо.

Xlapa хелхар 1амаде,

Когаш хьайн ма кхоабе!

(Xlapa байташ а йоьшуш, куьйгаш хьала а дохуьйтий, уьш вовшах а детташ, юкъ-кара наг-наггахь когаш а тухуш, хелхар до)

6. Йозана доккха элп Х яздар.

• Уьн т1ехь гойту элп Х яздан.

Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1ехула. Гу а буьллуш хьаьвзина охьавог1у аьтту аг1ор . Лахарчу мог1анна т1е кхочуш техкарг юьллу , цунна т1ера д1а тасалуриг юьллу. Шолг1а меже юьллу. Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1ехула , Гу буьллий , хьаьвзаш охьавог1у аьрру аг1ор . Лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш техкарг , цунна т1ера д1а тасалуриг юьллу.

• Тептарш т1е д1аяздойту элп Х.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан доккха элп Х яздан).

• Йозанан доккха а , жима а элпаш х,Х дешдакъошкахь хитта 1амор.

-Муха хутту элп х кхеча элпашца? (Лахахь , лакхахь).

-Муьлхачу меттехь хилча хутту лахахь? (Кхечу элпана хьалхахь).

-Муьлхачу меттехь хилча хутту лакхахь? (Кхечу элпана т1ехьа нисделча).

-Д1аязбе и мог1анаш тептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима а, доккха аэлпаш дешдакъошкахь яздан).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элп девзи шуна? (Тхуна девзи йозанан жима а , доккха аэлпаш р,Р).

-Муьлха аз билгалдо Х элпо? (Аз (Х) билгалдо).

-Аз (Х) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза ).

-Даладе масалаш элп Х хьалхахь долуш. (Хох, хорбаз , халат)

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Хьан лийци угаре дукха ч1ерий?

19-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш х , Х яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш х, Х кхин д1а а довзийтар. Уьш дешнашкахь яздан 1амор. Предложенеш язъян 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш х, Х. 1емар ду уьш нийса а ,хаза а дешнашкахь яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта. Берашна хуур ду шайн кхиамех шайна хетарг д1аала.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар дешнашкахь йозанан доккха а ,жима а элпаш хотта.

3. Личностни: берийн алсамдер ду дешаре лаам. Шайн болх гуттара дика хилийта 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ловзар : «Х1етал-металш».

Х1етал-метал хаийла хьуна:

Дечигах и буьрса лета, —

Хиларх иза декъа, т1еда.

И ца хилча кертахь т1аккха,

Аьтто хилац дечиг даккха? (Херх)

Д1а — хьуна, схьа — суна? (Херх)

Тхан кухни чохь дийнна шарахь

Шкаф чохь веха Г1ура-Дада? (Холодильник)

Хала ца хоьтуьйту,

Ца лета хьох,

Аммахьо велхаво.

Х1ун ю иза? (Хох)

Бакъ ма ду и дуьненор,

Тоьхна боцуш цхьа а лол.

Т1оьх-т1оьхула безамехь

Эзар коч ю нускалехь? (Хох).

-Муьха дешнаш карина шуна? (Хох, холодильник, херх).

-Х1ун ду церан юкъара? (Хьалхахь аз (Х) хеза).

-Муьлхачу элпаца билгалдо йозанехь аз (Х)? (Х элпаца).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вай 1амор ду йозанан докха а , жима а элпаш х ,Х яздан).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вай таханан а ч1ерий лоьцур ду. Х1окху ч1ераш т1ехь вайна даийтина керла т1едахкар. Хьовса муьлханаш кхочуш далур ду шоьга. План х1отта э шайн белхан. Х1ун кхиамаш бохур бу аша?

(Берийн жоьпаш).

-Вай тахана яздийр ду йозанан жима а , доккха а элпаш х , Х. 1амор ду и элпаш дешнашкахь яздан. Вай предложенеш а язйийр ю.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш х ,Х хоьттина яздар.

(Уьн т1ехь гойту хьехархочо элпаш хуттуш).

-Муха хутту элп х? (Лахахь , лакхахь).

-Д1аязбе и мог1анаш тептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Аса язди йозанан жима а , доккха а элпаш х , Х вовшах хоьттина).

• Дешдакъош яздар.

-Х1инца аса дешдакъош д1адоьшур ду , аша уьш д1аяздийр ду.

Д1аязде дешдакъа ХА. Муьлха элп яздо хьалхара? (Х).

-Шолг1а? (А).

-Д1аязде дешдакъа ХО. Муьлха элп яздо хьалхара? (Х).

-Шолг1а ? (О).

(Иштта яздо дешдакъош дерриге ).

4. Сада1аран миноташ.

Хештиг

Хештиг, Хештиг, хаза Хештиг,

Дехий мекхаш, Хештиг хьо!

1аьржа духар, Хештиг хьо;

1уьйрре хьала и г1отту,

Юьхь-куьг, лаг цо д1адуьлу,

Лаккха юлий керт ц1анйо,

Юха цо зарядка йо:

Цхьаъ — охьахуу, шиъ — хьалаг1отту,

Кхоъ — д1асетта, диъ — схьасетта, —

Мало ца еш дерриг до

Онда хила лууш цо.

(Хештиго дийриг до бераша.)

5. ХОРСАМ дешан схема х1оттор.

-Вай х1инца дешан схема юьллур ю . И муьлха дош ду хаа шуна хаа деза х1етал- металшна т1ехь юьйцург х1ун ю.

Горга ду и, амма малх бац, можа ду я даьтта а дац, ц1ога ду я дахка а бац? (Хорсам) .

К1айниг лаьтта бухахь, баьццарниг т1ехула? (Хорсам) .

-Х1ун ю х1етал-металш т1ехь юьйцург? (Хорсам).

-Маса дешдакъа ду ХОРСАМ дешан? (Шиъ ду).

-Муьлханиг ду хьалхара? (ХОР).

Муьлха дешдакъа ду иза : диллина я къевлина? (Къевлина).

-Аьзнийн цхьанакхетарш дуй оцу дешдекъехь? (Ду ХО).

-Муха билгалдо уьш схеми т1ехь? ( Оцу шина озанна йолу еък1овш ши бос болуш хила еза).

-Мича меттехь хир ю иза? (Юххьехь).

-Шолг1аниг ? (САМ).

-Муьлха дешдакъа ду иза : диллина я къевлина? (Къевлина).

-Аьзнийн цхьанакхетарш дуй оцу дешдекъехь? (Ду СА).

-Муха билгалдо уьш схеми т1ехь? ( Оцу шина озанна йолу еък1овш ши бос болуш хила еза).

-Мича меттехь хир ю иза? (Шолг1ачу дешдекъан юьххьехь).

— Муьлханиг ду ХХОРСАМ дашехь хьалхара аз ? (Х).

-Мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

-Муьлханиг ду ХООРСАМ дашехь шолг1а аз? (О)

-Мукъа ду я мукъаза ду иза? (Мукъа).

-Муьлханиг ду ХОРРСАМ дашехь кхоалг1а аз? (Р).

-Мукъа ду я мукъаза ду иза? (Мукъаза).

-Муьлханиг ду ХОРССАМ дашехь доьалг1а аз? (С).

-Мукъа ду я мукъаза ду иза? (Мукъаза).

-Муьлханиг ду ХОРСААМ дашехь пхоьалг1а аз? (А).

-Мукъа ду я мукъаза ду иза? (Мукъа).

-Муьлханиг ду ХОРСАММ дашехь йолхалг1а аз? (М).

-Мукъа ду я мукъаза ду иза? (Мукъаза).

-Маса элп ду ХОРСАМ дашехь? (Ялх).

-Маса аз ду ХОРСАМ дашехь? (Ялх).

-Маса еък1ов хила еза вайн? (Ялх).

(Бераша цхьацца уьн т1е а вог1ун юьллу схема).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми схеманаш х1итто).

6. 1амийнарг т1ечг1агдар.

• Йозанан жима а , доккха а элпаш х , Х дешнашкахь яздар.

Уьн т1е д1аяздо.

-Муьлхачу дешнашкахь яздина даккхий элпаш? Х1унда яздина уьш даккхийчу элпашца?

-Д1аязъе адамин ц1ераш.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешнаш яздан).

• Предложенеш язъяр.

(Берашка карточкаш ло т1ехь предложенеш йолуш).

-Муьлха элпаш дайна? (Доккха элп Х , жима элп х).

-Маца яздо дашехь доккха элп Х ? (Предложени йолош , адамийн ц1ерашкахь).

-Маса яздо жима элп х? (Дешан юккъехь, чаккхенгахь).

-Д1аязъе и предложени.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми предложени язъян).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш девзи шуна? (Йозанан жима а , доккха аэлпаш х, Х).

-Х1ун хаьа шуна цу элпах лаьцна?

Х –элпо билгалдо аз .. (Х).

Аз (Х) ца лакхало , цундела из аду …(Мукъаза).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

20-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б довзийтар. Уьш шаьш а , дешдакъошкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш б ,Б . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта. Берашна хуур ду шайн кхиамех шайна хетарг д1аала.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду схеманашца болх бан.Берашна девзар ду керла дош була , Ц1ен Книга.

3. Личностни: берийн алсамдер ду дешаре лаам. Шайн болх гуттара дика хилийта 1емар ду. Берийн алсам хир бу 1аламе безам . Лаам хир бу и довза , 1алашдан.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Б элпах лаьцна байт 1амор.

Стенах тера ду элп?

Кертахь крант ю хьаьвзина

Бухахь — лаьтта шелиг.

Б — элп царах девзина,

Цеце хьоьжу Ч1ирдиг.

-Муьлха элп ду байт т1ехь далийнарх? (Элп Б).

-Стенах тер аду элп Б? ( Кранта к1елла диллина шелигах тера ду).

-Х1ун ю ШЕЛИГ? (Бочка ду ).

-Даладе хьалхахь аз (Б) долу дешнаш. (Баба , бамба, буру , бел).

-Муьлхачу элпаца билгалдо йозанехь аз (Б)? ( Б –элпаца).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вай 1амор ду йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б яздан).

3. 1алашо йовзийтар.

— Бераш вайна тахана гулдан деза ж1аьлин нускалш. Шуна хаза хетий уьш? Оцарна т1еяздина ду вай тахана кхочушдан деза т1едахкарш. Муьлханаш кхочуш далур ду шуьга х1оранга ? Шайн белхан план х1отта е. (Бераша билгалбоккхку шаьш бийр болу болх).

-Вайна тахана девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б. 1емар ду и элпаш ша-ша , дешдакъошкахь кхечу элпех хуттуш а яздан.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б довзийтар ,яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш б , Б . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш б , Б ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп б ду,х1ара йозанан доккха элп Б ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б).

• Йозанан жима элп б яздар.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп б яздан).

-Т1адам буьллу белхан мог1анна кхоалг1а дакъа деш лакхахь. Цу т1ера хьала гу буьллуш аьрру аг1о охьавог1у . Лахарчу мог1анна т1е кхочуш хьаьвзаш аьтту аг1ор тасалуриг юьллуш лахкрчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе кхаччалц. Кхузахь аьтту аг1о гола а тухуш д1авоьрзу.

-Х1инца вай элп б х1аваэхь дуьллу.

• Хьехархочо д1ааларца , бераша яздо йозанан жима элп шайн дагара.

(Хьехархочо яздойту ша д1а а олуш ялх элп. Уггаре хазаниш билгал а дохий , уьш тидаме а оьцуш д1аяздо бераша).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп б яздан).

• Йозанан доккха элп Б яздар.

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе. Охьавог1у сиз хьокхуш лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц , кхузахь ч1ара а буьллуш , хьаьвзина сизах дехьа а волу. Кхузахь хьаьвзаш охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е. Лаха кхочуш и сиз чухьокху язйинчу меженна герга кхаччалц. Шолг1а меже юьллу лакхарчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъехула пурхнехьа сиз хьокхуш.

• Х1аваэхь яздар.

• Кисточкица яздар.

-Д1аязбе и мог1а тептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан доккха элп Б яздан).

• Дешан схема х1оттор.

-Бераш , аса д1айоьшу йоца байташ. Аша т1етоха цхьа дош.

Ц1ахь ца 1а со мало еш, —

Кхиош ву со 1ежийн…. (Беш)

Ловза цхьа со воцуш лела:

Сагатлуш со ву цундела,

Тахана сан воккха ваша

Бажо вахна юьртан… . (Бажа)

Хьуьна уллехь бу цхьа барз,

Цу т1ехь буса уг1у – (Борз).

—Муьлха дешнаш т1етуьйхи аша ? Х1ун ду церан юкъара? (Юьххьехь хеза аз (Б)).

-Маса дешдакъа ду БОРЗ дашехь? (Цхьаъ).

-И дешдакъа диллина ду я къевлина ду? (Къевлина).

-Муьлханаш ду аьзнийн цхьанаэдаларш? (БО).

-Муха билгалдоху уьш схемехь? (Ши бос болчу еък1овца).

-Маса аз ду БОРЗ дашехь? (Диъ).

-Маса элп ду ? (Диъ).

-Йилла массара и схема. (Бераша юьллу. Цул таьхьа массара а нисдо кхачамбацарш).

5. Сада1аран миноташ.

Бакъи озавели — цхьаъ,

Охьатаь1и — ду и шиъ,

Хьалатаь1и — ду и кхоъ,

Д1анисвели — ду и диъ.

Куьйгаш д1асадахийти — пхиъ,

Вовшахтуьйхи — ялх.

Буьхьигаш т1е и х1оьтти — ворх1,

Дег1 нисдеш д1ах1оьтти — барх1.

(Т1аьхьара а олуш, бераша Бакъис дийриг до.)

6. Дешдакъошкахь йозанан доккха а , жима а элпаш яздар.

(Уьн т1е е , тептарш т1е е д1аяздина хила деза дешдакъош).

-Муха хутту йозанан доккха элп Б кхечу элпех ? (Лахара сиз хьакхарца).

-Д1аязде и дешдакъош тептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъошкахь йозанан докха а , жима а элпаш б , Б яздан).

• Грамматически арифметика яр.

Б + бер тахкон г1ирс =? (Бага).

Б + к1иранан кхоалг1а де=? (Була).

Б + кха т1е йийна х1ума нилха а еш, буц д1а а йоккхуш бен болх =? (Басар).

-Муьлха дешнаш карий шуна? (Бага , булла , басар).

-Х1ун ду церан юкъара? (Царна массарна юьххьехь ду аз (Б)).

-Муьлха дашах ца кхета шу? ( Була).

-Була – иза акха дийнатийн цхьа тайпа ду (зубр). Буланаш дукха йисина яц дуьнен чохь. Цундела уьш Ц1ечу Книги т1е яхна. Вай декхарийлахь ду уьш ларъян.

7. Жам1 дар.

-Муьлха элп девзи шуна? (Тхуна девзи йозанан жима а , доккха аэлпаш б,Б).

-Муьлха аз билгалдо Б элпо? (Аз (Б) билгалдо).

-Аз (Б) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза ).

-Даладе масалаш элп Х хьалхахь долуш. (Бел , болх , буру).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Хьан лахьийна уггаре дукха ж1аьлин нускалш?

21-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б кхин д1а а довзийтар. Уьш шаьш а , дешнашкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш б ,Б . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а дешнашкахь яздан. Предложенеш язъян а 1емар ду берашна.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто. Хуур ду шайн планаца болх бан. 1емар ду дешар т1ехь низам латто. Берашна 1емар ду шайн кхиамаш ган , царех пайдаэца. Кхачамбацарш довза , уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина , я дуьзаза жоьпаш дала. Берашна 1емар ду шайна оьшург хатта. Берашна хуур ду шайн кхиамех шайна хетарг д1аала.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду схеманашца болх бан.Берашна девзар ду керла дош баркалла. Хуур ду оцу дешан мах хадо.

3. Личностни: берийн алсамдер ду дешаре лаам. Шайн болх гуттара дика хилийта 1емар ду. Берийн алсам хир бу дика г1уллакхаш дан. Лаам хир бу шайн амалехь диканиг дан , вониг д1ататта.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Кагделла дош нисде.

-Дош кегаделла бераш. Иза нисдан деза .

БАЛЛРККАА

-Муьлха дош ду иза? (Баркалла).

-Маса олу и дош? (Дика г1уллакх дича).

-Шуна аьллий иштта дош цкъа а ? (Аьлла).

-Х1ун дика г1уллакх динера аша? (Берийн жоьпаш).

-Муьлханиг ду цу дашехь хьалхара элп ? (Б).

-Хьан далор дара элп Б хьалхахь долуш дешнаш? (Баба, буру).

-Юккъехь долуш? (Абу , саба).

-Чаккхенгахь? (Ч1об).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Вай 1амор ду йозанан доккха а , жима а элпаш б , Б дешнашкахь яздан).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вай долчохь хьолг1ахь ю тарсал. Цунна г1о оьшу 1аьнна кечам бан. Цо 1ай дуу б1араш , ж1аьлин нускалаш. Вайгара г1о оьшу цунна. Шуна т1ахана даийтина т1едилларшца ж1аьлин нускалш. Дика г1уллакх дан лууш волчо цунна и ж1аьлин нускалш лахьо деза. Х1оранна мел лахьалур ду хьовсуш , белхан план х1отта е.

(Бераша схьаоьцу шайна оьшачулла ж1аьлин нускалш).

-Вай тахана 1амор ду йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б дешнашкахь яздан. 1амор ду предложенеш язъян.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б хоьттина яздар.

-Ж1аьлин нускалш гуттара элпаш хаза яздиначунна бен лур дац . Цундела тидаме хила.

(Уьн т1ехь гойту хьехархочо элпаш хуттуш).

-Д1аязбе и мог1анаш тептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Аса язди йозанан жима а , доккха а элпаш х , Х вовшах хоьттина).

• БАРЗ дешан схема х1оттор. Керла дош довзийтар.

Б + ч1ера чуьра доккху даар б1ов (Б1ов).

Б + реза вацаран хьокъехь кехат, хабар =? (Барз)

-Муьлха дешнаш хили шун? (Б1ов , барз).

-Х1ун ю Б1ОВ? (Берийн жоьпаш).

-Б1ов –иза шира заманчохь нохчаша шайна т1е мостаг1 вог1уш хаийта дина лекха ц1енош ду.

-Х1ун ю БАРЗ ? (Латта я ялта т1ек1елдиллича хуьлу барз).

-Схема х1оттор вай БАРЗ дешан. Маса дешдакъа ду БАРЗ дешан? (Цхьаъ).

— Аьзнийн цхьанаэдаларш дуй БАРЗ дашехь? (Ду БА).

-Муха билгалдоху уьш схемехь? (Ши бос болчу еък1овца).

-Маса аз ду БАРЗ дашехь? (Диъ).

-Маса элп ду? (Диъ).

-Йилла цу дешан схема.

-Хьан бина уггар дика болх? (Толлу бераша).

-Х1ун кхиамш бехи аша? (Тхуна 1еми дашна схема йилла).

-Хьан гулдина ж1аьлин нускалш?

5. Сада1аран миноташ.

6. 1амийнарг т1ечг1агдар.

• Йозанан жима а , доккха а элпаш б ,Б дешнашкахь яздар.

Уьн т1е д1аяздо.

-Муьлха дош яздина доккхачу элпаца ? Х1унда?

-Д1аязъе дешнаш.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешнаш яздан).

-Со х1инца хьожу , хьан дина тарсална г1о.

• Предложенеш язъяр.

Уьн т1е д1аязйо.

-Муьлхачу элпаца йола йо предложени? Х1ун юьллу чаккхенгахь?

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми предложени язъян).

-Хьан гулдина ж1аьлин нускалш?

7. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш девзи шуна? (Йозанан жима а , доккха аэлпаш б , Б).

-Х1ун хаьа шуна цу элпах лаьцна?

Б –элпо билгалдо аз … (Б).

Аз (Б) ца лакхало , цундела из аду …(Мукъаза).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Хьан лахьийна тарсална б1араш? Хьан дог1у дош БАРКАЛЛА?

22-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш д , Д яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш д , Д довзийтар. Уьш шаьш а , дешдакъошкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш д ,Д . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто , цуьнан рог1алла а ларъеш , кхиамаш баха. Берашна хуур ду шайн кхиамаш бовза , царех шайна хетарг д1аала, кхачамбацарш нисдан.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина а , доца а жоьпаш дала. Хуур ду вовшашца г1иллакхехь дистхила , накъосташна хетарг лерамца т1еэца. Шайна хетарг , масалашца т1еч1аг1дан.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна девзар ду керла дош. Гергара маь1на долу дешнаш лаха 1емар ду берашна.

3. Личностни: берийн алсамбер бу дешаре лаам. 1емар ду школехь лело деза г1иллакх. Берашна 1емар ду диканиг довза , шайн амалех и кхио.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Кагделла дош нисдар.

-Бераш , вай долчохь хьошалг1ахь ю Дашо-Бика. Иза ч1ог1а дика йо1 ю. Цо вайна довзийта гуттар диканиг дош деанера . Амма Жоьра- Бабас иза кагдина. Шу кхоьрий жоьра бабех ? (Ца кхоьру).

-Цундела и дош нисдан деза вай.

ДИКЛААЛ

—Муьлха дош ду Дашо-Бикас деанарг? (Дикалла).

-Муха кхета шу цу дашах? (Берийн жоьпаш).

-Дикалла -иза адаман дика хилар , ша сана моссо садолх1ума оьшуш юй хууш цуьнан доладан хаар ду.

-Караде кху дешнашна юккъехь оцу дешан гергара долу дешнаш?

Диканиг , дика , дикалла.

-Муьлханиг ду церан цхьатера дакъа? (Дика).

-Дика -оцу дашах схьадевлла и дисина дешнаш. Церан орам уьш схьадеввла дош ду иза. Стенах схьадевлла и дешнаш? (Диканах).

-Муьлха аз , хеза цу дашна хьалхахь? (Д).

-Муьлхачу элпаца билгалдо и аз йозанехь? (Д).

— Х1ун 1амор ду вай тахана? (Берийн жоьпаш).

-Бераш вай тахана йозанан элпаш д,Д яздина ца 1аш дика г1уллакхаш дан а 1амор ду.

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , шу кийча дуй дика г1уллакхаш дан. Дашо- Бика хьуьнхахь ехаш ю. Цигахь цуьнан дуккха доттаг1ий бу :тайп-тайпана олхазарш ду. Царна Хоьра –Бабас хьуьнхара моссо о юу х1ума д1аяьккхина шен бозбанчаллица. Шоьгара г1о оьшу цунна и бозбанчалла д1адаккха. Х1окху зезагаш т1ехь ду т1едахкарш . Аша уьш дика кхочушдахь , и бозбанчалла д1а а яьлла хьуьнан бахархой дика бехар бу. Шу кийча дуй Жоьра-Баба эшо? (Ду).

-Цхьацца зезаг схьа а оьцуш, шаьш бен болх билгалбаккха. (Бераша шайн болх билгал а боккхуш , план х1отта йо).

-Вай , тахана 1амор ду йозанан жима а , доккха а элпаш д, Д ша –ша , дешдакъошкахь кхечу элпех хоьттина уьш яздан. Дуккха а дика г1уллакхаш а дийр ду вай.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш б , Б довзийтар ,яздар.

-Муьлханиг ду хьалхара дика г1уллакх? (Керла элп довзар).

-Шуна иза дика ца довзахь д1аер яц шуна и бозбанчалла.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш д ,Д . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш д , Д ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп д ду,х1ара йозанан доккха элп Д ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш д,Д).

-Массарна девзин шуна? Юха гайта сунна. Дика ду , цхьацца дикаллин зезаг даьккхи аша.

• Йозанан жима элп д яздар.

-Муьлханиг ду шолг1а дика г1уллакх? (Элпаш д , Д яздар).

-Шуна массарна и дика яздан хуур дац бохуш ю Жоьра- Баба, самукъадаьлла йоллуш. Ларор дуй вай оцу т1едилларца? (Ду).

-Аса уьн т1ехь дуьллу , аша дика тидам бе.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп д яздан).

-Т1адам буьллу мог1анна юккъе , аьрру аг1ор хьалавоьду лакхарчу белхан мог1анна герга г1ортталц. Кхузахь гу буьллуш ,охьавог1у. Лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш , техкарг а юьллий хьалавоьду лакхарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Кхузахь лечкъарг т1ехула охьа вог1у лахарчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе кхаччалц. Кхузахь шаьш яздинчу сизана т1ера д1а ч1ара буьллу.

-Х1инца вай элп д х1аваэхь дуьллу.

• Хьехархочо д1ааларца , бераша яздо йозанан жима элп шайн дагара.

(Хьехархочо яздойту ша д1а а олуш ялх элп. Уггаре хазаниш билгал а дохий , уьш тидаме а оьцуш д1аяздо бераша).

• Тептарш т1ера д1аяздо элпаш.

-Хьан кхочуш ди дика г1уллакх? Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп д яздан).

• Йозанан доккха элп Д яздар.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп д яздан).

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна г1оьнан мог1анна юккъе. Охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Кхузахь аьрру аг1ор хьаьвзаш горга сиз аздо , юха ша хьаькхнача сизах дехьа а волуш, хьаьвзина хьалавоьду лакхарчу белхан мог1анна, г1оьнан мог1анна юккъе кхаччалц. Кхузахь горга сиз а хьокхуш к1еззиг охьавог1у.

• Тептарш т1ера д1аяздо йозанан доккха элп Д.

-Хьан кхочуш ди дика г1уллакх? Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан доккха элп Д яздан).

• Фонетически зарядка яр.

-Д элп дика 1амийта йийр ю вай фонетически зарядка..

-Кема т1ема муха долу?(ДДДДУУУ)

-Бераш , шу ч1ог1а дика ларий. Цундела Жоьра-Баба ю кхераелла , аша ша эшорна. Эшалур юй вайга иза?

-Амма жимма са а даь1на т1едоьрзур ду вай цунна.

5. Сада1аран миноташ.

Бакъи озавели — цхьаъ,

Охьатаь1и— ду и шиъ,

Хьалатаь1и — ду и кхоъ,

Д1анисвели — ду и диъ.

Куьйгаш д1асадахийти — пхиъ,

Вовшахтуьйхи — ялх.

Буьхьигашт1е и х1оьтти — ворх1,

Дег1 нисдеш д1ах1оьтти — барх1.

(Т1аьхьара а олуш, бераша Бакъис дийриг до.)

6. 1амийнарг т1еч1агдар.

• Йозанан жима а , доккха а элпаш д ,Д дешдакъошкахь кхечу элпех хоьттина яздан 1амор.

-Х1инца т1аьххьара зезагаш даха дезаш ду шун. Дешдакъош аша хаза яздахь гуттара а Жоьра-Баба эшор ю.Шу кийча дуй?

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми дешдакъош язда).

-Хьан дехи зезагаш?

-Х1инца Дашо-Бика ю ч1ог1а яккхий еш, аша шен доттаг1ашна г1о дина , церан даарш дерриге юхадерзийна. Хьуьнхахь юха а ду б1араш , 1ежаш , кхораш. Дукха дика дехийла ю Дашо-Бикин доттаг1ийн.

7. Жам1 дар.

-Муьлха кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан жима а , доккха а элпаш д,Д яздан).

-Муьлха аз билгалдо Д элпо? (Д).

-Аз (Д) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

23-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш д , Д яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш д , Д кхин д1а а довзийтар. Уьш шаьш а , дешнашкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш д ,Д . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто , цуьнан рог1алла а ларъеш , кхиамаш баха. Берашна хуур ду шайн кхиамаш бовза , царех шайна хетарг д1аала, кхачамбацарш нисдан.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина а , доца а жоьпаш дала. Хуур ду вовшашца г1иллакхехь , дистхил накъосташна хетарг лерамца т1еэца. Шайна хетарг , масалашца т1еч1аг1дан.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду схеманашца болх бан. Берашна девзар ду керла дош. Гергара маь1на долу дешнаш лаха 1емар ду берашна.

3. Личностни: берийн алсамбер бу дешаре лаам. 1емар ду школехь лело деза г1иллакх. Берашна 1емар ду диканиг довза , шайн амалех и кхио.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Д элпах лаьцна байт 1амор.

-Х1инца шуна и элп дика 1амийта вай 1амор ю Д элпах лаьцна байт. 1емар юй шуна?

Тхов бац иза ,

Ю и йист.

Шу ма хила тхоьга дист.

Дехьа сехьа йилла церг

Д элп хир ду схьагушдерг.

-Муьлха элп ду байт т1ехь далийнарг? (Элп Д)

-Дала де элп Д юьххьехь долу дешнаш.(Диг , дада, духар , дарба).

-Элп д юккъехь долуш.(Седа, худар).

-Элп д чаккхенгахь долуш дешнаш.(Бад).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Берийн жоьпаш).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , селханан вай Дашо-Бикин доттаг1ий к1елхьара бехира Жоьра –Бабас. Амма церан к1орнеш цхьаерш цомгаша йитина цо. Амма царна дарба хир ду вай дарбане зезагаш гулдахь. Уьш х1орш ду. Хьанна девза шуна х1орш?

-Бераш , тахана вайна т1едахкарш ду уггара хазачу зезагашца. Хьанна хаьа х1ун зезагаш ду х1орш ? (Берийн жоьпаш).

-Х1орш к1айдаргаш ду. К1айдаргаш ч1ог1а дарбане зезагаш ду. Вайн т1едахкарш ду кху зезагаш т1ехь. Х1инца аша лахьо деза к1айдаргаш. Цхьацца зезаге а хьовсуш , цу т1ера т1едахкарш довза. Шайна кхочуш далур дерш схьаэца, далур доцурш юьстах дахка . Уьш вай цхьана толлур ду. Х1ун кхиамаш бохур бу аша?

-Вай тахана 1амор ду йозанан жима а , доккха а элпаш д , Д шаьшша , дешнашкахь а яздан.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш д , Д яздар.

• Т1ептарш т1ера мог1анаш д1аязбо бераша.

• Хьехархочо д1ааларца хийцош яздо йозанан жима а , доккха а элпаш д , Д .

-Аса д1аэр ду муьлха элп яздан деза. Аша аса аьлларг д1аязде.

-Доккха элп Д , жима элп д , доккха элп Д , жима элп д.

-Тидам бе шаьш нийса яздина хиларан.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан жима а , доккха а элпаш д ,Д яздан).

-Тидам бийр бу аса к1айдаргаш хьанна дала деза.(Билгалвоккху угара хаза яздинарг).

• Йозанан жима а , доккха а элпаш д , Д дешнашкахь яздар.

Уьн т1е д1аяздо дешнаш.

-Д1адеша дешнаш. Муьлха дешнаш яздина даккхийчу элпашца ? Х1унда яздина и дешнаш даккхийчу элпашца?

-Д1аязде и дешнаш тептарш т1е. Аша уьш хаза яздахь бен вайна к1айдаргаш лур дац шуна, цундела хаза яздан г1орта.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Схуна 1еми йозанан жима а , доккха а элп дешнашкахь яздан).

-Хьан яздина угара хаза? Толлу аса.

5. Сада1аран миноташ.

6. 1амийнарг т1еч1агдар.

• Ловзар : «Дог1у дош ала!».

-Бераш , аса д1айоьшур ю кегийра байташ. Аша т1етоха оьшу дош.

Суна тахна деъна дага

Дагарна т1етоха…. (Диг).

Кхера хьо ма лолахь, къиг,

Гича дечиг доккху…. (Диг).

Болх ца бича хилац атта,

Эца можа хьелийн …. (Даьтта).

Чевнаш хилла олхазар,

Сан даг чохь ду хьан лазар.

Д1аерзийта хьайн чевнаш,

Лелош ву со…. (Дарбанаш).

Д1ауьду дуьнена йист,

-Аьр вай цунах анайист.

Цунна цхьа ца кхочу т1е,

Суьйренга а лестарх …. (Де).

Ша дезийта хаьа цунна,

-Т1ахъаьлла ду аьрзу санна,

Мало ца еш, каде, чехка

Писус лоцу шена…(Дахка).

Хилча ледара ду эхь:

Ма латтахьа 1индаг1ехь,

Хьалакарчаде хьайн пхьош,

Болх бан дел л а ахьа – (Дош).

-Х1ун лелош дара вай чевнаш хиллачу олхазаршна? (Дарбанаш).

-Х1инца ДАРБА дешан схема х1оттор ю вай. Иза вай цхьана кхочуш дийр ду.

-Маса дешдакъа ду ДАРБА дешан? (Шиъ).

-Муьлханиг ду хьалхара дешдакъа? (ДАР).

-И дешдакъа диллина ду я къевлина ду? (Къевлина ду).

-Шолг1аниг? (БА).

-И дешдакъа диллина ду я къевлина ду? (Диллина ду).

-Муьлханаш ду аьзнийн цхьанаэдаларш? (ДА , БА).

-Муха билгалдо уьш схемехь? (Царна лерина еък1ов ши бос болуш хуьлу).

-Маса ас ду ДАРБА дашехь? (Пхиъ).

-Маса элп ду ? (Пхиъ).

-Маса еък1ов хила еза вайн схемин? (Пхиъ).

-Йилла схема массара. Муьлха еък1овш ю ши бос болуш? (Хьалхар шиъ , юккъерт шиъ).

-Цхьана беро уьн т1ехь кхочуш бо болх. Бераша толлу шайн болх уьн т1ехь бинчуьнца.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешан схема х1отто).

-Хьан йина нийса? Гайта.

-Хьан дог1у к1айдаргаш?

• Предложенеш язъяр.

-Х1ун болх бийр бу вай кхин д1а? (Предложенеш язйийр ю).

Уьн т1е д1аяздо.

Д1аеша предлошенеш. Маса дашах лаьтта хьалхара предложени? (Кхаа дашах лаьтта).

-Муьлханаг ду хьалдара дош? (Дауда).

-Шолг1аниг? (Болх).

-Кхоалг1аниг? (Бо).

-Муьлхачу элпаца йолайо предложении? Х1ун юьллу чаккхенгахь?

-Д1аязъе предложенеш.

-Хьан юьллур яра хьалхарчу предложенин схема? (Бераша йохку).

(Таллам бо уьн т1е схема йилларца).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Аса предложении язйи).

-Уггара дика хьан яздина? Цунна лур ду вй к1айдаргаш.

7. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш яздан 1еми шуна ? (Элпаш д,Д_.

-Д элпо муьлха аз билгалдо? (Д).

-Аз (Д) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

-Мила ву уггара дукха к1айдаргаш лахьийнарг?

24-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш е, Е довзийтар. Уьш шаьш а , дешдакъошкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто , цуьнан рог1алла а ларъеш , кхиамаш баха. Берашна хуур ду шайн кхиамаш бовза , царех шайна хетарг д1аала, кхачамбацарш нисдан.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина а , доца а жоьпаш дала. Хуур ду вовшашца г1иллакхехь дистхила , накъосташна хетарг лерамца т1еэца. Шайна хетарг , масалашца т1еч1аг1дан.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна хуур ду Е элпо шиъ аз билгалдар (Дешан юьххьехь , мукъачу элпана т1ехьа нисделча).

3. Личностни: берийн алсамбер бу дешаре лаам. Берийн лаам хир бу оьшучохь г1о-накъосталла дан. Берашна 1емар ду диканиг довза , шайн амалех и кхио.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ловзар : « Караде д1алевчкъина дешнаш».

БЕЛХАЛО

-Бераш уьн т1е д1аяздина ду дош. Цу даша юккъехь д1алевчкъина ду дуккха а дешнаш. Шуна уьш каро деза. Аса цкъа хьалха г1о до шуна. Х1ун ю латта охкург? (Бел).

-Караде и дош. (Берашна карадо дешнаш: бел , ела, хало, ала, лаха, болх, лахе, ела).

(Уьн т1е д1аяздо и дешнаш).

-Муьлха дешнаш ду совнаха? (Еха, ела).

-Х1унда? (Элп Ее яздан вайна ца хаьа , дисина элпаш яздан хаьа).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Берийн жоьпаш).

4. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вай долчу хьошалг1а веана Ч1ирдиг. Ч1ирдигана карийна зунаш , вовшех евлла , вовшийн лоьхуш. Цунна карийна уьш вовшехтоха некъ. И некъ бу дика дешар , шуна бен далур долуш г1уллакх дац и. Цундела вай долчу веана Ч1ирдиг , и дика г1уллакх шуна далур ду аьлла. Цо шуна керла т1едахкарш деана. Уьш ду зуьнан суьрташ чохь. Бераш шуна 1алам дукха дезий? (Деза).

-Х1ора зу хьа а оьцуш шайна кхочуш далур долу г1уллакхаш харжа. Далур доцург цхьани толлур ду вай. (Бераша план х1отта йо)

-Вайна тахана девзар ду йозанан жима а, доккха а элпаш е ,Е. Шуна 1емар ду уьш хаза а , нийса а , ша-ша , дешдакъошкахь хоьттина яздан. Евзар ю Е элпан башхаллаш.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е довзийтар ,яздар.

• Йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш е , Е . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш е ,Е? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп е ду,х1ара йозанан доккха элп Е ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е).

-Массарна девзин шуна? Юха гайта сунна. Дика ду , зуьнан да–нана карий вайна. Х1инца цхьацца к1орни каро еза.

• Йозанан жима элп е яздар.

-Муьлханиг ду шолг1а т1едиллар? (Элпаш е, Е яздар).

-К1орнеш каро уьш яздан деза гуттара хаза. Далур дуй вайна иза?

• Уьн техь гойту йозанан жима элп яздан.

-Т1адам буьллу белхан мог1анан кхоалг1ачу декъана лахахь , хьалавоьду тасалуриг юьллуш . Лакхарчу белхан мог1анна т1е кхачале хьаьвзаш охьавог1у лахарчу белхан мог1ане. Техкарг юьллу , цунна т1ера д1а тасалуриг юьллу.

• Х1аваэхь яздо элп е.

• Кисточкица яздо элп е.

• Тептарш т1е д1аяздо элп е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп е яздан).

-Хьан яздина угара хаза? Хьанна карийна к1орни? (Д1ало уггара хаза яздинчунна к1орнеш).

• Йозанан доккха элп Е яздар.

(Хьехархочо уьн т1ехь гойту элп Е яздан).

-Т1адам буьллу белхан , гоьнан мог1анашна юккъе, аьрру аг1ор хьаьвзаш горга сиз яздо . Лакхарчу белхан мог1анна техь аьтту аг1ор воьду. Кхузахь лечкъарг юьллуш , хьаьвзина охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е. Кхузахь юьллу техкарг , цу т1ера д1а тасалуриг.

-Д1аязде массара элпаш Тептарш т1е. Дага даийта деза , аша хаза ца яздахь , зуьнан к1орнеш карор яц.

-Хьан кхочуш ди дика г1уллакх? Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан доккха элп Е яздан).

-Хьанна карий зуьнан к1орни? (Д1ало хаза язйиначунна).

5. Сада1аран миноташ.

Дог1а

Мохо мархаш лоьхку, лоьхку,

Мархаш йоьлху, йоьлху.

Т1адамаш лаьтта 1ена, 1ена, —

Мала хи, к1а, мала.

К1ено охьатаь1ий:

Молу, молу, молу.

Мела дог1а, ца соцуш,

Дог1у дог1у, дог1у.

(Бераша куьйгаш хьалха охьа а дохуьйтий, байтан хьалхара мог1а бешча, парг1ат лестош, куьйгаш дегадо. Цул т1аьхьа, куьйгаш лесточуьра саца а деш, цкъа хьалха керан юкъ хьалаерзайо, т1аккха охьаерзайо) .

6. 1амийнарг т1ечч1агдар.

• Дешан схема х1оттор.

-Уггара хьалха айна хаа деза х1ун ю х1етал-металш т1ехь юьйцург? Мила ву гуттара хьекъал долуш?

Х1етал-металш

Иза боьтту — шура ло,

Т1аккха шура шуна ло.

Цунах олург, дийцал аш,

Шуьгахь буй те иза 1аш? (Етт)

Биъ ловзуш берг, шиь 1уттуш ерг;

Цхьаъ ластош ерг? (Етт)

Йоьдуш йитина йоьдург,

йог1уш йохьуш йог1ург? (Етт)

Корта шарбеш йолу х1ума? (Ехк).

-Х1оттор ю вай ЕХК дешан схема. Маса дешдакъа ду ЕХК дешан? (Цхьаъ).

-Маса элп ду? (Кхоъ).

-Ала ЙЙЭХК? (Муьлха аз хеза дешан юьххьехь? (Й).

-Аз (Й) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

-Ала ЙЭЭХК, Муьлханиг ду шолг1а аз? (Э).

-Аз (Э) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).

-Ала ЙЭХХК. Муьлханиг ду кхоалг1а аз? (Х),

-Аз (Х) мукъа длгау я мукъаза ду?(Мукъаза ду).

-Ала ЙЭХКК. Муьлха аз ду доьалг1а? (К).

-Аз (К) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

-Маса элп , аз ду ЕХК дашехь? (Кхоъ элп , диъ аз ду).

-Х1унда ду диъ аз , кхоъ элп? (Берийн жоьпаш).

-Е элпо шиъ аз билгалдо дешан юьххьехь , мукъачу элпана т1ехьа нисделча.

-Маса еък1ов хила еза схемин? (Йиъ).

-Аьзнийн цхьанаэдаларш дуй цу дашехь? (Ду ЙЭ).

-Схемехь муха билгалдоху уьш? (Царна лерина еък1овш цхьаъ йолуш санна ши бос болуш хуьлу).

-Йилла схема. (Бераша юьллу. Уьн т1ехь йолчуьнца талам бо нийса йилларан).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешан схема йилла).

-Х1ун керланиг хии шуна? (Е элпо ши аз билгалдо (Й) , (Э)).

-Хьанна карийна зуьнан к1орни? Дика болх бинарг муьлханиг ву?

• Йозанан жима а элп е дешдакъошкахь кхечу элпашца хоьттина яздар.

-Д1адеша и дешдакъош. Муха хоьттина элп е кхечу элпашца? (Вукху элпашца куьйгаш лаьцча санна ду хоттар).

-Д1аязде дешдакъош.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъош яздан).

-Хьан яздина гуттара хаза?

-Ма дика бераш душ у , боху Ч1ирдига . Ерриге к1орнеш карий шуна. Массара ч1ог1а дика болх би. Цундела Ч1ирдиг сих-сиха вог1ур ву вай долчу хьошалг1а.

7. Жам1 дар.

-Муьлха элп яздира вай? (Вай яздира йозанан жима а , доккха а элпаш е, Е).

-Е элпах х1ун керланиг хии шуна? (Е элпо шиъ аз билгалдо дешан юьххьехь , мукъачу элпана т1ехьахь хилча).

-Муьлханаш ду уьш? (Й,Э).

-Е элп ду алп ду? (Берийн жоьпаш).

-Е элп мукъа элп ду , амма мукъа аз дац. Х1унда аьлча цунна чудог1у мукъа а , мукъаза а аьзнаш.

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Мила ву уггара къинхетаме?

25-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш е, Е кхин д1 а довзийтар. Уьш шаьш а , дешнашкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а ша-ша , дешнашкахь кхечу элпашца хоьттина яздан.

2. Метапредметни:

• Регултяивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто, цуьнан рог1алла а ларъеш , кхиамаш баха. Берашна хуур ду шайн кхиамаш бовза , царех шайна хетарг д1аала, кхачамбацарш нисдан.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина а , доца а жоьпаш дала. Хуур ду вовшашца г1иллакхехь дистхила , накъосташна хетарг лерамца т1еэца. Шайна хетарг , масалашца т1еч1аг1дан.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна хуур ду Е элпо лелош болу ши некъ: шиъ аз билгалдар (дешан юьххьехь , мукъачу элпана т1ехьа нисделча), цхьа аз билгалдар (мукъаза элпашна т1ехьа хилча).

3. Личностни: берийн алсамбер бу дешаре лаам. Берийн лаам хир бу оьшучохь г1о-накъосталла дан. Берашна 1емар ду диканиг довза , шайн амалех и кхио.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ее элпах лаьцна байт 1амор.

-Шуна Ее элп дика 1амийта байт 1амор ю вай.

Жимчу к1ентан бац цхьа бехк,

Ша кагьели «къена» ехк.

Кхо церг бен а ца йиси,

Х1инца цунах Е хили.

-Стенах тера ду элп эл Е? (Ехках).

-Даладе масалаш элп Е хьалхахь долу дешнаш. (Ехк, етт, еха , еса).

-Элп Е дешан юьххьехь хилча х1ун г1уллакх леладо цо? (Ши аз билгалдо)

-Кхин муьлхачу меттехь хилча билгалдо Е элпо ши аз? (Мукъачу элпана т1ехьа хилча).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Берийн жоьпаш).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вай цхьана туьйхира зуьнан доьзал . Шуна ч1ог1а реза ву Ч1ирдиг. Вай г1о дан деза царна 1аьнна кечам бан. Тахана вай гулдан деза 1ежаш. Уьш царна дукха деза. Хьовсал , х1окху 1ежаш т1ехь ду вайна лерина т1едахкарш. Цу т1ера деллар кхочушдинчунна йиш хир ю и 1аж саг1ина зуьнан к1орнешна бала. Шуна лаьий саг1ийна х1уманаш яла? Х1унда? (Иза мелехь ду).

-Цундела шун йиш ю дика деша , мел баккха. (Схьа а оьцуш 1ежашна т1ера т1едахкарш кхочуш дарур дерш схьакъастаде. Белхан план х1отта е.

-Вайна тахана кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккх а элпаш е, Е. 1емар ду уьш дешнашкахь яздан. Хуур ду дешнийн схеманаш х1итто.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е вовшех хоьттина , дешнашкахь кхечу элпаца а яздар.

• Тептарш т1ера мог1анаш д1аязбо.

(Хьехархочо цкъа хьалха гойту уьн т1ехь).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан жима а , доккха а элпаш яздан).

-Хьан яздина гуттара хаза? Цунна ло вай 1аж.

• Элпаш е,Е дешнашкахь яздар.

Уьн т1е яздо дешнаш.

-Муьлха дешнаш яздина даккхийчу элпашца ?Х1унда?

-Шина тобане декъа дешнаш. Муьлха дешнаш далийна аша хьалхарчу тобане? (Лерира, бен, еара, еса).

-Х1унда далийна аша уьш цхьана тобане? (Кегийчу элпашца яздина).

-Муьлха дешнаш яздина шолг1ачу тобане? (Сану, Нуна).

-Х1унда далийна и дешнаш цхьана тобане? (Уьш даккхийчу элпашца яздина).

-Д1аязде и дешнаш тептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми е элп дешнашкахь яздан).

-Хьан яздина хаза?

5. Сада1аран миноташ.

6. 1амийнарг т1еч1аг1дар.

• Керла дешнаш кхоллар. Дешан схема х1оттор.

Мел – ( бел, тел)

Теш- (пеш).

Гел – ( цел).

Пес – (кхес)

Бен – (пен).

-Бераш д1адеша уьн т1ера дешнаш. МЕЛ дашехь элп М д1а а даьккхина Б дилла . Муьлха дош хили? (Бел).

-Юха элп Т диллича ? (Тел).

(Иштта толлу важа дешнаш) .

-Х1инца х1оттор ю вай БЕЛ дешан схема. Маса дешдакъа ду БЕЛ дашехь? (Цхьаъ).

-Маса элп ду? (Кхоъ).

-Ала ББЕЛ. Муьлханиг лу хьалхара аз? (Б).

-Аз (Б) мукъа ду , я мукъаза ду? (Мукъаза).

-Ала БЭЭЛ. Муьлханиг ду шолг1а аз? (Э).

-Аз (Э) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).

-Ала БЕЛЛ. Муьлханиг ду кхоалг1а аз ? (Л).

-Аз (Л) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

-Маса элп ду БЕД дашехь? (Кхоъ).

-Маса аз ду? (Кхоъ).

-Муьлхачу элпана т1ехьа ду элп Е? (Б).

-Х1ун эр дара аша: мукъаза элпана т1ехьа хилча х1ун башхалла хуьлу Е элпан? (Берийн жоьпаш).

-Мукъаза элпашна т1ехьа нисделча Е элпо билгалдо цхьа аз (Э).

-Схема йилла массара.

-Аьзнийн цхьанаэдаларш дуй БЕЛ дашехь? (Ду БЭ).

-Муха билгалдоху уьш схеми т1ехь? (Ши бос болчу еък1овшца).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешан схема йилла).

-Х1ун керланиг хии шуна Е элпах лаьцна? (Е элпо цхьа аз билгалдо мукъачу элпана т1ехьа хилча).

• Предложенеш язъяр.

-Д1аеша предложенеш. Муьлхачу элпаца йолайо х1ора предложени? Х1ун юьллу чаккхенга?

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми предложенеш язъян).

-Хьан язйина и хаза? Цунна 1аж лур бу вай?

7. Жам1 дар.

-Муьлха элпа яздира аша тахана? (Элпаш е,Е).

-Х1ун хаьа шуна Е элпах лаьцна? (Е элпо билгалдо ши аз мукъачу элпана т1ехьахь хилча , дешан юьххьехь хилча. Цхьа аз билгалдо мукъазачу элпана т1ехьа нисделча).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

-Хьан гулди угара дукха 1ежаш? Хьан даьккхи саг1а?

26-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т довзийтар. Уьш шаьш а , дешдакъошкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто , цуьнан рог1алла а ларъеш , кхиамаш баха. Берашна хуур ду шайн кхиамаш бовза , царех шайна хетарг д1аала, кхачамбацарш нисдан.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина а , доца а жоьпаш дала. Хуур ду вовшашца г1иллакхехь дистхила , накъосташна хетарг лерамца т1еэца. Шайна хетарг , масалашца т1еч1аг1дан.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду шарадаш талларца дешнийн хазалла , башхаллаш йовза. Берашна 1емар ду дешнийн схеманш х1итто.

3. Личностни: берийн алсамбер бу дешаре лаам. Хуур ду вовшашца лераме , г1иллакхе хила. Винчу денца совг1атдарца , диканиг дан 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ловзар : «Х1етал-металш».

Ге чохь ц1е йолу аьчкан говр:йол ца йоьху, амма оху, доь?(Трактор)

Мукх ца баабо, шед ца етта, амма

Охуш ворх1 нох такхадо?(Трактор)

Куьйгаш дац, когаш бац, амма дедда доьду?(Татол)

Хих кхоьру, амма ша хи чохь хуьлу?(Туьха)

Со ша ца дуу, амма со доцуш к1езиг х1ума юу? (Туьха)

Цхьа дог долу ши ваша? (Тукар).

Т1 еххьий, к1еллий хьаьдда доьдуши эр? (Тукар).

-Муьлха дешнаш карий вайна ? (Тукар, туьха, татол).

-Х1ун ду церан юкъара? (Царна юьххьехь ду аз (Т).

-Муьлхачу элпаца билгалдо аз (Т) йозанехь? (Т элпаца).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Берийн жоьпаш).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , тахана йина де ду шуна уггаре дукха езаш йолчу йоь1ан. Дагахкийта мультикаш. Мила ю иза? (Маша).

-Шуна лаьий цунна совг1аташ дан? Вай цунна совг1аташ дийр ду. Тахана шуна дела т1едахкарш ду шоколадкаш т1ехь. Шун йиш хир ю дика дешарца шоколадкаш яха. Х1оранна т1ехь далийна ду т1едахкарш. Шайна кхочушдалун дерш къастаде план х1отта е. (Бераша план а х1оттош дуьйцу , шаьш бер болчу балхах лаьцна.

-Вайна тахана девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т. Шуна 1емар ду и элпаш хаза а , нийса а яздан. Уьш дешдакъошкахь кхечу элпех хитта а 1емар ду.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т довзийтар , яздар.

• Йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш т , Т . Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш т , Т ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп т ду,х1ара йозанан доккха элп Т ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т).

-Массарна девзин шуна? Юха гайта сунна. Дика ду , Машина цхьацца шоколадка яьккхи аша .

• Йозанан жима элп т яздар.

Уьн т1ехь гойту хьехархочо т элпан яздар.

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна т1е. Охьавог1у билгалонна хьаькхначу сизе терра лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Кхузахь лечкъарг юьллуш хьалавоьду , лакхарчу белхан мог1анна т1е кхачале гу буьллу. Гу т1ера чувог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Лечкъарга т1ехула хьалавоьду , лакхарчу белхан мог1анна т1е кхачале гу буьллу, чу вог1у . Кхузахь юьллу техкарг , цунна т1ера д1а тасалург.

-Д1аязде йозанан жима элп т. Хаза язйинчунна бен юьсур яц шуна шоколадка.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми йозанан жима элп т яздан).

• Йозанан доккха элп Т яздар.

Уьн т1ехь гойту хьехархочо.

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна г1оьнан мог1анна юккъе. Билгалонна хьаькхначу сизе терра охьавог1у, лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш техкарг юьллу аьрру аг1ор , цу т1ера д1а тасалург. Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна г1оьнан мог1анна юккъе. Охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна г1оьнан мог1анна юккъе. Билгалонна хьаькхначу сизе терра охьавог1у, лахарчу белхан мог1анна т1е кхочуш техкарг юьллу аьтту аг1ор , цу т1ера д1а тасалург. Техула белхан а , г1онан а мог1анашна юккъехула д1а сиз хьо аьрру аг1ор маь1иг юьллуш.

-Д1аязде и элп шайн тептарш т1е. Хаза язйинунна бенна шоколадка яккхалур яц.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Тхуна 1еми йозанан доккха элп Т яздан).

5. Сада1аран миноташ.

Массара а цхьаьний олу:

Тапар-тип, тапар-тип,

Эсан кит, эсан кит,

Тапар-тип, Эсан кит.

Юха х1ораммо, ритм ларъеш, и байташ а йоьшуш (шайн дагахь) кераюккъе байн буй бетта. Оьшучу хенахь (цхьамма а хаам ца бо) массара а ч1огг1а ала деза: «Эсан кит!»

6. 1амийнарг т1еч1аг1дар.

• Шарадаш.

Хьалха Т ахь диллахь,

Механ накъост хуьлу сох,

Юххера ца хедаш волу,

Д1ай-схьай и мел леларх.

Т — нан метта Ш диллича,

Хуьлу сох кегийра ахча.

Цуьнан метта С ахь диллахь,

Хир сох акха дийнат

Лелаш долу хьуьнхахь

-Х1ун ю механ накъост? (Тай).

-Т элпан меттана ала Ш. Муьлха дош хили? (Шай).

-Ш элпан метана ала С. Муьлха дош хили? (Сай).

• ТАЙ дешан схема басар яр.

(Берашка д1ало схема. Цара басар йо иза).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Аса дешан схема басар йи).

• Дешдакъош язъяр.

Уьн т1е а яздеш гойту хьехархочо , тептарш т1е яздина а хуьлу х1ора мог1ане дешдакъош.

-Д1аязде и дешдакъош тептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъошкахь элп т яздан).

• Дешнашкахь элп т яздар.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми дешнашкахь элп т яздан).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш яздира аша тахана? (Элпаш т, Т).

-Муьлха аз билгалдо Т элпо йозанехь? (Т).

-Аз (Т) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? Хьан гулдина Машина совг1аташ?

27-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т кхин д1а а довзийтар. Уьш шаьш а , дешнашкахь кхечу элпашца хоьттина а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш т , Т . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто , цуьнан рог1алла а ларъеш , кхиамаш баха. Берашна хуур ду шайн кхиамаш бовза , царех шайна хетарг д1аала, кхачамбацарш нисдан.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина а , доца а жоьпаш дала. Хуур ду вовшашца г1иллакхехь дистхила , накъосташна хетарг лерамца т1еэца. Шайна хетарг , масалашца т1еч1аг1дан.

• Познавательни: Берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр. Берашна 1емар ду шарадаш талларца дешнийн хазалла , башхаллаш йовза. Берашна 1емар ду дешнийн схеманаш х1итто. Берашна хуур ду гергара дешнаш довза , церан орам каро.

3. Личностни: берийн алсамбер бу дешаре лаам. Хуур ду вовшашца лераме , г1иллакхе хила. Винчу денца совг1атдарца , диканиг дан 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ребусаш.

1.20 РШ (жоп: ткъарш). 2.

2. 20 Е С (Жоп: ткъес)

3. Т (Жоп: тхи).

-Муьлха терахь ду яздинарг ? (Ткъа).

-Цунна т1етоха РШ? (Муьлха дош хили).

-Муха кхета шу ТКЪАРШ бохучу дашах?

-Шолг1а ребус хьан ялур яра? Берийн жоьпаш).

-Кхоалг1аниг?

-Муьлха дешнаш хили шун? (Ткъарш , ткъес , тхи).

-Х1ун ду церан юкъара? (Оцу дешнашна юьххьехь хеза аз (Т)).

-Муьлхачу элпаца билгалдо аз (Т) йозанехь? (Т элпаца).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Берийн жоьпаш).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , вай селхана Машина хаза совг1аташ гулдинера . Вайна дисделира цуьнан дотт1аг1на совг1ат дахьийта. Цундела тахана Маша еана шен доттаг1чунна и совг1аташ гулдайта. Шу реза дуй цу балхана. Х1ун еза чана ? (моз). Вайна Машас деана т1едахкарш мазах дуьзна шелагаш (бочканаш) ду. Х1ора бочканна т1ехь т1едиллар ду. Шайна оьшучулла схьакъастаде шелагаш. Дийца х1ун болх бийр бу аша тахана?

-Бераш, вай тахана кхин д1а а 1амор ду йозанан жима а , доккха а элпаш т,Т дешнашкахь яздан. Предложенеш а язйийр ю вай.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш е , Е вовшех хоьттина , дешнашкахь кхечу элпаца а яздар.

• Тептарш т1ера мог1анаш д1аязбо.

(Хьехархочо цкъа хьалха гойту уьн т1ехь).

-Х1ун кхиамш бехи аша? (Суна 1еми элпаш т , Т яздан).

• Дешдакъош яздар.

(Хьехархочо цкъа хьалха гойту уьн т1ехь).

-Х1ун кхиамш бехи аша? (Суна 1емидешдакъошкахь элп Т яздан).

• Т элпах лаьцна байт 1амор.

Тхов т1ехь лаьтташ ю антенна.

Гуш ю иза xlopa денна.

Т — элп хилла хьаладаьлла,

Девзи тхуна иза халла.

-Стенах тера ду элп? (Антеннах тер аду).

5. Сада1аран миноташ.

6. 1амийнарг т1еч1агдар.

• Фонетически зарядка

-Тракторо болх муха бо? («Тар-тар-тар»)

• Ловзар: «Дог1у дош ала!».

Хаттар ди ахь, — ло ас жоп, —

Лаг озийча йолу …. (Топ)

Г1ара еш и даим лела,

Парг1атонан хилла эла.

Шен мотт буьйцуш ю и т1улге,

Керчаш йог1у х1ордан …. (Тулг1е)

Маха ахь д1аозохь байн,

Т1аьхьа гlyp ду дедда …. (Тай)

Дагахь велахь хахка дой,

XIотто дезадоккха …. (Той)

• ТАЙ дешан схема басаръяр.

(Бераша шаьш бо и болх, хьехархочо д1аеллачу схеманашца).

-Х1ун кхиамаш бехи аша? ( Суна 1еми дешан схема басаръян).

• Гергара дешнаш довзар.

Уьн т1е д1аяздо.

Талла , атта , теллира , дара ,таллархо.

-Д1адеша и дешнаш. Шина тобане декъа уьш. Муьлха дешнаш далий аша хьалхарчу тобане? (Талла , теллира , таллархо).

-Муьлхачу билгалонашца далийна аша уьш цхьана тобане? (Церан цхьатера дакъа ду).

-Муьлханиг ду и? ( Талл).

-Муха кхета шу ТАЛЛА бохучу дашах? (Талла- иза цхьана х1уманан тидам бар ду, цхьана экханна таллар ду).

-Муха кхета шу ТЕЛЛИРА бохучу дашах? (Теллина ваьлла бохург ду).

-Мила ву ТАЛЛАРХО ? (Толлуш волу стаг ву).

-Муьлхачу дашах схьадевлла и дешнаш? (Талла).

-Уьш гергара дешнаш ду.

-Муьлха дешнаш далийна аша шолг1ачу тобане? (Атта , дара).

-Муьлхачу билгалонашца далийна аша уьш цхьана тобане? (Церан дац цхьатера дакъа).

• Предложенеш язъяр.

—Д1аеша предложенеш. Стенах лаьтта х1ора предложени? (Дешнех).

-Муьлханиг ду хьалхара дош? Шолг1а? Кхоалг1а?

-Д1аязъе и предложенеш тептарш т1е.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна 1еми предложенеш язъян).

7. Жам1 дар.

-Х1ун керланиг 1еми шуна?

-Х1ун дара гуттара дика нисделларг?

-Хьан гулдина дукха моз?

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

28-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш в , В яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш в , В довзийтар. Уьш шаьш а , дешдакъошкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна девзар ду йозанан жима а , доккха а элп а в , В . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто . Планан рог1алла а а ларъеш кхиамаш баха. Берашна хуур ду шайн кхиамаш бовза , царех пайдаэца . 1емар ду кхачамбацарш ган уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина а , доцца а жоьпаш дала. Хуур ду шайна хетарг д1аала . Берашна 1емар ду шайн нийсачу накъосташца , вокхачуьнца а а , жимачуьнца а къамел д1адахьа.

• Познавательни: берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр . 1емар ду аьзнийн башхаллаш йовза, уьш схеманашкахь билгалъяха. Берий алсамдер бу аьзнаш довзар ,церан башхаллаш йийцар. Дешнаш довзар а алсамдер ду берийн. (Дошвошалла девзар ду).Берашна 1емар ду кхоллараллин болх бан (Кластер х1оттор ю вошалла дашна).

3. Личностни: берийн лаам хир бу дика деша , нохчийн мотт бовза. Берашна дика 1емар ду урокехь лело дезарг . Берашна лаам хир бу г1о оьшучунна г1о дан . 1емар ду шайн амалехь диканиг кхио.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ловзар : «Кагделла дош хотта».

Уьн т1е д1аяздо .

ВОЛЛАША

-Муьлха дош ду кагделларг? (Вошалла).

-Муха кхета шу цу дашах? (Берийн жоьпаш).

-Вошалла – иза шен къоман берашца , кхечу къаьмнийн берашца доттаг1алла лелош , оьшучохь г1о дан кийча хилча вошалла леладо олу. Иза адамашна вовшийн гергара хетар дукха дезар ду.

-Муьлха аз хеза ВОШАЛЛА деша юьххьехь? (В).

-Йозанехь муьлхачу элпаца билгалдо и аз? (В элпаца).

-Х1ун 1амор ду вай тахана? (Берийн жоьпаш).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш , тахана вайца гергарло таса еана Ц1ен куй берг . Ц1ен куй болчунна дика деша хаьа, иза дика йо1 . Цунна шоьца доттаг1алла лело лаьа цунна . Ц1ен куй берг баба йолчу локъамаш эцна йоьдуш яра. Цунна доьхьал яьлла барзо локъамаш схьа а яьхна , ц1а хьажийна Ц1ен куй берг. Цуьнгара и локъамаш схьаяхалур ю вайна , нагахь санна аша тахана дика болх бахь. Барзо цунна т1едахкарш дела , уьш кхочушдахь схьалур ю ша аьлла локъамаш. Ц1е куй берг г1о оьшуш ю. Шуна далур дуй цунна г1о? Шу кхоьрий барзах?

Цундела Ц1е куй берг ю тешна аша борз эшориг ю аьлла. Ш уна деана керла т1едахкарш. Стенан суьрташ чохь деана цо шеен т1едахкарш? (Берийн жоьпаш).

-Нийса боху . Цо уьш деана локъамийн суьрташ чохь. Локъамаш схьа а оьцуш план шайга балур болу болх схьахаржа, ца балучунна аса г1о дийр ду шуна. Х1ун кхиамаш бохур бу аша борз эшош? (Берийн жоьпаш).

-Бераш , вайна тахана девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш в ,В . 1емар ду уьш нийса а , хаза а ша-на яздан , дешдакъошкахь кхечу дешнех хуттуш яздан.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш в ,В довзийтар , яздар.

• Йозанан жима а , доккха а элпаш в ,В яздар.

-Бераш, шайгара элпаш юкъара схьахаржа зорбанан жима а , доккха а элпаш в ,В. Мичахь хуьлу зорбанан элпаш? (Книгаш т1ехь).

-Хьанна девза шуна йозанан доккха а ,жима а элпаш в ,В ? Схьагайта.

-Х1ара йозанан жима элп в ду,х1ара йозанан доккха элп В ду.

-Х1ун кхиамаш бехи аша? (Суна девзи йозанан жима а , доккха а элпаш в ,В ).

-Массарна девзин шуна? Юха гайта сунна. Дика ду .

• Йозанан жима элп в яздар.

Уьн т1ехь гойту хьехархочо в элпан яздар.

-Т1адам буьллу мог1анна юккъе , тасалург а юьллуш хьалавоьду белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе кхаччалц. Хьаьвзаш охьавог1у билалонна деллачу сизе терра , лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Кхузахь хьаьвзаш хьалавоьду лакхарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Кхузахь хьаьвзаш аьрру аг1ор вахарца д1акъовлу элп.

• Х1аваэхь яздо йозанан жима элп в.

• Кисточкица яздо йозанан жима элп в.

• Т1ептарш т1ехь д1аяздо йозанан жима элп в.

вввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввввв

• Йозанан доккха элп В яздар.

Уьн т1ехь гойту хьехархочо.

-Т1адам буьллу лакхарчу белхан мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе. Билгалонна деллачу сизе терра охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Кхузахь аьрру аг1ор воьрзуш хьалавоьду , хьавзаш , сиз гатдеш . Юха аьтту аг1ор воьду сизах шад беш дехьаволу. Аьтту аг1ор хьалавоьду лакхарчу белах мог1анна , г1оьнан мог1анна юккъе кхаччалц. Кхузахь хьаьвзаш охьавог1у лакхарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц , хьаьрк «к1езиг» юьллу ,к1егарволу. Хьаьвзаш охьавог1у лахарчу белхан мог1анна т1е кхаччалц. Кхузахь хьаьвзаш аьрру аг1ор воьдуш д1акъовлу элп В.

• Т1ептарш т1ехь д1аяздо йозанан доккха элп В

В В В В В В В В В В В В В В В В В В В В В В В В В

-Х1ун кхиамаш бехира аша? (Суна 1еми йозанан жима , доккха а элпаш яздан).

-Хьан бира угар дика болх? Цунна д1алур ю вай локъам.

-Бераш кхин д1а а Ц1ен куй болчунна г1о дархьамара вайна г1ора оьшу. Цундела вай садо1ур ду.

5. Сада1аран миноташ.

Жима Ваха г1отту

Мало йоцуш хьала.

Мел хан яьлла,хотту,

Т1аккха йо зарядка.

Охьа—хьалате1а,

Ирх а кхиссало,

Цхьана меттехь воду,

Х1уммаъ к1ад ца ло.

Пхьаьрсаш, накха башош,

Сихха кхорзу хи,

Дег1е «зузз» доуьйтуш,

Хиларх шийла и.

Цергаш, юьхь—куьг дила

Цунна диц ца ло.

Морса гата хьокхуш,

Иза вакъало.

(Хь. Саракаев)

(Бераша Вахас дийрриг до)

6. 1амийнарг т1еч1аг1дар.

• Дешан схема х1оттор.

-Х1етал-метал хаьийла шуна:

Суна лаьа хелхавала:

Даг чохь болуш вай цхьа бала.

Школехь ду хезаш тата:

Бераша ю етташ…. (Вота).

-Х1ун ю иза ? (Вота).

-Маса дешдакъа ду ВОТА дешан? (Шиъ).

-Муьлханиг ду хьалхара дешдакъа? (ВО).

-Муха дешдакъа ду и : диллина я къевлина? (Диллина).

-Шолг1аниг? (ТА).

-Муха дешдакъа ду и : диллина я къевлина? (Диллина).

-Маса элп ду ВОТА дашехь? (Диъ).

-Ала ВВОТА. Муьлханиг ду хьалхара аз? (В).

-Аз (В) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъаза).

-Ала ВООТА . Муьлханиг ду шолг1а аз ? (О).

-Аз (О) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).

-Ала ВОТТА. Муьлханиг ду кхоалг1а аз? (Т).

-Аз (Т) мукъа ду я мукъаза ду ? (Мукъаза ).

-Ала ВОТАА. Муьлханиг ду доьалг1а аз? (А).

-Аз (А) мукъа ду я мукъаза ду? (Мукъа).

-ВОТА дашехь аьзнийн цхьанаэдаларш дуй? (Ду ВО , ТА).

-Муха билгалдоху уьш схеми т1ехь? (Ши бос болчу еък1овшца).

-Йилла и схема. (Уьн т1ехь болх бо цхьана беро , вукхара тептарш т1ехь бо).

-Хьан бина угар нийса болх? (Аса схема нийса йиллина)

-Ахьа кхин а цхьаъ локъам яьккхи Ц1е куй болчунна . Гой шуна и ч1ога самукъадаьлла ю вай тоьлаш.

• Дешдакъош яздар.

• Уьн т1ехь гойту хьехархочо в элп кхечу элпех муха хота деза.

ва во ву ви ве

-Хьан язди гуттара хаза? Мила ву Ц1е куй болчун гуттара дика доттаг1? (Аса язди хаза дешдакъош).

• Кхоллараллин болх. Вошалла дешан кластер х1оттор.

-Вай жима ловзур ду. Бераш шоьгахь ду суьрташ вошаллех лаьцна дог1уш дерш , ца дог1урш. Вошалла дош юккъе а дуьллуш , цуьнца дог1у суьрташ цунна горах д1алета де.

7. Жам1 дар.

• В элпах лаьцна байт 1амор.

— Стенах тера ду элп?

Куьзганаш ас «холчу х1иттий»:

Стоьл т1ехь aгlop ирах1иттий,

Ший а ма1аас д1аяьккхи,

В — элп царах хили т1аккха.

-Муьлха элп ду дуьйцург? (Элп В).

-Х1ун хаьа шуна цунах лаьцна?

8. Рефлекси.

-Хьан ди угаре дика г1о ? Мила дика воша ала мегарг?

29-г1а урок.

Урокан ц1е: « Йозанан жима а , доккха а элпаш в , В яздар».

1алашо: йозанан жима а , доккха а элпаш в , В кхин д1а а довзийтар. Уьш шаьш а , дешдакъошкахь а , дешнашкахь а яздан 1амор.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1 .Предметни: берашна кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элп а в , В . 1емар ду уьш нийса а ,хаза а яздан.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду шайн белхан план х1отто . Планан рог1алла а а ларъеш кхиамаш баха. Берашна хуур ду шайн кхиамаш бовза , царех пайдаэца . 1емар ду кхачамбацарш ган уьш д1адаха.

• Коммуникативни: берашна 1емар ду хьехархочун хаттаршна дуьззина а , доцца а жоьпаш дала. Хуур ду шайна хетарг д1аала . Берашна 1емар ду шайн нийсачу накъосташца , вокхачуьнца а а , жимачуьнца а къамел д1адахьа.

• Познавательни: берийн алсамдер ду тидаме хилар , ойлаяр . 1емар ду аьзнийн башхаллаш йовза, уьш схеманашкахь билгалъяха. Дешнаш довзар а алсамдер ду берийн. (Дош вирд девзар ду).Берийн алсамдер ду аьзнаш ,элаш довзар, церан башхаллаш йовзар.

3. Личностни: берийн лаам хир бу дика деша , нохчийн мотт бовза. Берашна дика 1емар ду урокехь лело дезарг . Берашна хуур ду шаьш бусалба хилар , бусалба нехан низамшайн амалехь кхио 1емар ду.

Урок д1аяхьар.

1. Маршалла хаттар.

2. Дешаре шовкъ кхоллар.

• Ловзар : «Совнаха дош караде».

-Бераш д1адеша дешнаш. (Уьн т1е д1аяздо хьехархочо).

Тата , татол, таллархо , тхо, вирд.

-Муьлха дош ду совнаха? (Вирд).

-Х1унда ду и дош совнаха? (Дисначу дешнийн юьххьехь ду элп Т, ткъа ВИРД дешан юьххьехь ду элп В).

-Х1ун ю вирд? (Берийн жоьпаш).

-Муьлха аз ду ВВИРД аьлча дешан юьххьехь хезарг? (В).

-Муьлхачу элпаца билгалдо аз (В) йозанехь? (В элпаца).

-Х1ун 1амор ду ва тахана? (Берийн жоьпаш).

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш вайн доттаг1 Ц1е куй берг ч1ог1а самукъадаьлла д1аяхана, вай борз эша йина. Цо вай хьошалг1а кхойкху ша йолчу. Шуна борз дуьхьал ца кхетийта , цо буьйцу нийса некъ. И некъ шуна бевзар бу , Ц1е куй болчо даийтина т1едахкарш кхочушдича. Уьш ду б1араш т1ехь. Шайга балур болу болх билгалбаккха ,схьадийца х1ораммо ша ден дерг. Х1ун кхиамаш бохур бу аша?

-Бераш, вайна тахана кхин д1а а девзар ду йозанан жима а , доккха а элпаш в ,В. 1емар ду уьш дешдакъошкахь , дешнашкахь кхечу элпашца хоьттина яздан.

4. Йозанан жима а , доккха а элпаш в ,В вовшех хоьттина , дешнашкахь кхечу элпаца а яздар.

• Тептарш т1ера мог1анаш д1аязбо.

(Хьехархочо цкъа хьалха гойту уьн т1ехь).

Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв Вв

-Х1ун кхиамш бехи аша? (Суна 1еми элпаш в ,В яздан).

-Хьанна дог1у б1араш? Уггаре хаза язйинарг г1ур ву Ц1ен куй берг йолчу хьошалг1а.

• Дешдакъош яздар.

(Хьехархочо цкъа хьалха гойту уьн т1ехь).

Ва Во Ви Ве Ву

-Х1ун кхиамш бехи аша? (Суна 1еми дешдакъошкахь элп В яздан).

-Хьанна дог1у б1араш? Уггаре хаза язйинарг г1ур ву Ц1ен куй берг йолчу хьошалг1а.

• Фонетически зарядка.

-Чохь йисина хьалаяла г1ертачу машено х1ун до? («Вв-в-в»).

-Муьлха аз хеза ? (В).

• Ловзар.

1. В — элпа т1ера д1аюьйлалуш йолу ц1ераш яха (Ваха, Висита, Вах1аб, Вахьид, Вадуд, Вахарсолта, Валид).

2. Нагахь санна дашехь аз В хазахь, хьалаг1овтта: не1, кор,ваша, сахьт, къолам, мовлад, туьппалг, шовда, ма1а, куьзга, ворда, ворта.

5. Сада1аран миноташ.

Вай яздира, яздира,

Куьйган п1елгаш к1адделира.

Вай жима садо1ур ду,

Т1аккха юха а яздийр ду.

6. 1амийнарг т1еч1аг1дар.

• Дешнаш яздар.

Уьн т1е д1аяздо.

Ваха, Валид, Авалу.

Вота , ворта , довха , бовха , ваха.

-Д1адеша дешнаш. Муьлха дешнаш яздина даккхийчу элпашца ? Х1унда?

-Х1ун кхиамш бехи аша? Хьан дехи б1араш?

• Предложенеш язъяр.

Уьн т1е д1аязйо предложенеш.

Малх бовха бу . Малхо вохво. Малхо хи а дохдо.

—Д1аеша хьалхара предложении. Маса дош ду цу предложенехь? Муьлханиг ду хьалхара дош? Шолг1аниг? Кхоалг1аниг? Х1отта е предложенин схема. (Бераша схема юьллу , уьн т1ехь йиллинчуьнца нийса хилар толлу).

-Х1ун кхиамш бехи аша ?(Суна 1еми предложенеш язъян).

7. Жам1 дар.

-Муьлха элпаш девзира шуна? (Тхуна девзира йозанан жима а , доккха а элпаш в ,В).

-Муьлха аз билгалдо В элпо? (В).

-Аз (В) мукъа ду я мукъаза ду?

8. Рефлекси.

-Ц1ен куй берг шуна ч1ога реза ю. Шу хьошалг1а кхачале кечам беш ю. Дийца муьлханиг воьдуш ву хьошалг1а? Х1ун кхиамаш бехи аша?

-80%

Похожие файлы

• УМК Гармония «Карточки по русскому языку по темам» 3 класс

• Классный час «Царство растений»

• Презентация к уроку

• Презентация к уроку ОРКСЭ по курсу «Основы православной культуры» на тему «Что говорит о Боге православная культура

• Презентация к уроку