Рассказ про березу на чувашском языке

Вĕрентекен:Такина Алевтина Александровна                                 

Предмет: Чăваш чĕлхи (вырăс чĕлхиллĕ
шкул).

Ачасен ÿсĕмĕ: 8-мĕш класс.

Вĕренÿ кĕнеки:

Печников
О.И., Печникова М.Н. Чăваш сăмахĕ:Вырăс шкулĕн 8-мĕш класĕ валли / О.И.Печников, М.Н.Печникова.– Шупашкар, Чăваш
кĕнеке изд-ви, 2008.

Урок теми:Хурăн.

Урок тĕсĕ: Хутăш урок.

Вĕренÿ
тĕллевĕсем: хурăнпа тĕплĕн паллаштарасси, чăвашла
предложенисене грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркелес ăслайсемпе хăнăхусене
çивĕчлетесси.

Аталантару
тĕллевĕсем: Çыхăнуллă пуплеве, шухăшлава, тимлĕхе,
вулав хăнăхăвĕсене, ыйтусене  хуравлас ăсталăха аталантарасси.

Сапăрлăх
тĕллевĕсем: Ачасен тавра курǎмне пуянлатасси, тăван
тавралăха сăнама, юратма, ÿсен-тăран тĕнчин илемĕпе киленме хăнăхтарасси, унăн
илемне упрама вĕрентесси.

Усă курнă технологисем: критикăллă шухăшлав, информаципе
хутшăну, проблемăллă вĕренÿ, сывлăха упракан, харпăрлăха аталантаракан, ушкăнра
хутшăнса ĕçлеме хăнăхтаракан технологисем.

Ĕç мелĕсемпе меслечĕсем: вĕренÿ кĕнекипе
(учебникпа) ĕçлени,   çыхăнуллă калав йĕркелени, словарь ĕçĕ, текстпа
ĕçлени (илемлĕ вулани, куçару), ыйту-хурав, учитель сăмахĕ, калаçу, проблемăллă
ыйтăва хуравлани, тишкерÿ-пĕтĕмлетÿ, танлаштару, çурма сасăпа, саспа вуласси,
суйлавлă вулав, ушкăнăн-ушкăнăн ĕçлесси, презентаципе усă курни, учитель панă
ыйтăва текстра тупса вуласси, лару-тăру моделĕсене улăштарни (ĕçленĕ тата
калаçнă чух пĕр ĕçрен тепĕр ĕç çине хăвăрт куçни), инсерт мелĕ, кластер
йĕркелесси (инсерт мелĕн элеменчĕ),

вăйă меслечĕ, “Тĕрлĕ тĕслĕ чечексем” рефлекси мелĕ.

Чĕлхе теорийĕ: предложенисене грамматика
тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркелеме хушакан правило.

Курăмлăх хатĕрĕсем: компьютер, проектор,
экран, Pover Point программăпа ачасем     валли хатĕрленĕ презентаци, хур тата
хурăн  ÿкерчĕкĕсем,  Ăсан Уçăпĕн кĕнекисем, хурăн сĕткенĕ, ЧР Хĕрлĕ кĕнеки,  “
Хурăнăн усси” выставка,  тĕрлĕ тĕслĕ чечексем.

Усă курнă литературăпа интернет ресурсĕсем:

1. Печников О.И., Печникова М.Н. Чăваш
сăмахĕ:Вырăс шкулĕн 8-мĕш класĕ валли, / О.И.Печников, М.Н.Печникова.– Шупашкар, Чăваш кĕнеке изд-ви, 2008.

2.
Печников О.И. Вырăс шкулĕн 8-мĕш класĕнче чăваш чĕлхи урокĕсем: меслет
сĕнĕвĕсем / О.И.Печников,
М.Н.Печникова.  – Шупашкар:
Чăваш Республикин вĕренÿ институчĕн издательствин центрĕ, 2010.

3.
Чăваш чĕлхи: вырăс шкулĕсенчи I—IX классен программи / И.А. Андреев профессор хатĕрленĕ. – Шупашкар, 2004

4. Родной край(6-7 класс) /
Елена Енькка. –  Чебоксары, 2005.

5. Алексеев  О. (Ăсан Уçăпĕ) Чăваш вăрманĕ = Чувашский лес : [учеб.
пособие] / Осип Алексеев. – изд. 2-е, испр., доп. – Кугеси, 2001. – 224с. ;
 

6. dic.academic.ru  Словари и энциклопедии на Академике
(фразеологизмы)

7.

Слайдсен аннотацийĕ

1-мĕш слайд: Ачасене урока йĕркелесси.

2-мĕш слайд: Тĕрĕс калăр! (Фонетика зарядки).  

3-мĕш слайд: Тупмалли юмах.

4-мĕш слайд: Ăсан Уçăпĕ çинчен çырнă информаци.

 5-мĕш слайд: Словарь ĕçĕ ирттермелли сăмахсем.

 6-мĕш слайд: Текста мĕнле ăнланнине пĕр-пĕрне
ыйтусем парса тĕрĕсленĕ чух фон вырăнне усă куракан хурăнлăх ÿкерчĕкĕ.
Кану саманчĕ (гиперссылка ÿкерчĕк). Гиперссылка хурăн туратти
(хурăнăн усси презентаци тухать).

7-мĕш слайд: Хурăнсен тăватă пахалăхĕ.

 8-мĕш слайд: Эх, юррăм, янăра! (юрăсен списокĕ) +  кĕвĕ файлĕ.

 9 -мĕш слайд: Çыру ĕçĕ ирттернĕ чух фон
вырăнне усă куракан хурăнлăх ÿкерчĕкĕ.

10-мĕш слайд: Çĕнĕ Шупашкарти хула варринчи
çÿллĕ хурăн.

             11-мĕш
слайд: 4 çулталăк вăхăтĕнчи хурăнсем + (гиперссылка
ÿкерчĕк “Хĕллехи хурăнсем”)  резерв:(+вырăс ÿнерçисен хурăна
халалланă ÿкерчĕкĕсем (гиперссылка сăрăсем)_

12-мĕш слайд: Пĕтĕмлетÿ+ cапăрлăх саманчĕ ирттернĕ чух усă куракан фон.

13-мĕш слайд:Суйлавлă килти  ĕç.

14-мĕш слайд :Ачасене  урокри ĕçшĕн тав
туни, сыв пуллашни.

Урок юхăмĕ.

Класа урока
йĕркелени. (1 слайд)

-Сывлăх
сунатăп, ачасем!

-Сывлăх
сунатпăр, Алевтина Александровна!

            Вĕренекенсем:
Шăнкăр – шăнкăр шăнкăрав,

                                
      Акă иртрĕ те тăхтав.

                                
      Ларар парта хушшине,

                                        Пуçлар
чĕлхе урокне.

 Вĕрентекен:  Ан ÿркенĕр, ăслă пулăр,

                         
Пĕлмелли питех нумай,

                         
Шырăр, тупăр, çырăр, вулăр,

                         
Çивĕчленĕр тĕрлĕ май
(П.Хусанкай)

  I.Фонетика
зарядки. (2 слайд)

 —
Кăштах чĕлхесене вылятса илер-ха.

  
ĕ-çĕ-ĕç                       

   ĕçлеме
пуçлар          

  
ă-сă-ăс                      

 
 ăслăрах пулар              

 «
Ик чĕлхе вăл —  ик ăс маншăн, эп пуласшăн ик ăслах».

ü 
учитель хыççăн ачасем вулаççĕ

ü 
вырăсла куçарасси

ü 
ушкăнпа, пĕчченшерĕн
вулаттарасси                                             

II.Урокăн темипе,
тĕллевĕсемпе паллаштарни.

1.     
Умĕнхи калаçу.

            —  Учебникри
текстсене пайсем (модульсем) çине уйăрнă. Ачасем, пурĕ миçе модуль?

Паянхи урокра эпир
сирĕнпе «Ÿсен-тăран тĕнчи» пая (модуле) пуçлатпăр.Çак модуле вĕренме  

пурĕ 17 урок
уйăрнă. Паян пирĕн пĕрремĕш урок.

        Эпĕ сире
пĕр тупмалли юмах парасшăн.

Хĕлле
ăшăтать,

             
Çуркунне савăнтарать,

Çулла
сивĕтет,

            
Кĕркунне тăрантарать.

     Мĕн
вăл? (йывăç)

(Ачасем
тупсăмне  калаççĕ)

              Айтăр 
вăйă выляр-и?

              Йывăç ячĕсене пĕлнине

              Тěрĕслесе пăхар-и?              (Ачасем
йывăç ячĕсене калаççĕ.)

       -Паянхи
урокра вара  мĕнле йывăç çинчен тĕплĕнрех  калаçасси те тупмалли юмах
тупсăмĕнчен палăрĕ.

       Мĕнле
кайăк  ячĕ çумне ăн хушсан йывăç ячĕ пулать?( 3 слайд)

Çапла вара,  хурăн
çинчен калаçăпăр. « Хурăн» текста тишкерÿллĕн вулăпăр,   çыхăнуллă пуплеве, вулав,
куçару хăнăхăвĕсене аталантарăпăр, чăвашла предложенисене грамматика тĕлĕшĕнчен
тĕрĕс йĕркелес хăнăхусене çивĕчлетĕпĕр.     

      III.Çĕнĕ материала вĕренни.

-Ачасем, эсир
хурăн çинчен мĕн пĕлетĕр?  (Ачасем хурăн çинчен мĕн
пĕлнине калаççĕ.)

1.Текстпа ĕçлени.

      — Кĕнекесене
170-мĕш страницăна уçатпăр, «Хурăн» текста
тупатпăр.

      — Ку текста
кам çырнă?

                   -Кам-ха вăл Ăсан Уçăпĕ? (4слайд) (Унăн
кĕнекисене кăтартмалла.)

1).Словарь ĕçĕ. (5слайд)

       -Текста
лайăх ăнланма малтан словарь ĕçĕ туса ирттерĕпĕр. Çак
сăмахсенчен эсир хăшĕсене пĕлетĕр?

 2).Текста  вулани.

  -Халĕ текста  пĕтĕмĕшле вулăпăр.(Текста вуланă май ачасем Инсерт
мелĕпе усă курса кăранташпа хăйсене шухăшлаттаракан, кăсăклантаракан вырăнсене
паллă туса пыраççĕ:

-Тимлĕ пулăр, ăнланма   тăрăшăр, ударенисене асăрхăр. Текстăн
содержанине вырăсла каласа пама хатĕрленĕр.

3).Текст
содержанине вырăсла калаттарасси (аудировани).

4).Текста çурма
сасăпа вулаттарасси, Инсерт таблицине тултарасси.

    — Следующим
шагом будет заполнение таблицы «Инсерт», количество столбцов которой
соответствует числу значков маркировки:

«V» – соответствует тому, что знаю ( пĕлетĕп)	«+» – является для меня  новым (ку маншăн çĕнĕ)	«?» – непонятно, не понимаю (ăнланмалла мар, ăнланмастăп)

·   
Инсерт таблицисене  тишкересси.

5).Суйлавлă вулав.

           -Текстра
 паян паллашнă çĕнĕ сăмахсем тата сăмах майлашăвĕсем  пур предложенисене тупса
вуламалла.

 6).Ыйтусене хуравлаттарасси.

        —Текста
мĕнле ăнланнине пĕр-пĕрне ыйтусем парса тĕрĕслĕпĕр. (Ачасем пĕр-пĕрне ыйтусем
параççĕ.) (6слайд)

ü 
 Кану саманчĕ (6слайд+
гиперссылка ÿкерчĕк)

            Айтăр, эпир
те вăйă картине тăрар,     

           «Хурăн
çулçи çурăлсан» юрра шăрантарар.

2. Ушкăнсемпе
ĕçлени.

         -Халĕ
ушкăнсемпе ĕçлĕпĕр. Пирĕн виçĕ ушкăн, кашни ушкăнта консультантсем (чăвашла
лайăх ăнланакан, пĕлекен ачасем) пур.

(6слайд+ гиперссылка хурăн туратти (хурăнăн усси презентаци тухать)

         -Ачасем,
хурăнăн мĕн пур?(Хурăнăн вулли,туратти,çулçи,кăчки,хуппи,тымарĕ пур.)

         -Унăн
кашни пайĕ усă кÿрет.

v
Грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс предложенисем йĕркелесси.

(кашни
ушкăна карточка валеçсе памалла)

1ушкăн: Хурăнăн туратлă тăррин усси çинчен. 

2ушкăн: Хурăнăн вуллин усси çинчен.                  ( япалисене кăтартмалла!)

3ушкăн: Хурăнăн хуппин
усси çинчен.

            (Кашни ушкăнтан пĕр ача  тухса калаçать.)

 1 ушкăн……. .

        —  Кам
мунчара çапăнма юратать? (Ачасем хуравлаççĕ)

          — Кама
«Хурăн пăтти çитернĕ»?

Березовая
каша» – фразеологический оборот, символически
обозначающий наказание за проступок. Когда то, в старые времена, на Руси из
голых березовых веток делали розги и били ими детей за озорство и хулиганство.
Это как бы родительский вид наказания преимущественно.

— Никамăн та «Хурăн пăтти»
çиес марччĕ.

2 ушкăн………                           

3 ушкăн………    

        Ушкăнсен ĕçĕсене хаклани.                

Хурăн тымарĕн усси çинчен калаçасси.

    -Çуркунне çынсем хурăн шывне тутанса пăхма васкаççĕ.

       -Кам хурăн
шывĕ ĕçсе курнă?

      -Эсир хурăн
шывĕ çинчен мĕн пĕлетĕр? (Ачасем калаççĕ.)

      -Ачасем,
сĕткенне юхтарса хурăна сиен кÿрес  марччĕ! Атьăр, лавккара сутакан хурăн
сĕткенне астивсе пăхар. (Ачасем хурăн шывне ĕçеççĕ)

      -Ачасем, эсир
пĕлетĕр-и хурăнăн хăйĕн кунĕ те пур иккен.  Ака уйăхĕн 11-мĕшĕ – Хурăн кунĕ
шутланать.

      (7 слайд)
Халăх авалах хурăнсен тăватă пахалăхне хисепленĕ. Пĕрремĕш вăл — тавралăха илем
кÿни, иккĕмĕш — тасалăхра тытни, виççĕмĕш — шăв-шава лăплантарни,  тăваттăмĕш
—  чир-чĕртен сыватни.

    3.Эх, юррăм, янăра! (8 слайд)

     — Хурăн
йывăççин илĕртÿлĕхĕ, илемлĕхĕ, асамлă туртăмĕ тĕрлĕ юрăсенче  тĕл пулать.

       -Айтăр, кĕвĕ янăравĕпе куçсене кантарса
илер. (Кĕвĕ янăрать.(1 çаврăм))

       —Мĕнле юрă кĕввине итлерĕмĕр? («Во поле берёза стояла»)

       -Вырăссен те хурăн çинчен вăйă юрри
пур.

  4.Грамматика
материалĕпе ĕçлесси (Çыру ĕçĕ). (9 слайд)

      — Хурăнсем 
нумай ÿсекен вырăна пĕр сăмахпа мĕнле калаççĕ?

       — Хурăнлăх
мĕнле курăнать? Текстри пĕрремĕш предложенипе хуравлатпăр.

        -Ку
предложение грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркеленĕ-и?

        -Мĕншĕн
тĕрĕс йĕркелемен тесе шутлатăр? (Вĕренекенсем чăваш чĕлхинче предложенисене
грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркелеме хушакан правилăна калаççĕ, вырăс
чĕлхинчипе танлаштараççĕ,)

       -Тĕрĕс
предложение çыратпăр.

       -Хурăнлăх
сăмаха тытăмĕ тăрăх тишкеретпĕр.

IV.Калаçу йĕркелесси.

1. Çĕнĕ
Шупашкарти хурăнсем.

       -Пирĕн
хулара хурăнсем ÿсеççĕ-и?

       -Вĕсене ăçта
курма пулать?

       -Хула
варринче те çÿллĕ хурăн ÿсет. Асăрханă-и? (10 слайд)

2.Шкул картишĕнчи
хурăнсем.

     -Шкул картишĕнче
хурăнсем пур-и?

     -Пурĕ миçе
хурăн ÿсет-ши? Уроксем хыççăн шутласа тухăр.

     -Пирĕн кабинет
чÿречисем умĕнче те хурăнсем ÿсеççĕ. Çак хурăнсен илемĕпе киленетпĕр.

 Хĕлле те çав
тери капăр ку йывăç.  Шап-шурă пас тытнăскерне пăхса ытараймастăн.  

     (11 слайд) Ахальтен
мар пулĕ, чăваш ÿнерçисенчен  нумайăшĕ хăйсен ĕçĕсене хурăна халалланă.

     (12 слайд+гиперссылка
ÿкерчĕк “Хĕллехи хурăнсем”)

V.Урока пĕтĕмлетни.

    — Паянхи урокра  мĕнле йывăç
çинчен калаçрăмăр?

     -Сире хурăн
килĕшет-и?

     -Мана та питĕ
килĕшет.

    — Ачасем, сире
паянхи урок килĕшрĕ-и?

1)Ачасем хăйсен
кăмăлне тĕрлĕ тĕслĕ  чечексемпе  палăртни.

              Кашни ачан конвертра тĕрлĕ тĕслĕ чечексем. Ачасем кирлĕ
тĕслĕ чечексене суйласа илеççĕ те  чечек çыххи тăваççĕ, хăйсен мĕнле кăмăл
пулнине калаççĕ.

    Симĕс чечек
— паянхи темăна ăнлантăм,

     cарă чечек
–пĕтĕмпех ăнланаймарăм,

     кăвак  чечек
– паянхи урок килĕшрĕ,

     хĕрлĕ чечек –
нимĕн те ăнланмарăм,

     хура чечек – урок
килĕшмерĕ.

Пĕтĕмлетÿ+cапăрлăх саманчĕ: Шурă хурăн. Илемлĕ те
вăл, усăллă та. Хамăр тавралăхри çак ырă йывăçа кашнинех упрама тарăшмалла, ăна
лартса ÿстермелле, пăхмалла, унăн илемĕпе киленмелле.  Ахальтен мар пулĕ шурă
хурăн чăваш халăх чунĕнче сăнарланса юлнă, Раççей халăхĕн символĕ пулса тăнă.
(12 слайд)

VI.Киле ĕç пани.
(13 слайд)

       -Хурăн çинчен пĕр урокра калаçса та пĕтерес çук.Килте тумалли ĕç
суйлавлă пулать:

1)  
Хурăн çинчен Интернетра, кĕнекесенче интереслĕ материал
тупмалла.

2)  
Кластер тумалла.            3)Презентаци 
тата буклет  туса килме те юрать.

VII. Ачасен ĕçне
хаклани. Маттур, ачасем. Аван ĕçлерĕр.

Урокра ĕçленĕшĕн хăвна мĕнле паллă лартатăн?
Суйла.(Кашни ачана валеçсе памалла.)

  VIII. Урока сăвă
йĕркисемпе вĕçлени.             

Вĕрентекен:Такина Алевтина Александровна

Предмет: Чăваш чĕлхи (вырăс чĕлхиллĕ шкул).

Ачасен ÿсĕмĕ: 8-мĕш класс.

Вĕренÿ кĕнеки:

Печников О.И., Печникова М.Н. Чăваш сăмахĕ:Вырăс шкулĕн 8-мĕш класĕ валли / О.И.Печников, М.Н.Печникова.- Шупашкар, Чăваш кĕнеке изд-ви, 2008.

Урок теми:Хурăн.

Урок тĕсĕ: Хутăш урок.

Вĕренÿ тĕллевĕсем: хурăнпа тĕплĕн паллаштарасси, чăвашла предложенисене грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркелес ăслайсемпе хăнăхусене çивĕчлетесси.

Аталантару тĕллевĕсем: Çыхăнуллă пуплеве, шухăшлава, тимлĕхе, вулав хăнăхăвĕсене, ыйтусене хуравлас ăсталăха аталантарасси.

Сапăрлăх тĕллевĕсем: Ачасен тавра курǎмне пуянлатасси, тăван тавралăха сăнама, юратма, ÿсен-тăран тĕнчин илемĕпе киленме хăнăхтарасси, унăн илемне упрама вĕрентесси.

Усă курнă технологисем: критикăллă шухăшлав, информаципе хутшăну, проблемăллă вĕренÿ, сывлăха упракан, харпăрлăха аталантаракан, ушкăнра хутшăнса ĕçлеме хăнăхтаракан технологисем.

Ĕç мелĕсемпе меслечĕсем: вĕренÿ кĕнекипе (учебникпа) ĕçлени, çыхăнуллă калав йĕркелени, словарь ĕçĕ, текстпа ĕçлени (илемлĕ вулани, куçару), ыйту-хурав, учитель сăмахĕ, калаçу, проблемăллă ыйтăва хуравлани, тишкерÿ-пĕтĕмлетÿ, танлаштару, çурма сасăпа, саспа вуласси, суйлавлă вулав, ушкăнăн-ушкăнăн ĕçлесси, презентаципе усă курни, учитель панă ыйтăва текстра тупса вуласси, лару-тăру моделĕсене улăштарни (ĕçленĕ тата калаçнă чух пĕр ĕçрен тепĕр ĕç çине хăвăрт куçни), инсерт мелĕ, кластер йĕркелесси (инсерт мелĕн элеменчĕ),

вăйă меслечĕ, «Тĕрлĕ тĕслĕ чечексем» рефлекси мелĕ.

Чĕлхе теорийĕ: предложенисене грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркелеме хушакан правило.

Курăмлăх хатĕрĕсем: компьютер, проектор, экран, Pover Point программăпа ачасем валли хатĕрленĕ презентаци, хур тата хурăн ÿкерчĕкĕсем, Ăсан Уçăпĕн кĕнекисем, хурăн сĕткенĕ, ЧР Хĕрлĕ кĕнеки, » Хурăнăн усси» выставка, тĕрлĕ тĕслĕ чечексем.

Усă курнă литературăпа интернет ресурсĕсем:

1. Печников О.И., Печникова М.Н. Чăваш сăмахĕ:Вырăс шкулĕн 8-мĕш класĕ валли, / О.И.Печников, М.Н.Печникова.- Шупашкар, Чăваш кĕнеке изд-ви, 2008.

2. Печников О.И. Вырăс шкулĕн 8-мĕш класĕнче чăваш чĕлхи урокĕсем: меслет сĕнĕвĕсем / О.И.Печников, М.Н.Печникова. — Шупашкар: Чăваш Республикин вĕренÿ институчĕн издательствин центрĕ, 2010.

3. Чăваш чĕлхи: вырăс шкулĕсенчи I-IX классен программи / И.А. Андреев профессор хатĕрленĕ. — Шупашкар, 2004

4. Родной край(6-7 класс) / Елена Енькка. — Чебоксары, 2005.

5.

6

Алексей Шадриковăн « Шурă хурăн» юррн. dic.academic.ru Словари и энциклопедии на Академике (фразеологизмы)

7.

Слайдсен аннотацийĕ

1-мĕш слайд: Ачасене урока йĕркелесси.

2-мĕш слайд: Тĕрĕс калăр! (Фонетика зарядки).

3-мĕш слайд: Тупмалли юмах.

4-мĕш слайд: Ăсан Уçăпĕ çинчен çырнă информаци.

5-мĕш слайд: Словарь ĕçĕ ирттермелли сăмахсем.

6-мĕш слайд: Текста мĕнле ăнланнине пĕр-пĕрне ыйтусем парса тĕрĕсленĕ чух фон вырăнне усă куракан хурăнлăх ÿкерчĕкĕ. Кану саманчĕ (гиперссылка ÿкерчĕк). Гиперссылка хурăн туратти (хурăнăн усси презентаци тухать).

7-мĕш слайд: Хурăнсен тăватă пахалăхĕ.

8-мĕш слайд: Эх, юррăм, янăра! (юрăсен списокĕ) + кĕвĕ файлĕ.

9 -мĕш слайд: Çыру ĕçĕ ирттернĕ чух фон вырăнне усă куракан хурăнлăх ÿкерчĕкĕ.

10-мĕш слайд: Çĕнĕ Шупашкарти хула варринчи çÿллĕ хурăн.

11-мĕш слайд: 4 çулталăк вăхăтĕнчи хурăнсем + (гиперссылка ÿкерчĕк «Хĕллехи хурăнсем») резерв:(+вырăс ÿнерçисен хурăна халалланă ÿкерчĕкĕсем (гиперссылка сăрăсем)_

12-мĕш слайд: Пĕтĕмлетÿ+ cапăрлăх саманчĕ ирттернĕ чух усă куракан фон.

13-мĕш слайд:Суйлавлă килти ĕç.

14-мĕш слайд :Ачасене урокри ĕçшĕн тав туни, сыв пуллашни.

Урок юхăмĕ.

Класа урока йĕркелени. (1 слайд)

-Сывлăх сунатăп, ачасем!

-Сывлăх сунатпăр, Алевтина Александровна!

Вĕренекенсем: Шăнкăр — шăнкăр шăнкăрав,

Акă иртрĕ те тăхтав.

Ларар парта хушшине,

Пуçлар чĕлхе урокне.

Вĕрентекен: Ан ÿркенĕр, ăслă пулăр,

Пĕлмелли питех нумай,

Шырăр, тупăр, çырăр, вулăр,

Çивĕчленĕр тĕрлĕ май (П.Хусанкай)

I.Фонетика зарядки. (2 слайд)

— Кăштах чĕлхесене вылятса илер-ха.

ĕ-çĕ-ĕç

ĕçлеме пуçлар

ă-сă-ăс

ăслăрах пулар

« Ик чĕлхе вăл — ик ăс маншăн, эп пуласшăн ик ăслах».

• учитель хыççăн ачасем вулаççĕ

• вырăсла куçарасси

• ушкăнпа, пĕчченшерĕн вулаттарасси

II.Урокăн темипе, тĕллевĕсемпе паллаштарни.

1. Умĕнхи калаçу.

— Учебникри текстсене пайсем (модульсем) çине уйăрнă. Ачасем, пурĕ миçе модуль?

Паянхи урокра эпир сирĕнпе «Ÿсен-тăран тĕнчи» пая (модуле) пуçлатпăр.Çак модуле вĕренме

пурĕ 17 урок уйăрнă. Паян пирĕн пĕрремĕш урок.

Эпĕ сире пĕр тупмалли юмах парасшăн.

Хĕлле ăшăтать,

Çуркунне савăнтарать,

Çулла сивĕтет,

Кĕркунне тăрантарать.

Мĕн вăл? (йывăç)

(Ачасем тупсăмне калаççĕ)

Айтăр вăйă выляр-и?

Йывăç ячĕсене пĕлнине

Тěрĕслесе пăхар-и? (Ачасем йывăç ячĕсене калаççĕ.)

-Паянхи урокра вара мĕнле йывăç çинчен тĕплĕнрех калаçасси те тупмалли юмах тупсăмĕнчен палăрĕ.

Мĕнле кайăк ячĕ çумне ăн хушсан йывăç ячĕ пулать?( 3 слайд)

Çапла вара, хурăн çинчен калаçăпăр. « Хурăн» текста тишкерÿллĕн вулăпăр, çыхăнуллă пуплеве, вулав, куçару хăнăхăвĕсене аталантарăпăр, чăвашла предложенисене грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркелес хăнăхусене çивĕчлетĕпĕр.

III.Çĕнĕ материала вĕренни.

-Ачасем, эсир хурăн çинчен мĕн пĕлетĕр? (Ачасем хурăн çинчен мĕн пĕлнине калаççĕ.)

1.Текстпа ĕçлени.

— Кĕнекесене 170-мĕш страницăна уçатпăр, «Хурăн» текста тупатпăр.

— Ку текста кам çырнă?

-Кам-ха вăл Ăсан Уçăпĕ? (4слайд) (Унăн кĕнекисене кăтартмалла.)

1).Словарь ĕçĕ. (5слайд)

-Текста лайăх ăнланма малтан словарь ĕçĕ туса ирттерĕпĕр. Çак сăмахсенчен эсир хăшĕсене пĕлетĕр?

Хурăн папки — берёзовая почка

Ăнсăртран — случайно,ненароком

Астив — попробовать,испробовать

Йышăн — занять.занимать

Хайла (кĕвĕле) — сочинять

Вăйă карти — хоровод

Карталанса тăрса — встав в круг, образовывая круг

• пурте пĕрле, ретĕн-ретĕн, уйрăмшарăн вулаççĕ

• сăмахсемпе тата сăмах майлашăвĕсемпе предложенисем тупни.

2).Текста вулани.

-Халĕ текста пĕтĕмĕшле вулăпăр.(Текста вуланă май ачасем Инсерт мелĕпе усă курса кăранташпа хăйсене шухăшлаттаракан, кăсăклантаракан вырăнсене паллă туса пыраççĕ:

v если то, что вы читаете, соответствует тому, что вы знаете;

+ если то, что вы читаете, является для вас новым;

? если то, что вы читаете, непонятно,

(кашни ачана валеçсе памалла)

-Тимлĕ пулăр, ăнланма тăрăшăр, ударенисене асăрхăр. Текстăн содержанине вырăсла каласа пама хатĕрленĕр.

3).Текст содержанине вырăсла калаттарасси (аудировани).

4).Текста çурма сасăпа вулаттарасси, Инсерт таблицине тултарасси.

— Следующим шагом будет заполнение таблицы «Инсерт», количество столбцов которой соответствует числу значков маркировки:

«V» — соответствует тому, что знаю ( пĕлетĕп)

«+» — является для меня новым (ку маншăн çĕнĕ)

«?» — непонятно, не понимаю

(ăнланмалла мар, ăнланмастăп)

• Инсерт таблицисене тишкересси.

5).Суйлавлă вулав.

-Текстра паян паллашнă çĕнĕ сăмахсем тата сăмах майлашăвĕсем пур предложенисене тупса вуламалла.

6).Ыйтусене хуравлаттарасси.

—Текста мĕнле ăнланнине пĕр-пĕрне ыйтусем парса тĕрĕслĕпĕр. (Ачасем пĕр-пĕрне ыйтусем параççĕ.) (6слайд)

• Кану саманчĕ (6слайд+ гиперссылка ÿкерчĕк)

Айтăр, эпир те вăйă картине тăрар,

«Хурăн çулçи çурăлсан» юрра шăрантарар.

2. Ушкăнсемпе ĕçлени.

-Халĕ ушкăнсемпе ĕçлĕпĕр. Пирĕн виçĕ ушкăн, кашни ушкăнта консультантсем (чăвашла лайăх ăнланакан, пĕлекен ачасем) пур.

(6слайд+ гиперссылка хурăн туратти (хурăнăн усси презентаци тухать)

-Ачасем, хурăнăн мĕн пур?(Хурăнăн вулли,туратти,çулçи,кăчки,хуппи,тымарĕ пур.)

-Унăн кашни пайĕ усă кÿрет.

• Грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс предложенисем йĕркелесси.

(кашни ушкăна карточка валеçсе памалла)

1ушкăн: Хурăнăн туратлă тăррин усси çинчен.

2ушкăн: Хурăнăн вуллин усси çинчен. ( япалисене кăтартмалла!)

3ушкăн: Хурăнăн хуппин усси çинчен.

(Кашни ушкăнтан пĕр ача тухса калаçать.)

1 ушкăн……. .

— Кам мунчара çапăнма юратать? (Ачасем хуравлаççĕ)

— Кама «Хурăн пăтти çитернĕ»?

Березовая каша» — фразеологический оборот, символически обозначающий наказание за проступок. Когда то, в старые времена, на Руси из голых березовых веток делали розги и били ими детей за озорство и хулиганство. Это как бы родительский вид наказания преимущественно.

• Никамăн та «Хурăн пăтти» çиес марччĕ.

2 ушкăн………

3 ушкăн………

Ушкăнсен ĕçĕсене хаклани.

Хурăн тымарĕн усси çинчен калаçасси.

-Çуркунне çынсем хурăн шывне тутанса пăхма васкаççĕ.

-Кам хурăн шывĕ ĕçсе курнă?

-Эсир хурăн шывĕ çинчен мĕн пĕлетĕр? (Ачасем калаççĕ.)

-Ачасем, сĕткенне юхтарса хурăна сиен кÿрес марччĕ! Атьăр, лавккара сутакан хурăн сĕткенне астивсе пăхар. (Ачасем хурăн шывне ĕçеççĕ)

-Ачасем, эсир пĕлетĕр-и хурăнăн хăйĕн кунĕ те пур иккен. Ака уйăхĕн 11-мĕшĕ — Хурăн кунĕ шутланать.

(7 слайд) Халăх авалах хурăнсен тăватă пахалăхне хисепленĕ. Пĕрремĕш вăл — тавралăха илем кÿни, иккĕмĕш — тасалăхра тытни, виççĕмĕш — шăв-шава лăплантарни, тăваттăмĕш — чир-чĕртен сыватни.

3.Эх, юррăм, янăра! (8 слайд)

— Хурăн йывăççин илĕртÿлĕхĕ, илемлĕхĕ, асамлă туртăмĕ тĕрлĕ юрăсенче тĕл пулать.

-Айтăр, кĕвĕ янăравĕпе куçсене кантарса илер. (Кĕвĕ янăрать.(1 çаврăм))

-Мĕнле юрă кĕввине итлерĕмĕр? («Во поле берёза стояла»)

-Вырăссен те хурăн çинчен вăйă юрри пур.

4.Грамматика материалĕпе ĕçлесси (Çыру ĕçĕ). (9 слайд)

— Хурăнсем нумай ÿсекен вырăна пĕр сăмахпа мĕнле калаççĕ?

— Хурăнлăх мĕнле курăнать? Текстри пĕрремĕш предложенипе хуравлатпăр.

-Ку предложение грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркеленĕ-и?

-Мĕншĕн тĕрĕс йĕркелемен тесе шутлатăр? (Вĕренекенсем чăваш чĕлхинче предложенисене грамматика тĕлĕшĕнчен тĕрĕс йĕркелеме хушакан правилăна калаççĕ, вырăс чĕлхинчипе танлаштараççĕ,)

-Тĕрĕс предложение çыратпăр.

-Хурăнлăх сăмаха тытăмĕ тăрăх тишкеретпĕр.

IV.Калаçу йĕркелесси.

Войти через Google

или

Запомнить меня

Забыли пароль?

метки: Береза, Символ, Родина, Березка, Почка, Троица, Выглядеть, Считать

Просмотр содержимого документа

«Сочинение «Берёза — символ моей Родины»»

Берёза – символ моей Родины

Без берёзы не мыслю России,

Так светла по-славянски она,

Что, быть может, в столетье иное

От берёзы вся Русь рождена.

О. Шестинский

Берёза – символ России. Она всегда олицетворяла характер русского человека. Белая берёза – самое близкое и родное растение для нашего народа. Сложно представить Россию без этого дерева, а, следовательно, и наш Горшеченский район. Берёза растёт у нас повсюду.

Издавна берёзу почитали славяне. Само слово «берёза» означает «беречь». Берегиня – это языческое божество у древних славян, которое считали матерью всех духов, её как раз и представляли в образе берёзы. Поначалу берёзу считали символом плодородия и здоровья, а потом уже стали ассоциировать с женским началом и девичьей красотой. Так берёза стала символом света, чистоты, женственности.

Моя бабушка рассказывала, что белая берёза всегда была связана с весенним церковным праздником — Троицей. Девушки украшали деревья лентами, водили вокруг них хороводы, плели венки. На праздник дома и церкви украшали берёзовыми ветками. В нашем селе старые люди до сих пор придерживаются этой традиции. Моя мама перед Троицей всегда вносит в дом ветки берёзы. Поэтому для меня берёза и есть тот живой символ моей малой Родины.

Часто берёзу сравнивали с молодой русской девушкой. Ей посвящали свои лучшие произведения поэты и художники. Художники очень любят изображать березы на своих пейзажах. Они всегда выглядят очень поэтично — и зимой, и летом. Березовые рощи всегда светлые, очень красивые. О березовом дереве мы много читали и в народных сказках. А кто не помнит есенинские строки: «Белая берёза под моим окном»! Белоствольные берёзки, покрытые яркой зеленью листвы, густой ковёр изумрудной травы, солнечные лучи не могут оставить равнодушным никого.

Береза считается деревом, символизирующим родную русскую природу. У меня есть своя любимая березка. Она растёт в саду возле нашего дома. Когда я иду из школы, я прохожу мимо этой березки и часто останавливаюсь, чтобы полюбоваться ею. У неё белая кора, она очень нежная на вид, а кое-где — розоватая. Когда мы в школе говорим о временах года, я всегда думаю о своей любимой березке. По ней очень хорошо видно, как одно время года сменяет другое. Летом береза вся зеленая, как в песне, в которой поется, что береза стоит в зеленом сарафане. Осенью её почти круглые желтые листочки напоминают монетки, которые осыпаются очень быстро. Зимой береза самая красивая из всех деревьев — она стоит белая на белом фоне, почти сливается со снегом, только черные полоски на коре выделяются. Но лучше всего выглядит моя березка весной. Едва начинает теплеть, я подхожу к березке и проверяю, начали ли набухать ее крошечные почки на тонких гибких веточках, опускающихся вниз. Для меня это самый главный знак: как только почки чуть-чуть увеличились, значит, весна началась. А потом я начинаю ждать первых листочков, они такие тоненькие, яркие, поначалу совсем маленькие. Одновременно с ними береза выбрасывает и сережки, которые выглядят очень трогательно, подрагивают на ветру. Листва еще такая, что не заслоняет сережек, они смотрятся как настоящее украшение. Но листья растут стремительно. В эти дни я каждый день подхожу к своей березке, наблюдаю, как она все сильнее зеленеет, как все больше и гуще делается ее листва.

2 стр., 911 слов

Живой символ малой родины береза

… нас самые лучшие приятные чувства, наталкивает на мысли о красоте и радости. Береза –символ России и символ моей малой Родины – Большечерниговского района. Вот какое удивительное … символом России, символом Родины. Невозможно представить русское поле без белой берёзки, или русский лес без берёзовой рощи, а баню без берёзового веника. Берёза – самое распространённое дерево в России, стройное, белое, …

Люблю белую берёзоньку! Люблю слушать шелест её листьев, когда тронет их вдруг пробежавший ветерок. Кажется, будто шепчутся листья между собой, рассказывают друг другу какую-то тайну. Нет дерева прекраснее берёзы!

Берёза – один из самых удивительных символов России! Она отражает чистоту русской души, красоту и хрупкость нашей природы, но при этом волевой характер и могучую силу нашей Родины!