Рисунок к сказке стары бацька

В прежние времена было так: как состарится отец, завезет его сын в глухую пущу да и бросит там…

Вот однажды повез сын отца в пущу. Жаль ему отца — сильно любил он его, да что поделаешь! Не повезешь, люди засмеют, старых обычаев, скажут, не держится. Еще из села прогонят…

Едет он невеселый, а отец и говорит ему:

— Неужто ты, сынок, меня, старого да хворого, одного в лесу бросишь?

Подумал сын, утер слезу и говорит:

— Нет, батько, не брошу. Но для людей хотя бы надо это сделать. Ночью я за тобой приеду и буду тебя до самой смерти в темной коморе держать, чтоб никто не видел.

Так сын и сделал.

Когда настала ночь, он привез из пущи отца и спрятал его в темной коморе.

А случилось несчастье — град все жито побил, и нечем было новое посеять.

Пришел сын к отцу в темную коморку, жалуется :

— Что делать? Не посеем жита — в будущем году без хлеба останемся. Отец говорит:

— Нет, сынок, доколе я жив, без хлеба мы не будем. Слушай меня. Когда ты был еще маленький, я гумно строил. А был в том году большой урожай. Вот я необмолоченным житом гумно и накрыл. Сними стреху, обмолоти — и будет у тебя зерно на посев.

Сын так и сделал. Снял стреху с гумна, обмолотил и посеял осенью жито.

Дивуются соседи: откуда это он зерно достал? А сын молчит, ведь нельзя же признаться, что это старик-отец ему помог.

Подошла зима. Нечего есть. Опять идет сын к отцу в темную комору.

— Так, мол, и так. — говорит, — придется с голоду помирать…

— Нет, — говорит отец, — с голоду мы не помрем. Слушай, что я тебе скажу. Возьми лопату да покопайся в хате под лавкою. Там, как был я еще молодой, закопал немного денег про черный день. Жизнь, сынок, прожить — не поле перейти: все может случится. Так я думал, так и делал.

Обрадовался сын, выкопал отцовы деньги и купил зерна.

И сам с семьей ест да еще и соседям занимает. Вот они и спрашивают у него:

— Скажи нам, брат, откуда ты хлеб достаешь? Признался сын:

— Отец, — говорит, — кормит меня.

— Как же так? — дивуются соседи. — Ты же отвез своего отца в лес, как и все добрые сыновья!

— Нет, — говорит сын, — я сделал не так, как вы делаете, а оставил отца у себя век доживать. Вот зато, как пришла беда, отец мне и помог. У старых людей ума больше, чем у молодых.

Перестали с той поры сыновья отцов своих в пущу отвозить, а стали их под старость уважать да кормить.

Текст белорусской народной сказки «Старый отец», читать онлайн – 3 минуты.

В стародавние времена был такой обычай. Как у кого состарится отец, то сын его завезёт в глухой лес, да и бросит там…

Вот раз повёз сын старого отца в пущу. Везёт, а сам не весел – жаль ему отца, любил он его сильно. Да что поделаешь? Не отвезёшь, в деревне ещё скажут, старых обычаев не соблюдаешь, да и выгнать могут.

Едет он слёзы утирает, а отец ему и говорит:
– Неужели ты, сынок, меня, больного да старого, тут, в лесу, и оставишь?

Сын подумал-подумал, утёр слёзы и отвечает:
– Нет, батька, не брошу я тебя. Но для людей это сделать нужно. Вечером я тебя заберу, и будешь ты от глаз людских подальше в чулане свой век доживать.

Так всё сын и сделал. Как стемнело, привёз отца домой и в чулане устроил.

Вот однажды случилась беда. Градом побило всю пшеницу, а новую, чтобы посеять, зерна нет. Как быть?

Сын пришёл к отцу и жалуется. Побил град всё, сейчас не посеем, на год без хлеба останемся. Что делать? Отец ему отвечает:
– Без хлеба мы не останемся, не волнуйся. Слушай, что я тебе расскажу. Ты был ещё маленький, я строил гумно.

В тот год был большой урожай. Так вот, я необмолоченным житом крышу и перекрыл. Ты сними жито, обмели, вот и будет тебе зерно на посев.

Так всё сын и сделал. Обмолотил зерно и осенью посеял.

Соседи удивляются, откуда это он зерно нашёл, а он молчит, не признаётся, что это отец ему помог.

Вот пришла зима. Денег нет, есть стало нечего. Пришёл сын к отцу, говорит всё, с голоду теперь будем помирать. Отец ему отвечает:
– Нет, сын, помирать с голоду мы точно не будем. Ты вот что, возьми лопату, да в хате под лавкой покопайся. Я, когда был ещё молодой, закопал там немного денег на чёрный день. Вот время для них и пришло. Жизнь прожить – не поле перейти. Всякое может случиться. Так я думал и так я делал.

Сын обрадовался, выкопал отца деньги, купил зерна. И сам с семьей сыт, и соседям занимает. Они и спрашивают у него:
– Скажи нам, сосед, откуда ты хлеб достаешь? Ответил он им:
– Отец, – говорит, – кормит меня.
– Как же это может быть? Ты же его по обычаю в лес отвёз! – дивятся соседи.
– Нет, не так я сделал, – отвечает им сын, – оставил я его у себя в доме век доживать. Зато, как пришла беда, отец мне и помог. Ума да опыта у старых людей побольше будет, чем у молодых.

С той поры перестали сыновья стариков своих в лес отвозить. Стали их под старость кормить и уважать.

Вот и сказочке конец, а кто слушал – молодец!

Конец!

Царевна лягушка сериал

Лягушка из сказки Царевна лягушка

Рисунок на тему сказка

Колобок рисунок

Рисунок сказки

Лягушка путешественница рисунок

Иллюстрация к сказке Царевна лягушка

Раскраска к сказке Царевна лягушка

Иллюстрация к сказке Царевна лягушка карандашом

Лягушка из сказки Царевна лягушка

Царевна из сказки Царевна лягушка рисунок карандашом на

Золотая рыбка раскраска

Иллюстрирование сказки Царевна лягушка

Царевна лягушка

Рисунок к мультику Чиполлино

Лягушка рисунок раскраска

Рисунок к сказке Пушкина Золотая рыбка

Сказка о царе Салтане белка

Эпизод сказки Царевна лягушка

Царевна лягушка раскраска для детей

Рисунок к сказке Пушкина сказка о рыбаке и рыбке

Рисунки детей к сказке о рыбаке и рыбке Пушкина

Иллюстрация к сказке Царевна лягушка

Рисование герои сказок

Сказочные рисунки карандашом

Раскраски к сказкам для детей русские народные

Иллюстрации к сказкам

Произведения Пушкина Золотая рыбка

Сказки. Раскраски

Простые иллюстрации к сказкам

Черно-белая иллюстрация к сказке гуси лебеди

Золотая рыбка раскраска

Раскраски к сказке Пушкина о рыбаке и рыбке

Раскраски к сказке Пушкина о рыбаке и рыбке

Иллюстрирование сказки а.с.Пушкина «Золотая рыбка»

Золотая рыбка сказка Пушкина

О царе Салтане лебедь

Рисунок к сказке 1 класс

Раскраски из сказки о рыбаке и рыбке Пушкина

Рисунок сказки

Рисунок к сказке Репка детский

Иван дурак из сказки конек горбунок

Рисунок к сказке Колобок

Рисунок к сказке Царевна лягушка

Детские рисунки к сказке о царе Салтане

Народная сказка лиса и журавль

Рисунок к сказке Царевна лягушка

Сказка Сивка-бурка

Лиса и журавль

Сказка о рыбаке и рыбке раска

Иван Царевич рисунок

Колобок рисунок карандашом

Иллюстрация к сказке Царевна лягушка

Царевна лягушка рисовать

Рисунок к сказке Колобок

Сказки-раскраски. Колобок

Пушкин сказка о царе Салтане белка

Рисование: «сестрица Аленушка и братец Иванушка»

Рисунок Иван Царевич и Царевна лягушка

Сивка-бурка. Раскраски

Лисичка сестричка и серый волк раскраска

Иллюстрация к царевне лягушке раскраска

Сказка о царе Салтане иллюстрации рисунки

Раскраски к сказке Пушкина о рыбаке и рыбке

Иллюстрирование русской народной сказки Царевна лягушка

Мэты і задачы:
— Удасканальваць уменні вучняў цэласна ўспрымаць сюжэт, вызначаць паслядоўнасць падзей, выяўляць ключавыя эпізоды, вызначаць тэму, ідэю твора, характарызаваць персанажаў, аналізаваць мову твора і жанравыя асаблівасці.
— Развіваць уменне суадносіць учынкі герояў і матывы іх паводзін.
— Выхоўваць паважлівыя адносіны да старэйшых.
Абсталяванне: вучэбны дапаможнік, карткі з заданнямі, запісы на дошцы, прэзентацыя
Форма правядзення: урок-асэнсаванне казкі Уладзіміра Караткевіча “Нямоглы бацька”
Ход урока
І. Арганізацыйны момант
ІІ. Праверка дамашняга задання
Настаўнік:
— Дома вы павінны былі прачытаць твор У. Караткевіча “Нямоглы бацька”. Усе прачыталі? Гатовы працаваць?
ІІІ. Вызначэнне тэмы ўрока
— Наш урок хацелася б пачаць з верша Анатоля Грачанікава.
Калі жывуць яшчэ бацькі,
Заўсёды знойдзеш ты прытулак.
Яны — твой тыл і паратунак,
Калі жывуць яшчэ бацькі…
Для іх заўсёды ты дзіця.
Яны суцешаць і ўратуюць.
I на спакой твайго жыцця
Свайго жыцця не пашкадуюць.
I там, за далеччу гадоў,
Дзе ім не быць з табою разам,
Святая іхняя любоў
Асвеціць шлях твой цяжкі часам.
Настаўнік:
— Дзеці, як вы думаеце, чаму мы пачалі ўрок менавіта з гэтага верша? (Абодва творы аб’яднаны адной тэмай: “Бацькі”, “Адносіны дзяцей і бацькоў”). Я спадзяюся, што вы наладзіліся на ўрок і будзеце актыўна і плённа працаваць.

ІV. Мэтавызначэнне
Настаўнік:
— Паглядзіце, калі ласка, на дошку. Звярніце ўвагу на тэму ўрока, інтэлект-карту і падумаце, пра што пойдзе гаворка на ўроку? Што будзем вывучаць? Што навучымся рабіць?
Мэты на мове вучняў:
— Навучымся вызначаць жанравыя і моўныя асаблівасці твора
— Успомнім, як вызначыць тэму, ідэю твора
— Ахарактарызуем персанажаў
— Праверым свае веды па змесце
— Будзем выхоўваць паважлівыя адносіны да старэйшых
V. Актуалізацыя ведаў
КРЫЖАВАНКА
1. Вуснае мастацкае апавяданне з элементамі выдумкі і фантазіі.
2. Трапнае народнае выслоўе з павучальным зместам.
3. Галоўны герой твора, багаты жыццёвы вопыт якога не раз выратоўваў вёску.
4. Герой твора, які парушыў дзікі закон карысці.
5. Адмоўны герой, якога прагналі з вёскі.

VІ. Праектная работа
Форма правядзення: у групах

Настаўнік:
— Дзеці, паглядзіце, калі ласка, на дошку. На ёй вы бачыце інтэлект-карту, якую мы з вамі разам запоўнім на ўроку. Для гэтага мы падзяліліся на 5 груп. У кожнай групы будзе індывідуальнае заданне. Пасля выканання заданняў у нас павінна атрымацца сумесная работа: запоўненая інтэлект-карта.Для таго, каб наша работа была добра арганізавана і мела поспех, мы павінны пазнаёміцца з правіламі працы ў групах.
Правілы працы ў групах:
— Паважліва стаўцеся да аднагрупнікаў
— Актыўна працуйце на агульны вынік
— Калектыўна абмяркоўвайце ідэі, думкі адзін аднаго
— Размаўляйце ціха, каб не перашкаджаць працаваць другім групам
— Уважліва слухайце адказы вучняў з другіх груп
— Удакладняйце і пры неабходнасці выпраўляйце адказы субяседнікаў
Алгарытм работы:
1. Вызначце капітана
2. Прачытайце заданні
3. Капітан размяркоўвае заданні ўсім членам групы (ПРАЦАВАЦЬ ПАВІНЕН КОЖНЫ ВУЧАНЬ!)
4. Выканайце заданні
5. Запішыце адказы ў картках
6. Вызначце, хто будзе адказваць
7. Прадстаўце сваю работу
8. Пасля выступлення капітан аналізуе, як працаваў кожны член каманды (ці актыўна ўдзельнічаў у абмеркаванні, ці правільна выконваў заданні, дапамагаў ці перашкаджаў працы групы)
На выкананне заданняў адводзіцца 5 хвілін.
Настаўнік раздае заданні. Настаўнік кантралюе дзейнасць вучняў.
VIІ Фізкультхвілінка
VIIІ Абарона праектных работ
1 заданне – вызначэнне жанравых асаблівасцей твора
Дакажыце, што твор У.Караткевіча “Нямоглы бацька” з’яўляецца казкай. Карыстайцеся тэкстам твора “Нямоглы бацька” і артыкулам “Народныя казкі” (с.22-24). Запоўніце табліцу
Доказы Прыклады з тэксту, адказы на пытанні
Своеасаблівая будова твора:
Зачын
Канцоўка
Незвычайныя героі
Элементы перабольшвання

Трохразовы паўтор дзеяння

Зачын: “Быў калісьці – так даўно, што Месяц толькі-толькі яшчэ з’явіўся на нашым Небе…”
Канцоўка: «І так памёр Закон стары. І так стаў новы Закон”.
Казачныя вобразы: велікан
Элементы перабольшвання:” нагой ступіць – вада ў след набягае і робіцца стаў”, “наламаў бярвення, пабудаваў на асіне замак”, дзякуючы сіроцкім слязам згніла асіна
Трохразовы паўтор дзеяння: кара на людзей – дрэнны ўраджай, напалі суседзі, з’явіўся Велікан.
Заўвага: Гэта літаратурная казка, а не народная.
УЗАЕМААЦЭНКА. АЦЭНЬВАННЕ НАСТАЎНІКАМ
2 заданне – аналіз сюжэта твора
Складзіце і запішыце падрабязны план казкі.
УЗАЕМААЦЭНКА. АЦЭНЬВАННЕ НАСТАЎНІКАМ
3 заданне – характарыстыка герояў твора
Падумайце, хто з герояў твора сімвалізуе дабро, а хто – зло. Размясціце персанажаў (Пятро, бацька, Гнат, Максім, суседзі, Велікан, сіроты) на шкале дабрыні і патлумачце, чаму вы іх так расставілі.
Гнат, Велікан, суседзі Максім сіроты, Пятро, бацька

УЗАЕМААЦЭНКА. АЦЭНЬВАННЕ НАСТАЎНІКАМ

4 заданне – вызначэнне моўных асаблівасцей твора
Мова казкі “Нямоглы бацька” мае свае асаблівасці. Напрыклад, у творы можна знайсці шмат прыказак і прымавак.
Знайдзіце прапанаваныя прыказкі ў творы і ўстаўце замест пропускаў патрэбныя словы.
Жылі сілай, ____________________________. Жылі сённяшня鬬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬_____________. Знішчалі ___________ і таму не мелі права на _____________.
_____________слёзы дарма не мінаюць, пападуць на белы камень — ____________________________.
Шануйце ___________, хай і слабую. Шануйце __________, хай сабе нямоглую. Насіце на руках ___________…
Якія яшчэ моўныя асаблівасці вы заўважылі?
Жылі сілай, а розум забывалі. Жылі сённяшня鬬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬ карысцю. Знішчалі “ўчора” і таму не мелі права на “заўтра”.
Сіроцкія слёзы дарма не мінаюць, пападуць на белы камень – камень прабіваюць.
Шануйце дабрыню, хай і слабую. Шануйце мудрасць, хай сабе нямоглую. Насіце на руках бацькоў…
Моўныя асаблівасці — незразумелыя словы, фразеалагізмы (на каціную долю, ваду каламуціць), словы з пераносным значэннем, дыялогі.
УЗАЕМААЦЭНКА. АЦЭНЬВАННЕ НАСТАЎНІКАМ
5 заданне – вызначэнне ідэі казкі
1) Коратка раскажыце пра Закон карысці дзікіх людзей.
2) Казка заканчваецца словамі: “І так памёр Закон стары. І так стаў новы Закон”. Пры дапамозе дзеясловаў, складзіце пункты новага Закона.

Паважайце_________________________________________________________
Цаніце ____________________________________________________________
Беражыце _________________________________________________________
Дапамагайце _______________________________________________________
Прыслухоўвайцеся _________________________________________________
Наведвайце ________________________________________________________

Закон карысці, калі дзікія людзі адвозілі сваіх нямоглых бацькоў у лес, каб іх дарэмна не карміць.
Паважайце старэйшых.
Цаніце любоў, якую дораць вам вашы бацькі.
Беражыце вашых бацькоў.
Дапамагайце ім па хатняй гаспадарцы.
Прыслухоўвайцеся да парад старэйшых людзей, бо іх вопыт вельмі карысны.
Наведвайце бацькоў, пакуль яны жывыя.
УЗАЕМААЦЭНКА. АЦЭНЬВАННЕ НАСТАЎНІКАМ
IX Падвядзенне вынікаў
Настаўнік:
— Дарагі вучні, вы ўсе вельмі добра папрацавалі, справіліся з усімі заданнямі, навучыліся аналізаваць мастацкі твор, вызначылі ідэю і маральную аснову твора. Спадзяюся, што ўрок быў карысны для вас.
X Рэфлексія
Настаўнік:
— Калі вы згодны са сцвярджэннем, якое зараз пачуеце, падыміце зялёную картку, калі не – чырвоную.
1. Мне спадабалася працаваць у групе.
2. Я шмат чаму навучыўся на сённяшнім уроку.
3. Я задаволены сваёй працай на ўроку.
4. Сённяшні ўрок быў карысны для мяне.
XI Дамашняе заданне

Вуснае выказванне на тэму “Адносіны бацькоў і дзяцей”

Скачать с :

Аксана ХАЯН,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
Субацкага дзіцячага сада – сярэдняй школы
Ваўкавыскага раёна Гродзенскай вобласці

Тэма: Уладзімір Караткевіч, “Нямоглы бацька” – “І так памёр Закон стары. І так стаў новы Закон”

Навучальная мэта ўрока: мяркуецца, да заканчэння ўрока вучні:

• будуць ведаць змест казкі, значэнні слоў закон, карысць;
• будуць умець адбіраць матэрыял для характарыстыкі вобразаў Пятра, бацькі, Гната;
• змогуць вызначыць аўтарскую пазіцыю ў літаратурнай казцы, аргументаваць сваю пазіцыю; правільна скласці новы Закон.

Задачы асобаснага развіцця: сродкамі матэрыялу ўрока аказаць уплыў на фарміраванне ўнутранага свету вучняў, садзейнічаць выхаванню культуры індывідуальнай і калектыўнай навучальнай дзейнасці (уменняў слухаць, уважліва адносіцца адно да аднаго), спрыяць фарміраванню адмоўнага стаўлення да праяўлення бессардэчнасці ў адносінах да старых і хворых людзей.

Апорныя веды: змест літаратурнай казкі; вобразы Пятра, бацькі, Гната; літаратурныя паняцці (казка, прыказка).

Дэманстрацыйнае абсталяванне: партрэт Уладзіміра Караткевіча, камп’ютар, мультымедыйная абсталяванне, выстава малюнкаў да твора; асацыятыўна-вобразныя малюнкі для разважання – астравы Жорсткасці, Адвагі, Надзеі; ТСБМ (Тлумачальны слоўнік беларускай мовы)

Ход урока

1 Арганізацыйны момант.

     – Добры дзень! Паглядзіце, калі ласка, на мяне і падаруйце мне сваю ўсмешку. Дзякуй! Я жадаю вам добрага настрою на ўроку. Старажытныя грэкі казалі: “Добры настрой – гэта палова перамогі”. Таму ўсміхніцеся адно аднаму. А яшчэ жадаю вам сёння на ўроку атрымаць перамогу ў барацьбе за веды.

На сённяшнім уроку мы будзем прадаўжаць працу з цудоўным творам нашага славутага земляка Уладзіміра Сямёнавіча Караткевіча, пяру якога належаць шматлікія творы самых розных жанраў, у ліку якіх і казка “Нямоглы бацька”, якую мы чыталі на папярэднім уроку.

Пісьменнік выразна разумеў, што значыць добрая казка. Яна захапляе чытача, выклікае ў яго глыбокія пачуцці, штосьці падказвае, чамусьці вучыць. Таму Уладзімір Караткевіч, ствараючы свае казкі, абапіраўся на народную мудрасць, той жыццёвы вопыт, якога прытрымліваліся нашы з вамі продкі.

2 Мэтавызначэнне.

     – Са зместам казкі мы пазнаёміліся на папярэднім уроку, а вось чым будзем займацца на сённяшнім, вы мне дапаможаце вызначыць.

У якасці тэмы ўрока я абрала радкі з тэксту казкі: “І так памёр Закон стары. І так стаў новы Закон”.

Паставім задачы да ўрока:

• успомніць змест казкі “Нямоглы бацька”;
• успомніць літаратуразнаўчыя тэрміны;
• даведацца, што гэта за “стары Закон”;
• пашырыць слоўнікавы запас словамі закон, карысць;
• даць характарыстыку галоўным героям;
• вызначыць, чаму вучыць нас казка;
• скласці “новы Закон”;
• выказваць свае ўласныя думкі паводле прачытанага і ўмець іх абгрунтоўваць.

У якасці эпіграфа да ўрока (слайд 1) я абрала словы У.Караткевіча: “Шануйце дабрыню, хай і слабую. Шануйце мудрасць, хай сабе нямоглую. Насіце на руках бацькоў”. Вось гэтую ісціну мы павінны пацвердзіць за ўрок.

3 Актуалізацыя ведаў па тэме.

     – Рабяты, дапамажыце мне, калі ласка, аднавіць паслядоўнасць усіх пунктаў плана казкі У.Караткевіча “Нямоглы бацька”. 

Адказ на дошцы:

Пераказ першай часткі “Закон карысці”

     – Перакажыце першую частку плана “Закон карысці”. (с.91).

(адказы вучняў)

     – Змест казкі ўспомнілі, але перад тым, як аналізаваць твор, давайце з дапамогай крыжаванкі паўторым некаторыя патрэбныя нам на сённяшнім уроку пытанні тэорыі літаратуры і ўспомнім галоўных герояў казкі “Нямоглы бацька”

(Настаўнік зачытвае пытанне, вучні падымаюць руку і даюць адказ. Калі адказ правільны, то на экране з’яўляецца слова)

Пытанні да крыжаванкі (слайд)

1 Вуснае мастацкае апавяданне з элементамі выдумкі і фантазіі (Казка).

2 Галоўны герой твора, багатыжыццёвывопытякога не раз выратоўваўвёску (Бацька).

3 Трапнае народнае выслоўе з павучальным зместам (Прыказка).

4 Герой твора, які парушыў дзікі закон карысці (Пятрок).

5 Адмоўны герой, якога прагналі з вёскі (Гнат).

Крыжаванка

     – Рабяты, а ці згодны вы з тым, што казка, якую мы будзем разглядаць, фальклорная?

(Не, мы будзем разглядаць літаратурную казку
У.Караткевіча “Нямоглы бацька”)

     – Так, гэта літаратурная казка. А назавіце элементы казкі.

(так даўно, што Месяц толькі-толькі яшчэ з’явіўся на нашым Небе…
Канцоўка: і так памёр Закон стары. І так стаў новы Закон.
Казачныя вобразы: Велікан
Элементы перабольшвання: нагой ступіць – вада ў след набягае і робіцца стаў, наламаў бярвення, пабудаваў на асіне замак.
Трохразавы паўтор дзеяння: кара на людзей – дрэнны ўраджай, напалі суседзі, з’явіўся Велікан.
Дабро перамагае зло).

4 Аперацыйна-пазнавальны этап

     – Ключавое слова нашай крыжаванкі – ЗАКОН.

Пытанні настаўніка	Адказ вучняў	Стар. у падручніку
А што такое закон?  (вучаніца атрымала апераджальнае заданне: папрацаваць са слоўнікам і выпісаць лексічныя значэнні слоў закон, карысць) З прапанаваных значэнняў выберыце тое, якое больш падыходзіць да казкі.	Закон–агульнапрынятае правіла грамадскіх паводзін, звычай
Дык які ж быў закон у тых дзікіх людзей? (Вусны адказ)	Наст.:У дзікіх людзей быў закон:не карміць старых бацькоў. Як толькі бацька ці маці не могуць працаваць, іх адвозілі ў лес і пакідалі там с.91.
Як гэты закон называе аўтар? Зачытайце радкі	“Бо жылі гэтыя людзі па адзіным законе – законе карысці	с.91.
Што такое карысць?	Карысць – добры вынік, выгада; польза, нажыва
Чым жа карысны быў гэты закон для дзікіх людзей? Зачытайце радкі з т.	Такім чынам людзі выжывалі	с.91.

5 Паглыбленне ведаў

     – Закон, як жывая істота, паганы. Падбярыце, калі ласка, да прыметніка “паганы” блізкія па значэнні словы.

     – Як яшчэ можна назваць гэты Закон? (Закон (звычай) – дзікі, нялюдскі, жорсткі, бязлітасны)

     – Як адносіцца сам аўтар да такога закону?

(Адказы вучняў)

     – Якія словы вам падказалі, што аўтар адносіцца адмоўна да такога закону?

(Адказ вучняў:
паганы звычай, сорамна ўспамінаць, закон карысці)

     – Выкажыце, калі ласка, свае адносіны да такога закону, які існаваў у дзікіх людзей?

(Адказы вучняў)

     – Для кожнага з нас бацькі – самыя дарагія людзі на свеце, яны далі нам самае каштоўнае – жыццё. А дзікія людзі не цанілі сваіх бацькоў. Пятро парушыў гэты закон, таму што шанаваў і любіў свайго бацьку.

6 Пазнай героя.

     – Паганы, дзікі, жорсткі Закон выпрабоўвае галоўных герояў. Паслухайце радкі з тэксту, пазнайце і назавіце героя (слайд).

1) “Няма чаго ў рот валачы, калі барану валачыць не можаш”(Гнат).

2) “Ты чаго гудзіш, як свіння?.. Чаго так пільна хочаш? Крыві чужой?”(Пятро)

3) “І мы ўсе, хто на парозе, – перад дарогаю ў лес – вырашалі патаемна: лепей ужо там легчы, чым ад сваіх…” (Бацька)

Пераказ другой часткі казкі “Спрэчка Сцяпана і Гната”

     – Перакажыце тую частку, у якой паказаны адносіны Пятра і Гната да старога закона.

Фізкультхвілінка

Хто любіць нашу Беларусь –
Падыміцеся,
Нізка зямлі нашай пакланіцеся –
За шчаслівы дзень учарашні,
І сённяшні, і заўтрашні.
Да сонца падцягніцеся,
Улева, управа павярніцеся.
А цяпер сядайце.
І зноў за справу.

7 Акіян Жыцця. Астравы

     – А цяпер давайце крышку пафантазіруем. Уявім, што жыццё – гэта акіян. І раптам у гэты акіян Жыцця ўрываецца Закон і рассяляе нашых герояў па трох астравах: Жорсткасці, Мудрасці, Адвагі.

   

     – Як вы думаеце, куды хто трапляе? Рассяліце герояў

(Адказ вучняў:
востраў Жорсткасці – Гнат, востраў Мудрасці – бацька,
востраў Адвагі – Пятро)

     – Адкуль узяліся такія назвы астравоў?

(Адказы вучняў: адпаведна паводзінам і ўчынкам герояў)

     – Чаму Гната пасялілі на востраў Жорсткасці?

Характарыстыка герояў

     – Падбярыце неабходныя словы для таго, каб ахарактарызаваць Пятра , бацьку, Гната

(Настаўнік прапануе вучням выцягнуць ліст, на якім напісана слова для характарыстыкі героя. Вучні думаюць да якога героя падыходзіць гэта рыса і шукаюць у тэксце радкі, каб падмацаваць свой адказ)

Адказы прымацоўваем да адпаведнага вострава.

                   Міласэрны – схільны рабіць дабро.
                   Эгаістычны – чалавек, які імкнецца да выгады.
                   Чулы – уражлівы, добразычлівы
                   Бязлітасны – не мае жалю, спачування.

Адказ:

Пятро	бацька	Гнат
добры	міласэрны	прагны
мудры	бязлітасны
шчыры	умее любіць	чэрствы
чулы		бяздумны
смелы		жорсткі
		злосны

     – Каму б з герояў вы далі лодку, каб ён не загінуў адзін на востраве?

(Адказы вучняў)

Асацыяцыя. Талеркі – душа …

     – Паколькі ў нас сёння казка, я вырашыла таксама крыху пачараваць. Вось у мяне дзве талерачкі – аднолькава чысценькія, белыя, прыгожыя. А зараз у адну з гэтых талерачак я кладу яблыкі, грушы, мандарыны, а ў другую – смецце: брудную анучку, якой выціралі дошку, малярную стужку (і іншае смецце, пасля якога талерка павінна забрудзіцца).

     – З якой з гэтых талерачак у вас асацыіруюцца рысы, якія аказаліся ў нас у першых  двух слупках, а з якой – тыя, што ў апошнім слупку?

     – Сапраўды, і мне таксама з’едлівасць, эгаістычнасць нагадваюць смецце.

     – Гэтыя талерачкі могуць сімвалізаваць нашу душу. Ад нас залежыць, чым мы яе напоўнім – дабром ці злом.

     – А зараз я выкіну з талеркі смецце.

Настаўнік выкідае смецце так, каб малярная стужка засталася прыклеенай, а на талерцы была відаць пляма.

     – Ці хацелася б вам зараз пакласці на гэту талерачку кавалак торту і з’есці? Чаму?

     – Смецце з талерачкі выкінуць лёгка. Але зусім не так лёгка выкінуць з душы зло, якое мы туды пусцім. І як вы не хацелі браць талерачку са смеццем, так людзі могуць не хацець сябраваць з намі, калі ў нашай душы – смецце дрэнных учынкаў. 

Прыказкі (слайд)

     – Увага на экран! Як вы думаеце, што гэта запісана на экране? (прыказкі)

(настаўнік пакладзе на парту ліст з заданнем. Вучням неабходна падумаць 1 хвіліну, а затым даць адказ)

     – Прапаную вам замест кропак уставіць прапушчаныя словы. Дарэчы, такія заданні сустракаюцца ў алімпіядных заданнях па беларускай мове і літаратуры. Таму будзьце ўважлівыя.

Бацькоў шануй – старых ПАВАЖАЙ.

Як ты шануеш бацькоў, так цябе будуць ШАНАВАЦЬ твае дзеці.

ШАНУЙ бацьку і родную матку.

На ЧУЖОЙ старане і сонца не так свеціць.

Добрыя дзеці БАЦЬКУ і МАЦІ – апора ў хаце.

     – Звернемся да прапанаваных прыказак і падумаем, што іх аб’ядноўвае, якое выслоўе лішняе і чаму.

     – Што аб’ядноўвае гэтыя выслоўі? (Тэма іх – бацькі і дзеці, узаемаадносіны паміж імі)

      – Лішняя чацвёртая прыказка

На чужыне не так добра, як на сваёй роднай зямлі.

Чаму вучыць казка. Эпіграф

     – Гавораць, што“казка – добрая падказка”? Якую падказку робіць нам Уладзімір Караткевіч, чаму вучыць?

(Адказ вучня:

Трэба шанаваць сваіх бацькоў,
берагчы іх, быць добрымі, чулымі, міласэрнымі).

     – Звярніце ўвагу на словы Уладзіміра Караткевіча, якія ў нас былі ўзяты ў якасці эпіграфа: “Шануйце дабрыню, хай і слабую. Шануйце мудрасць, хай сабе нямоглую. Насіце на руках бацькоў”.

     – Ці раскрываюць гэтыя радкі галоўную думку тэксту?

     – Ці згодны вы з гэтымі словамі?

Складанне новага Закону

     – Казка заканчваецца словамі: “І так памёр Закон стары. І так стаў новы Закон”.Пры дапамозе дзеясловаў, складзіце пункты “новага Закона”.

Настаўнік раздае вучням сардэчкі. Яны запісваюць на іх дзеясловы і прымацоўваюць да дошкі.

     Паважайце…
     Цаніце…
     Беражыце…
     Дапамагайце…
     Прыслухоўвайцеся …
     Віншуйце …
     Наведвайце …

Выстаўленне адзнак.

     – Мне хацелася б, каб гэты ўрок не прайшоў для вас бясследна, каб яго вынікам сталі не толькі добрыя адзнакі. Не забывайцеся, чаму сёння навучыліся на ўроку.

Настаўнік чытае верш:

               Павагай да людзей і ў дзень будзённы,
               І ў святы хай напоўніцца твой дом.
               Тады парог не пераступяць беды,
               Сяброўскіх рук адчуеш ты цяпло,
               Жыві, твары і мудрасць продкаў ведай:
               Пасей дабро – тады пажнеш дабро.

Дамашняе заданне:

Прыдумаць працяг казкі пра далейшае жыццё Гната ці напісаць міні-сачыненне “Мая бабуля” або “Мой дзядуля”

Поделиться ссылкой: